2021'e bakış

OCAK 2021

ABD’nin tarihinde kara leke: Kongre baskını

2020 Kasım’ında başkanlığı kaybettiğini kabul etmek istemeyen ve seçimlere hile karıştığını iddia eden Donald Trump’ın destekçileri 6 Ocak’ta Washington DC’de bir protesto gösterisi düzenledi. Protestocuların bir kısmı daha sonra oylama yapılan Kongre Binasını bastı. İsyancılar, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin ofisine girdi, masaları çevirip duvarlardan fotoğrafları yırtıp attılar; Kongre Binasını yağmaladılar.

Olayları bastırmak için Ulusal Muhafızlar göreve çağrıldı, akşam sokağa çıkma yasağı uygulandı. Baskın sırasında dört protestocu, bir de polis hayatını kaybetti.

Biden dönemi başladı

ABD Başkanı seçilen Joe Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris, 20 Ocak’ta yemin ederek göreve başladı. Biden, yemin etmesinin ardından yaptığı konuşmada "Bugün Amerika için demokrasi günü, tarih ve umut günü, yenilenme ve kararlılık günü. Biden, başkanlık konuşmasında 'birlik' mesajı vermesinin ardından ilk Beyaz Saray bildirisini yayınlayarak 20 Ocak'ı 'ulusal birlik günü' olarak ilan etti.

Boğaziçi Üniversitesi protestoları başladı

Prof. Dr. Melih Bulu'nun Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Boğaziçi Üniversitesine rektör atanmasına tepki olarak başlayan eylemler, polisin kampüs içerisinde sert müdahalesiyle farklı bir boyuta taşındı. İki öğrencinin tutuklanmasını protesto etmek amacıyla 4 Ocak’ta kampüste eylem düzenleyen öğrencilere polis, müdahalede bulunurken, TOMA'larla tazyikli su sıkıldı. Plastik mermi ve biber gazı atıldı. 159 kişi gözaltına alındı. Rektörün seçimle belirlenmesinin istendiği protestolar halen devam ediyor.

OCAKTA DÜNYA TURU

13 Ocak’ta dünyada ilk kez bir hastaya kol ve omuz nakli yapıldı. Yüksek gerilim hattında elektrik akımına uğrayarak iki kolu da kesilmek zorunda kalınan İzlandalı hastaya Fransa’nın Lyon kentinde, 15 saat süren ameliyatla başarılı bir şekilde iki kol ve iki omuz nakli gerçekleştirildi.

22 Ocak’ta nükleer silahların yasaklanması antlaşması yürürlüğe girdi. Uluslararası anlaşma Temmuz 2017'de kabul edilmiş, Eylül 2017'de imzalanmıştı.

Beştepe’de gençlerle diyalog

Farklı üniversitelerde okuyan Yahudi ve Hıristiyan gençler Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü Dr. Hasan Doğan’ın daveti üzerine Beştepe’de Milletin Evinde ağırlandı. 22 Ocak’ta gerçekleşen davete Türk Yahudi Toplumundan Nicole Mano, Erel Papo, Haymi Kohen, Semih Meşulam, Megi Bahar, Sarp Kaston ve Rakel Haleva katıldı. Davette gençler düşüncelerini paylaşma, merak ettiklerini sorma ve fikir alışverişinde bulunma fırsatı elde etti.

İletişim Başkanlığından soykırım farkındalığı için internet sitesi

TC İletişim Başkanlığı, soykırımlarla ilgili internet sitesini hayata geçirdi. 27 Ocak Uluslararası Holokost Anma Günü çerçevesinde hayata geçirilen “weremember.gov.tr” sitesinde, dünya üzerindeki değişik soykırımlara ilişkin bilgiler yer aldı. Sitede, 27 Ocak çerçevesinde verilen mesajlar ile Yahudi Soykırımından Srebrenitsa Katliamına kadar pek çok olaya yer verildi.

KAYBETTİKLERİMİZ

Türk Yahudi Toplumunun birçok kurumunda bilfiil çalışmış, birçok insanın hayatına eli değmiş, yardımseverliği, kibarlığı ve güler yüzlülüğü ile tanınan Beki İpekel 16 Ocak’ta yaşama veda etti.

Avukatlık mesleğini uzun bir süre icra eden, başvuru niteliğinde beş kitap kaleme alan, Hahambaşılık Hukukçular Komisyonu üyelerinden Av. Yuda Reyna 22 Ocak’ta vefat etti.

Ocakta COVID-19 pandemisi

1 - Türkiye, İngiltere’den gelen 15 kişilik grupta, ilk Delta varyantının görüldüğünü açıkladı.

ABD, ülke çapındaki vaka sayısının 20 milyonu aştığını belirtti. Washington, sadece beş gün sonra sayının 21 milyona ulaştığını açıkladı.

7 - İspanya’da vaka sayısı 2 milyonu, Brezilya’da ise 8 milyonu geçti.

