Geçen sene olduğu gibi bu sene de Ortaköy Etz Ahayim Sinagogu, Anadolu´dan on sinagog, İstanbul´dan 34 değişik noktayla canlı bağlantı kurarak Hanuka coşkusunu binlerce insana yaşattı ve Türkiye´deki Yahudi cemaatinin canlı ve zengin yaşamını gözler önüne serdi.
Hanuka Bayramının ilk gecesi, 28 Kasım Pazar akşamı, Ortaköy Etz Ahayim Sinagogu ev sahipliğinde, Haham Akaali Rav Nafi Haleva’nın mimarlığında Zoom üzerinden Hanuka kutlaması yapıldı. 1.300 kişi aynı anda Zoom’a katılırken bir yandan da bini aşkın insan Facebook canlı yayınından programı seyretme fırsatı buldu.
Töreni sunan Rav Nafi Haleva ve Şalom yazarlarımızdan Selin Kandiyoti, Anadolu’da on sinagog, İstanbul’da ise 15 sinagog ve 18 Yahudi kuruluşuna bağlandı. Programın ilk yarısında Anadolu’ya yayılmış sinagoglarla ilgili ilginç bilgiler eşliğinde video gösterimleri sunuldu. İlk önce yalnızca duvarları kalmış olan Gelibolu Sinagogunun önünden, Gelibolu Belediye Başkan Vekili Mustafa Çoban, Çanakkale Musevi Cemaati Başkanı Sami Kumru, Yahudi vatandaşlar ve Gelibolu halkının katılım gösterdiği bağlantı gerçekleşti. Serdar Azak adındaki bir Gelibolulu çocukluktan komşu oldukları Yahudi bir dostundan gelen mektubu okurken göz yaşlarına boğuldu. Gelibolu Sinagogunun restore edilmesi temennilerinin ardından diğer sinagoglarla temaslara devam edildi. Sırasıyla Kırklareli, Gaziantep, Adana, Bursa, Edirne, Ankara, Çanakkale, Antakya ve İzmir ile bağlantılar kuruldu. Kırklareli’nde yaşayan Rıfat Haleva ve Adana’daki sinagogun kurucusu Gaston Mizrahi’nin şimdi 90 yaşındaki oğlu Albert Mızraklı’nın paylaşımları duygulandırdı. Rıfat Mitrani kendisinin ve çocuklarının evlendiği Edirne Sinagogundan bağlantıyı kuran isim oldu. Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan da duygularını dile getirdi, Yahudi halkına bayram tebrikinde bulundu. Antakya Cemaat Başkanı Şaul Cenudioğlu izleyenlere şehirlerini ziyaret etmeleri talebinde bulundu ve şehirlerinin sunabilecekleri güzelliklerden bahsetti. İzmir Cemaati bu sene sinagoglarında Hahambaşı Rav İsak Haleva’yı ağırladı. Rav Nafi Haleva “Varıyla yoğuyla Anadolu’nun dört bir köşesinde sinagoglarımıza ve Yahudi mirasına sahip çıkan sizlerle dualarımızı iletiyoruz. Bu güzelliği kucaklamamızı mümkün kılan devletimize şükranlarımızı sunuyoruz” dedi.
Anadolu’daki mirasın gelecek nesillere aktarılması temennisinden sonra İstanbul sinagog, dernek, kurum ve kuruluşlarla bağlantılar Ulus Musevi Lisesi ile başladı. Minix Anaokulunun çocuklarından oluşan İzzet Bana ve Estreyikas d’estambol Korosu canlı söyledikleri ‘Ocho Kandelikas’ şarkısı ve danslarıyla izleyenlere keyifli dakikalar yaşattı. Alef, Talmud Tora, Macabiyat Komitesi, Şemeş Karmiel, Göztepe Kültür Derneği, Or-Yom, Yad, Hegkom, Mişne Tora Öğrencilere Yardım Derneği, Fakirleri Koruma Derneği, Golden Age, Genç Emekliler, Şalom Gazetesi, 500.Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, Or Ahayim Hastanesi gecede yer alan diğer kurumlardı. İstanbul’un sinagoglarıyla yapılan bağlantılarda Neve Şalom, Burgazada, Heybeliada, Kemerburgaz, Şişli, Yüksek Kaldırım Aşkenaz, Balat Ahrida, Büyükada, Caddebostan, Hasköy Maalem, İtalyan, Haydarpaşa, Kuzguncuk, Sirkeci ve Yeniköy sinagogları yer aldı. Adalar Belediye Başkanı Erdem Gül canlı bağlantıya katılarak Yahudi vatandaşların bayramını kutladı.
Ulus okulundan bir sürprizin yayınlamasından sonra Balıklı Rum Hastanesinden Yahudi Toplumu Eş Başkanı İshak İbrahimzadeh söz aldı. Başkan İbrahimzadeh Yahudi cemaatini ayakta tutmak için canla başla çalışan gönüllülere teşekkürlerini iletti ve yaşanan her anın bir mucize olduğunun altını çizdi. İzmir Sinagogundan bağlanan Hahambaşı Rav İsak Haleva’nın, “Karadeniz’den Ege’ye, Marmara’dan ılık ve güzel dalgalarıyla Akdeniz’e bu yaşanan güzel tablo tüm dünyaya yayılsın” sözlerine yer verdiği bayram tebrik mesajının ardından, Rav Nafi Haleva katılımcılara teşekkür etmek için son sözü aldı. Haleva, “Birleşmek başlangıçtır, birliği sürdürmek gelişmedir, birlikte çalışmak başarıdır. Tüm sinagog, dernek ve kurumlarımıza teşekkür ederiz” ifadelerini kullandı.
Hahambaşı Rav İsak Haleva
Beraha duası ve Hanuka mumları yakılırken izleyenlerin görüntüleri ekrana yansıtıldı. Katılımcılar programın sonunda hep birlikte Hanukiyalarını yakarken, birbirlerine bayram dileklerini iletme şansını yakaladılar.
Bu organizasyon bir kez daha Türkiye’de ne kadar canlı bir Yahudi cemaati olduğunu gözler önüne sermiş oldu. Pandemiden sonra zorunlu olarak ikinci kez yapılan bu çevrimiçi etkinliğin gelecek senelerde koşullar bunu gerektirmese de devam edebileceği mesajı verildi.
Canlı yayın başlamadan önce Şemeş Karmiel’in 2019’da gerçekleştirdiği gösterinden bir potpuri sunuldu. Toplamda iki saate yakın süren programı izlemek için
https://www.facebook.com/naftali.haleva/videos/591556168746829/?d=n adresini ziyaret edebilirsiniz.
