Enflasyon çeşitleri geldi-II

Geçen hafta web sitemizde yer alan ‘Enflasyon Çeşitleri Geldi’ başlıklı yazının devamı olarak, son bir haftada yaşanan gelişmeleri değerlendirmek istiyorum (https://www.salom.com.tr/haber-120460-enflasyon_cesitleri_geldi.html).

Bir Haftada Ne Oldu?

Geçen hafta bu yazı gazeteye yayına gönderildikten sonra ekonomi politikasındaki değişiklik ilk defa en resmi kanaldan açıklandı. Avrupa Merkez Bankasının Twitter hesabında, eski IMF Başkanı Christine Lagarde tarafından “sıkı para politikasının işsizlik yaratacağı ve bunu tercih etmeyeceğini, enflasyonun geçici olduğu bu nedenle bu yolu tercih etmeyeceği” açıklandı. Diğer tarafta El-Arian FED’in artık enflasyonun kalıcı olduğunu kabul etmesi gerektiğini, saat başı ücretlerin dengesinin bulunması gerektiğini (hiperenflasyon ve ücret enflasyonu dengesi açısından) Squawk Box programında söyledi. Singapur Merkez Bankası 2000 yılından sonra ilk defa altın alımı yaptı. Bu stagflasyon riski açısından önemli bir gösterge daha. Sırbistan da bu arada altınları ülkesine alıyor. (TCMB 2013’den bu yana ABD tahvilleri yerine altına yatırım yapıyor). ABD’de çeyrek büyümesindeki azalış stagflasyona hızla gidişin bir göstergesi daha. Bu arada siyasi bir manevra ile Biden Powell’ı seçim yılında koltuğunda tuttu ama yanına gölge bir demokrat başkan yardımcısı olarak Brainard’ı koydu. Çin borçlarını ödeyemediği için Uganda’nın tek uluslararası havaalanına el koydu. Biden enerji fiyatlarını düşürmek için ulusal rezervlerini piyasaya sürdükten hemen sonra Omicron haberi geldi ve petrol varil fiyatı düştü. Merkez bankalarının politika faizlerini düşük tutarak borçlanma gereksinimi hızla süren kendi hazinelerini maliyetsiz fonlamaya devam ettikleri artık daha çok ekonomist tarafından dile getiriliyor (Bu bilgi belki de Türkiye’de ilk). ABD Bankacılık Komitesi adaylarının seçiminde Kazak kökenli adaya demokrat bazı senatörlerden itiraz geldi. Nedeni ise Moskova döneminde yazdığı bir makale ile sosyalizmi ve bankaların kamulaştırılmasını savunması olarak gösteriliyor. Merkez bankasının kısa vadeli politika faizlerini düşük tutması ile ilgili akademik çalışmalardan bir örnek olarak ekli linkteki makale ilgilenenler için bu alandaki birçok çalışmadan bir tanesi. Sonuç: Hiperenflasyon, stagflasyon, ücret enflasyonu küresel olarak zorlamaya devam edecek. Fakat kimsenin politika faizini arttırmaya da niyeti yok, olanların da enflasyonun üzerine çıkarmaya, kaldı ki el açmaz, arttırsalar bir dert, bıraksalar ayrı dert. Küresel olarak borçları karşıklıklı silmez ve borçlanma gereksinimini ve yükünü hazineler üzerinden azaltmazlarsa, enflasyon ve büyüme (işsizlik) ikilemi arasında kalacak birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomi. Yeni bir Bretton Woods toplantısına ihtiyaç var. Ve İstanbul Ekolü olarak Şalom’da bu sayfada gerek manifestomuzla gerek çeşitli yazılarımızla bu toplantı davetini yapmamızın temel nedenlerinden biri de burada. Geliyor gelmekte olan.

Link: https://www.researchgate.net/publication/227441706_Finansal_istikrar_ve_para_politikasi

Not: Bu yazının editlenmemiş versiyonu geçen hafta Şalom internet nüshasında yayınlanmıştır.