8 - İngiltere’de pandeminin başından beri en yüksek günlük ölüm sayısı kaydedildi. 1325 kişi hayatını kaybetti.

10 - 3 milyon 425 bin vaka sayısıyla Rusya, Avrupa’da pandemiden en kötü etkilenen ülke oldu.

13 - Sinovac tarafından üretilen CoronaVac aşısına Türkiye'de acil kullanım onayı verildi. Aynı gün ulusal aşılama başladı.                                                   

14 - Almanya, vaka sayısının 2 milyonu aştığını belirtti.

15 - Dünya çapında virüsten hayatını kaybedenlerin sayısının 2 milyonu aştığı açıklandı.

26 - Dünya çapında vaka sayısı 100 milyonu aştı. İngiltere ise virüsten hayatını kaybedenlerin sayısının 100 bine ulaştığını açıkladı.

 

ŞUBAT 2021

Perseverance Mars’a indi

NASA’nın Perseverance adlı keşif aracı yedi ay süren yolculuğun ardından Mars'a indi.

Florida Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonundan 30 Temmuz 2020'de fırlatılan Perseverance, Kızıl Gezegen'den gönderdiği ilk mesaj ve fotoğrafta "Selam, dünya. Sonsuz evime ilk bakışım" dedi. Mars'ta yaşam izi arayacak Perseverance’ın, planlanan görevi için bir yıl boyunca kaya ve toprak örneklerini toplayarak dünyaya getirmesi bekleniyor.

Doğan Cüceloğlu yaşamını yitirdi

Doğan Cüceloğlu, 16 Şubat’ta Beşiktaş’ta evinde ölü bulundu. Ölüm sebebi 'Aort damarı yırtılması' olarak belirtildi. Cüceloğlu kırktan fazla bilimsel makalesi yayınlanan ve bilimsel psikoloji çerçevesinde gelişim seminerleri sunan bir psikolog ve iletişim psikolojisi uzmanıydı.

Myanmar’da demokrasiye darbe

Myanmar’da 1 Şubat’ta ordu darbe ile yönetime el koydu. Cunta, ülke yönetimini ise bir yıl sürdüreceğini açıkladı. 2 Şubat 2021'de Myanmar Genelkurmay Başkanı Min Aung Hlaing başkanlığında, sekiz üst düzey askerden ve üç sivilden oluşan ve yürütme yetkisine sahip Devlet İdare Konseyi kuruldu. Böylece ülkede süregelen on yıllık demokrasi bozulmuş oldu.

Pençe Kartal Operasyonuyla PKK hedefleri vuruldu

10 Şubat’ta başlayan Pençe Kartal-2 Operasyonuyla Irak’ın kuzeyindeki Gara Dağı bölgesinde mevzilenen terör örgütü PKK/KCK hedefleri ağır bombardımana tabi tutuldu. Operasyonun başlamasıyla Gara Dağındaki PKK hedefleri bombalandı. Ardından bölgeye “bordo bereliler” indirildi. Dört gün süren harekâtta üçü üst düzey olmak üzere 53 PKK’lının öldürüldüğü kaydedildi. Sıcak çatışma esnasında üç asker şehit düştü, üç asker ise yaralandı.

ŞUBATTA DÜNYA TURU

1 Şubat’ta Birleşik Arap Emirlikleri'nin Temmuz 2020'de gönderilen insansız uzay aracı Hope’un Mars'a ulaşarak çektiği ilk fotoğraf dünyaya ulaştı.

9 Şubat’ta Müslüman çoğunluklu Kosova, İsrail ile diplomatik ilişkiler kurduktan sonra Kudüs´te bir büyükelçilik açmayı planladığını açıkladı.

Şubatta COVID-19 pandemisi

1 - Dünya çapında yapılan aşı dozlarının sayısı 100 milyonu aştı.

8 - ABD’de vaka sayısı 27 milyonu aştı.

9 - Virüsün kaynağını araştırmak için kurulan Çin-DSÖ ortak komisyonu, çalışmalarını sonlandırdı. Komisyon, virüsün Wuhan’da laboratuvardan sızdığı iddiasını kabul etmedi, kaynağın büyük ihtimalle yarasalar olduğunu açıkladı.

10 - Arjantin’de vaka sayısı 2 milyonu, Rusya’da ise 4 milyonu aştı.

13 - Kasım 2020’de hastaneye kaldırılan, aralık ayında yoğun bakıma giren İstanbul Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Kadir Topbaş yaşamını yitirdi.

22 - ABD, virüsten hayatını kaybedenlerin sayısının 500 bini aştığı ilk ülke oldu.

25 - Dünya çapında ölüm sayısı 2,5 milyonu aştı.

 

MART 2021

Usta oyuncu Rasim Öztekin yaşamını yitirdi

Oyuncu Rasim Öztekin, 8 Mart’ta tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. İsmail Dümbüllü'nün Münir Özkul'a devrettiği Türk tiyatrosunun simgesi kavuğu Ferhan Şensoy'dan 2016'da teslim alan Öztekin, sağlık sorunlarına nedeniyle Eylül 2020'de Şevket Çoruh'a teslim etmişti. Tiyatronun yanı sıra birçok sinema ve dizi projelerinde rol alan Öztekin ‘Geniş Aile’ ve ‘Seksenler’ dizisiyle izleyenlerin beğenisini kazanmıştı.

 

İstanbul Sözleşmesi feshedildi

Resmi Gazete’de yayınlanan 20 Mart tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’yle Türkiye, İstanbul Sözleşmesi'nden resmen ayrıldı. Resmi adıyla "Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi", şiddetin önlenmesi, şiddet kurbanlarının korunması ve faillerin cezasız kalmasını önlemek için 11 Mayıs 2011’de imzaya açılmış, Türkiye, 12 Mart 2012’de sözleşmeyi onaylayan ilk ülke olmuştu.

İsrail’de iki yılda dördüncü seçim

23 Mart’ta İsrail’de gerçekleşen dördüncü seçimin galibi, oy kaybetse de, Binyamin Netanyahu liderliğindeki Likud oldu. Likud 30 sandalye kazanırken, Yair Laid liderliğindeki Yeş Atid, 17 sandalyeyle ana muhalefet oldu.

Süveyş Kanalında karaya oturan gemi dünya ticaretini aksattı

24 Mart’ta Panama bandıralı konteyner gemisi The Evergreen şiddetli rüzgâr ve kum fırtınası sebebiyle Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayan Süveyş Kanalında karaya oturdu; kanalı iki yönden kapatarak deniz trafiğinin durmasına yol açtı. Altı gün süren kurtarma çalışmaları ardından dev gemi yüzdürülerek kanal trafiğe açıldı. Kazanın küresel ticarete 10 milyar doların üzerinde zarar verdiği belirtildi.

MARTTA DÜNYA TURU

5 Mart’ta Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Francis, Irak’ı ziyaret eden ilk Papa oldu. Francis, Şiilerin en büyük dini mercii Ayetullah es-Sistani’yle görüşerek dinler arası barış mesajı verdi.

15 Mart’ta Hollanda’da 150 üyeli Temsilciler Meclisi'nin belirlendiği milletvekili seçimlerinden, hükümet ortağı liberal sağ ve liberal sol partiler zaferle çıktı. Sol partiler ise ciddi oy kaybı yaşadı.

İzzet Pinto Türkiye´nin NFT pazarını canlandırdı

Gazeteci Cüneyt Özdemir, “Bu tweet bir sanat eseridir” paylaşımını NFT formatında 10 bin dolara satarak gelirini Darüşşafaka´ya bağışladı. Söz konusu tweet’i satın alan İzzet Pinto ilerleyen günlerde de ünlü sunucu Saba Tümer’in kahkahasını NFT yoluyla 90 bin TL'ye satın aldı.

Cumhurbaşkanı’ndan insan hakları eylem planı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İnsan Hakları Eylem Planı adındaki reform paketini 2 Mart’ta açıkladı. Hukuk reform paketinde, nefret söylemi ve ayrımcılıkla mücadele kapsamında da etkinliğin artırılması için önemli adımlar yer alıyor. Plana göre ayrımcılık ve nefret suçuna ilişkin Türk Ceza Kanunu’nda yeni bir düzenleme yapılacak.

İki yılda uygulanması planlanan eylem paketinin vurgulanan 11 temel ilkesinden biri, “Dil, din, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, mezhep ve benzeri sebepler temelinde hiçbir ayrımcılık söz konusu olmaksızın, herkes hukuk önünde eşittir” olarak belirlendi.

Martta COVID-19 pandemisi

1 - Cumhurbaşkanı Erdoğan, kontrollü normalleşme kapsamında yerinde karar döneminin uygulanacağını açıkladı. 81 ilin her biri risk durumuna göre ‘düşük, orta, yüksek ve çok yüksek’ olarak ayrılacak ve valilikler karar alacak. Risk haritaları ve kararlar iki haftada bir güncellenmeye başladı.

7 - Brezilya’daki vaka sayısı 11 milyonu geçti.

10 - Vaka sayısı Fransa’da 4 milyonu, ABD’de ise 29 milyonu aştı. ABD, 15 gün sonra sayının 30 milyona ulaştığını açıkladı.

12 - Tayland, Danimarka, Bulgaristan, Norveç ve İzlanda, Oxford AstraZeneca aşısının kullanımını, kan pıhtılaşma sorununa yol açtığı iddiasıyla durdurdu. 20 Mart’ta ise DSÖ ve Avrupa Tıp Ajansı, aşının pıhtılaşmanın bir bağlantısının olmadığını açıkladı.

23 - Dünyada hastalıktan iyileşenlerinin sayısının 100 milyon olduğu, John Hopkins Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışmanın sonucunda açıklandı.

25 - Dünya çapında uygulanan aşı doz sayısı 500 milyona ulaştı.          

29 - Hindistan’da vaka sayısı 12 milyon oldu.

 

NİSAN 2021

İsrail’de Lag BaOmer’de ‘izdiham’ faciası

30 Nisan’da İsrail’in kuzeyinde Safed yakınlarındaki Meron Dağındaki Lag BaOmer kutlamaları sırasında, nedeni bilinmeyen izdiham oluştu. On binlerce kişinin toplandığı alanda izdihamdan dolayı ezilen 44 kişi hayatını kaybetti, 100’den fazla kişi yaralandı. İsrail basınında, izdihamı kutlamalar sırasında çöken bir tribünün tetiklediği öne sürüldü.

NASA, Ingenuity helikopterini Kızıl Gezegen'de ilk kez uçurdu

NASA Mars'a gönderdiği helikopter Ingenuity'yi 19 Nisan’da ilk kez uçurdu. Uçuş, motorlu bir hava aracının başka bir gezegende gerçekleştirdiği ilk kontrollü uçuş oldu. Mars'tan NASA'ya ulaşan ilk verilere göre Ingenuity bir dakikadan daha az süre havada kaldı.

NİSANDA DÜNYA TURU

19 Nisan’da Raul Castro, Küba Komünist Partisi Genel Sekreterliği görevinden istifa etti. Fidel Castro'nun Kasım 2016'daki ölümünün ardından bu göreve getirilen 89 yaşındaki Raul Castro, partinin sekizinci kongresinde görevi Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel’e devretti.

24 Nisan’da Hindistan’ın Çin sınırına yakın kuzey bölgesi Uttarakhand’da, Himalayalardan kopan bir buzulun yarattığı çığ nedeniyle sekiz kişi hayatını kaybetti.

28 Nisan’da Kırgızistan-Tacikistan sınırında su dağıtım şebekesini kontrol etme nedeniyle yaşanan silahlı çatışmada iki taraftan 55 kişinin yaşamını yitirdi, 115 kişi yaralandı.

28 Nisan’da Avrupa Parlamentosu, İngiltere'nin AB’den çıkmasının ardından Londra ile varılan ticaret anlaşmasını onayladı. Anlaşmaya göre, AB ve İngiltere menşe kurallarına uyan mallara gümrük vergisi ve kota uygulamayacak. Taraflar, iklim değişimi ile mücadeleye öncelik verecek, sosyal haklar ve işçi hakları gözetilecek.

Despertar İzmir Projesi start aldı

Avrupa Birliği Komisyonu tarafından finanse edilen, İzmir Musevi Cemaatini, gençler ve kadınlar üzerinden güçlendirmeyi planlayan 15 aylık, Despertar İzmir Projesi start aldı. 1 Nisan’da resmi olarak başlayan projenin amacı nüfusu giderek azalmakta olan İzmir Musevi Cemaati’ni başta İzmir yerelinde olmak üzere ulusal ve uluslararası alanda daha görünür hale getirmek.

İzmir´de Dario Moreno’nun 100. yaşı kutlandı

Çocukluğunu ve gençliğini İzmir´de geçiren, şehre sevgisiyle tanınan Yahudi asıllı şarkıcı ve sinema oyuncusu Dario Moreno´nun doğumunun 100. yılı kutlandı. Kutlamalar kapsamında Konak ilçesinde Tarihi Asansör'ün de yer aldığı Dario Moreno Sokağına, "İzmir Dario Moreno’yu seviyor" adlı portresi resmedildi. Duvar resmi Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Sanatlar ve Tasarım Bölümü mezunu Aksel Mengü tarafından yapıldı.

Sanatçının doğum günü 3 Nisan akşamı İzmirTube'den yayınlanan çevrimiçi konserle kutlandı. Fatih Erkoç, Kürşat Başar'ın anlatımı ve Zafer Çebi Orkestrası eşliğinde Dario Moreno'nun şarkılarını seslendirildi.

Ünlü organizatör Erkan Özerman tarafından kaleme alınan ‘İzmirli Dario’ kitabı da ilerleyen aylarda okurla buluştu.

Yaşam yürüyüşüne ilk kez Arap ülkeleri de katıldı

Holokost anma etkinliği Yaşam Yürüyüşü /March of Living, COVID nedeniyle çevrimiçi düzenlendi. 2020’de imzalanan İbrahim Anlaşmalarının etkisiyle etkinliğe ilk kez Arap ülkelerinden temsilciler katıldı. 7 Nisan’daki etkinlikte Bahreyn, BAE, Fas ve hatta Suudi Arabistan'dan katılımcılar da yer aldı.

Nisanda COVID-19 pandemisi

12 - Türkiye’de Pfizer-BioNTech aşısının kullanımına başlandı.

5-12 - Brezilya toplam vaka sayısını 13 milyon, İran 2 milyon, Almanya 3 milyon olarak açıkladı.

13 - Türkiye'de sağlık çalışanları ve polislerin ardından turizm çalışanlarına da aşı uygulaması hayata geçirildi.

15 - Fransa, COVID-19’dan hayatını kaybedenlerin toplam sayısının 100 bine ulaştığını belirtti.

17 - Virüsten hayatını kaybedenlerin sayısı dünyada 3 milyona ulaştı.

18 - Hindistan’da toplam vaka 15 milyon, ABD’de ise 32 milyon oldu.

21 – Pandemide vaka rakamlarında ikinci zirveye ulaşıldı. Hindistan’da 24 saatte 315 bin yeni vaka kaydedilirken, bu sayı salgının başından beri en yüksek günlük vaka sayısı olarak kayda geçti.

24 - Dünya çapında yapılan aşı dozu sayısı 1 milyarı aştı. Bu dozun yarısı, sadece üç ülkede – ABD, Çin ve Hindistan’da – uygulandı.

26 – Dünyaca ünlü İsrailli modacı, Lanvin Modaevindeki tasarımlarıyla tanınan Alber Elbaz, 59 yaşında hayatını kaybetti.

29 - Dünya çapındaki vaka sayısı 150 milyonu geçti.         

29 - Türkiye’de saat 19.00'dan itibaren uygulanmak üzere 17 Mayıs 05.00'e kadar tam kapanma ilan edildi. Tüm kademelerde eğitime ara verildi ve sınavlar ertelendi.

 

MAYIS 2021

İsrail-Hamas çatışmaları bir kez daha can aldı

Mayıs ayında dünya gündemine İsrail-Hamas çatışmaları damga vurdu. Hamas roketleri ve İsrail’in hava operasyonları iki tarafta da sivil kayıplara neden oldu.

İsrail Yüksek Mahkemesinin Kudüs'ün Şeyh Cerrah Mahallesinde oturan bazı Filistinli ailelerin evlerinden çıkarılmasını yönünde karar alması Filistinliler arasında gerginlik yarattı. Mahkemenin dört aileye tahliye için 6 Mayıs’a, üç aileye de 1 Ağustos’a kadar zaman vermesi ile protestolar başladı.

Protestolarını Mescid-i Aksa’ya taşıyan Filistinlilerin polis engeliyle karşılaşması sonucunda karşılıklı şiddet arttı. Müslümanların kutsal Ramazan ayında gerçekleşen olaylar, özellikle Yahudilerin Kudüs Günü’nü kutladığı günde istenmeyen manzaraların yaşanmasına neden oldu.

Hamas'ın durumu protesto amacıyla hedef gözetmeksizin attığı yüzlerce füzeye misilleme yapmak isteyen İsrail, 10 Mayıs’ta Gazze’de Hamas’a karşı hava saldırıları başlattı.

Genelde İsrail’in güneyindeki şehirler, Hamas’ın roketlerinin menzilinde kalırken, bu sefer Berşeva, Aşdod, Aşkelon’un yanı sıra, Tel Aviv ve ilk kez Kudüs de roketlerin menzilinde kaldı. Birçok şehirde okullar kapatıldı, halk geceleri sığınaklarda geçirdi. Her gün yüzlerle ifade edilen roketlerin yüzde 85-90’ı Demir Kubbe Savunma Sistemi tarafından imha edilirken, yerleşim yerlerine düşen roketler can kaybına neden oldu.

İsrail ile Hamas arasında 11 gün süren saldırılarda iki tarafta çoğunluğu sivil, toplam 300’e yakın kişi hayatını kaybetti.

Sokak isyanları:Bu süreçte İsrail şehirleri siren sesleri ve roket saldırının yanı sıra, sokak isyanlarına da tanık oldu. Özellikle İsrailli Arapların yoğun olarak yaşadığı yerlerde başlayan sokak isyanları diğer şehirlere de yayıldı. Olaylarda yüzlerce kişi tutuklandı.

Acre şehrinde arabasıyla meydandan geçen bir İsraillinin, Araplar tarafından sopalı ve taşlı saldırıya uğrayıp ağır yaralanmasından (ağır yaralı hastaneye kaldırıldıktan altı gün sonra hayatını kaybetti) sonra motosikletli bir Arap’ın yakalanıp dövülmesi, televizyonlarda canlı yayınlandı. Sokaklar her iki toplumun radikallerinin çatışmalarına tanık oldu. İki toplumun da siyasileri, ortak mesaj üzerinde birleşerek, birlik ve beraberlik mesajları verdi.

Ateşkes Mısır arabuluculuğuyla geldi: 20 Mayıs’ta Mısır'ın arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşması yürürlüğe girdi. İsrail ve Mısır arasında Kahire ve Tel Aviv’de aynı anda Hamas ile sağlanan kırılgan ateşkesin güçlendirilmesi ve Gazze’nin inşası için üst düzey görüşmeler gerçekleştirildi. Mısır’ın ateşkeste arabuluculuk yapmasının ardından, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ürdün de kalıcı barış çalışmaları için yardıma hazır olduklarını belirtti.

Tel Aviv’de İsrail-Arap barışı ve birliği için yürüyüş: 22 Mayıs akşamı binlerce İsrail vatandaşı Arap ve Yahudi, Rabin Meydanından, bir arada yaşama ve uzlaşma çağrısında bulunarak, Habima Meydanına yürüdüler. Göstericiler, İsrail hükümetini barış aramaya devam etmeye çağırdı.

İsrail konsolosluğu önünde protestolar: Pandemi yasakları gerekçesiyle birçok hak arama eylemi yasaklanırken İstanbul’daki İsrail Başkonsolosluğu önünde Anadolu Gençlik Derneği, İHH İnsani Yardım Vakfı ile Özgür Düşünce ve Eğitim Hakları Derneği’nin çağrısıyla toplanan grup eylem yaptı. Sokağa çıkma yasağı olmasına rağmen bir araya gelen grup, İsrail aleyhine 'Kahrolsun İsrail' sloganları atarak ellerinde Türk ve Filistin bayrakları taşıdı. Gruplar sabahın ilk ışıklarına kadar eylemi sürdürdü ve konsolosluk önünde namaz kıldı.

Şalom’un internet sitesi hack’landi

Kendini Filistin yanlısı olarak tanımlayan bir grup gazetemizin www.salom.com.tr adresinden yayın yapan internet sitesini 13 Mayıs gecesi hack'ledi. Site kısa sürede eski haline gelirken, bu yasa dışı eylemi yapanlar hakkında suç duyurusunda bulunuldu.

Rusya'da okula silahlı saldırı

Rusya'ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da bir okula düzenlenen silahlı saldırıda sekiz kişi hayatını kaybetti. Yaşamlarını yitirenlerden yedisinin çocuk, birinin öğretmen olduğu açıklandı. Saldırıyı düzenlediğinden şüphelenilen 19 yaşındaki eski bir öğrenci yakalandı.

Suriye Devlet Başkanlığı seçimlerini Esad kazandı

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, 26 Mayıs'ta düzenlenen devlet başkanlığı seçimlerinde çoğunluğun oyunu alarak yeniden devlet başkanı seçildi. Resmi açıklamaya göre Esad yüzde 95,1 oranında oy aldı. Esad, 2000 yılından beri iktidarda.

Görevini tamamlayan NASA ve SpaceX astronotları Dünya'ya döndü

Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı ve Elon Musk'ın sahibi olduğu SpaceX'in altı aylık Crew-1 görevi kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonuna gönderdiği dört astronotun bulunduğu uzay aracı 2 Mayıs’ta Dünya’ya döndü.

Hollanda yargısından Shell için tarihi karar

Petrol şirketi Shell’in Hollanda’da görülen karbon emisyon davasında ‘çevre kazandı’. Mahkeme bir ilke imza atarak Shell’in karbon emisyonu politikasında değişikliğe gitmesi gerektiğine hükmetti. Şirket 2030 yılına kadar karbon emisyonunu yüzde 45 azaltmak zorunda.

Afganistan’da Taliban saldırısı başladı

Taliban’ın Afganistan İslam Cumhuriyeti ve müttefiklerine karşı 1 Mayıs’ta başlayan saldırısı, 15 Ağustos’ta Kabil’in düşmesiyle sona erdi.

Taarruzun ilk üç ayında Taliban kırsal kesimde önemli ilerlemeler kaydetti ve kontrol ettiği ilçelerin sayısını 73'ten 223'e çıkardı. Ağustosta ise, Afganistan'ın eyalet başkentlerine bir saldırı başlattı, şehirlerin çoğu savaşmadan teslim oldu.

15 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeden kaçtı ve Taliban başkent Kabil'i ele geçirdi. Böylece Afganistan İslam Cumhuriyeti düştü; Taliban Afganistan İslam Emirliğini kurdu.

Müsilaj gündeme oturdu

Yılın ilk aylarından itibaren Marmara Denizinde görülmeye başlayan musilaj, özellikle bahar aylarında ülke gündemine oturdu.

Su yüzeyini ve derinlerini saran, ‘deniz salyası’ olarak adlandırılan müsilaj İstanbul, Adalar, Tekirdağ, Çınarcık, Bursa, Erdek kıyılarını sardı. Balıkçılığı da tehdit eden müsilaj ancak ağustosta azalmaya başladı.

Alman ordusuna yüzyıl sonra hahambaşı atandı

I.Dünya Savaşından beri ilk defa Alman Ordusuna bir hahambaşı atandı.

Alman Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer tarafından hayata geçirilen bu girişimin amacı Alman ordusunda görevli yüzlerce Yahudi’nin ibadetini kolaylaştırmak ve antisemitizmi önlemek olarak açıklandı.

Göreve getirilen Rabi Zsolt Balla ordudaki göreviyle birlikte Leipzig’de hahambaşılık görevine de devam ediyor. Balla, 300 Yahudi’nin hizmet ettiği Alman ordusunda görevli on din adamının çalışmalarından da sorumlu olacak.

Friends 17 yıl sonra buluştu

Yayınlandığı 1994-2004 yılları arasında televizyon dünyasına damgasını vuran, yayından kalktıktan sonra dünyaya gelenler dâhil olmak üzere hayran kitlesini sürekli genişleten ´Friends´, 27 Mayıs´ta HBO Max´da ´Friends - The Reunion´ özel gösterimiyle yeniden sevenleriyle buluştu.

Kanlı Ay tutulması

Bu yılın tek tam ay tutulması olan Kanlı Ay tutulması 26 Mayıs'ı 27 Mayıs’a bağlayan gece yaşandı.

Memleket Partisi kuruldu

Muharrem İnce'nin öncülüğünde kurulan Memleket Partisi 17 Mayıs’ta resmen kuruldu. İnce, oy birliğiyle genel başkanlığa seçilirken, parti sözcülüğüne de Gaye Usluer getirildi. Partinin sloganının ‘mavi’ olduğunu duyuran Usluer, “m-memleket, a-adalet, v-vicdan, i de işsizlere iş demek” diye konuştu.

Mayısta COVID-19 pandemisi

2 -  Arjantin’de vaka sayısı 3 milyonu aşarken Hindistan’da ise 20 milyona ulaştı.

6 - İsveç’in vaka sayısı 1 milyon oldu.

7 - Brezilya’da toplam vakalar 15 milyona, Türkiye’de ise 5 milyona ulaştı.

13 - Turizm Bakanlığının, turizm çalışanlarının aşılı olduğunu belirtmek amacıyla yaptığı ‘Enjoy – I’m vaccinated’ yazılı maskeli reklam, tepkiler üzerine kısa sürede yayından kaldırıldı.

20 -  ABD, pandeminin başından beri toplam vaka sayısını 33 milyon olarak açıkladı.

 

HAZİRAN 2021

İsrail’de Naftali Bennett başbakan oldu

İsrail’de 12 yıldır başbakanlık koltuğunda oturan Binyamin Netanyahu’nun rakipleri koalisyon kurmakta anlaştı. Yeş Atid lideri Yair Lapid ve Yamina lideri Naftali Bennett, hükümeti kuracak sayıya ulaştıklarını açıkladı.

Yeni koalisyon şartlarına göre Bennett, Eylül 2023'e kadar başbakan olarak görev yapacak. Lapid ise Eylül 2023’ten Kasım 2025’e kadar görevi devralacak. Naftali Bennett ile Yair Lapid liderliğinde kurulan koalisyon hükümetinde sekiz parti yer alıyor.

Bennett, 13 Haziran’da meclisten aldığı güvenoyu ile İsrail’de kurulan 36. hükümetin ilk başbakanı oldu.

İsrail´in 11. Devlet Başkanı Isaac Herzog

İsrail meclisi, Yahudi Ajansı Başkanı ve İşçi Partisi eski lideri Isaac Herzog’u, ülkenin yeni devlet başkanı seçti. 2003’ten beri milletvekili olan Herzog birçok bakanlığın yanı sıra İsrail’in Gazze’ye insani yardımlarının koordinatörlüğünü de yürüttü. Herzog’un babası, Haim Herzog da 1983-1993 arasında İsrail’in devlet başkanıydı.

Lapid’in ilk resmi ziyareti BAE’ye oldu

İbrahim Anlaşmalarında sonra, İsrail’den Birleşik Arap Emirlikleri’ne bakan düzeyinde ilk ziyaret Dışişleri Bakanı Yair Lapid tarafından gerçekleştirildi. Lapid, iki günlük resmi ziyareti kapsamında BAE'deki Yahudi topluluğuyla bir araya geldi; ülkesinin Abu Dabi'deki büyükelçilik ve Dubai'deki konsolosluk binalarının açılış törenine katıldı.

HAZİRANDA DÜNYA TURU

20 Haziran’da Ermenistan'daki erken genel seçimi, oyların yüzde 54’ünü alan Başbakan Nikol Paşinyan liderliğindeki Sivil Sözleşme Partisi kazandı.

24 Haziran’da ABD’de Miami’nin sahil kasabası Surfside’da 12 katlı bina çöktü. Enkazdan 64 kişinin cansız bedeni çıkarılırken hayatını kaybedenlerin yaklaşık üçte birinin Yahudi olduğu belirtildi.

Kanal İstanbul’un ilk temeli atıldı

Kanal İstanbul üzerine inşa edilecek ilk köprünün temeli, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katılımıyla 26 Haziran’da atıldı. Tamamlandığında 860 metre uzunlukta olacak Sazlıdere Köprüsünün temel atma töreninde konuşan Erdoğan, ''Bugün Türkiye'nin kalkınma tarihinde yeni bir sayfa açıyoruz'' dedi. Kanal İstanbul'un altı yılda tamamlaması hedefleniyor. Kanalın uzunluğu 45 kilometre, taban genişliği 275 metre, derinliği 20,75 metre olacak.

İzmir Jewish Heritage Projesinin açılışı gerçekleşti

Avrupa Birliği tarafından finanse edilen, İzmir Yahudi Mirasının korunmasını amaçlayan ve İzmir Yahudi Cemaati Vakfı tarafından hazırlanan ‘İzmir Jewish Heritage’ projesinin açılışı AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Landrut ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in katılımıyla 21 Haziran’da gerçekleşti.

Cemaat Vakıfları Temsilcisi Moris Levi görevi devretti

Cemaat Vakıfları Temsilcisi Moris Levi, 2018 yılından beri yürüttüğü görevi Can Ustabaşı´ya devretti. Levi'nin temsilcilik yaptığı dönemde yedek üye olan Ustabaşı, Süryani Cemaatinin temsilcisi.

Varlık Vergisi savunmasına tepki

Varlık Vergisi’nin yaratıcısı, dönemin Başbakanı Şükrü Saraçoğlu’nun torunu, Merkez Bankası eski Başkanı Rüşdü Saraçoğlu, vergiyi savundu.

Dedesiyle ilgili paylaşım üzerine, bir Twitter kullanıcısının Varlık Vergisi’ni hatırlatmasına Saraçoğlu “Bir devlet adamı harbi finanse edecek parayı bulmak zorunda. Bazıları Aşkale’ye gidecekse gitsinler. Neticede burası Yunanistan değil Türkiye Cumhuriyeti” yanıtını verdi. “Senelerce Osmanlının kaymağını yiyenler bir gün Cumhuriyette bunun vergisini vermeliler değil mi?” diyen Saraçoğlu’na sosyal medya kullanıcılarından #VarlıkVergisiSavunulamaz hashtag’i ile tepki yağdı. Türk Yahudi Toplumundan “Cumhuriyet tarihimizin en adaletsiz ve kara sayfalarından birini oluşturan Varlık Vergisini -bir özür dahi dilenmemişken- halen savunan bir zihniyet kabul edilemez” tepkisi geldi.

Karadeniz’de 135 milyar metreküp doğalgaz bulundu

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sakarya gaz sahasındaki Amasra-1 kuyusunda 135 milyar metreküplük yeni bir doğalgaz keşfinin yapıldığını açıkladı. Daha önce aynı sahada Tuna-1 kuyusunda 405 milyar metreküp doğalgaz keşfedilmişti.

Haziranda COVID-19 pandemisi

1 - DSÖ, Sinovac aşısına acil kullanım onayı verdi. Sinovac, batılı ülkelerde yaratılmayan ve bu onayı alan ikinci aşı oldu.

8 -  Arjantin’deki vaka sayısı 4 milyonu, Brezilya’daki ise 17 milyonu aştı. İran, vaka sayısının 3 milyonu geçtiğini açıkladı.

18 - Dünyada virüsten hayatını kaybedenlerin sayısı 4 milyon sınırını geçti. Brezilya ise ölenlerin sayısının yarım milyonu geçtiği ikinci ülke oldu. Brezilya günlük ortalama vaka sayısını 70 bin, vefat sayısını ise 2 bin olarak açıkladı.

29 - Dünya çapında yapılan aşı dozu 3 milyonu aştı.

 

TEMMUZ 2021

Yangınlar kıyılarımızı sardı

28 Temmuz’da Antalya'nın Manavgat ilçesinde başlayan orman yangınları kısa sürede neredeyse tüm Akdeniz kıyısını etkisi altına aldı.

Takip eden günlerde Akdeniz, Ege, Marmara, Batı Karadeniz ve Güneydoğu Anadolu’da 49 ilde çıkan 299 orman yangınında sekiz kişi hayatını kaybederken, yüz binlerce hektar orman ve yerleşim yeri küle döndü; binlerce hayvan can verdi.

Cumhuriyet tarihinin en büyük orman yangınları, birçok tartışmayı beraberinde getirdi. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Türk Hava Kurumu müdahalede geç ve yavaş kalmakla eleştirildi. Tartışmaların odağında bakanlığın yangın söndürme filosuna sahip olmaması, söndürme uçaklarının hangarlarda beklemesi, yanan ormanların yapılaşmaya açılacağı iddiaları gibi konular yer aldı.

Kanada da yangınlara teslim oldu

Kanada'nın batı eyaletlerinde etkili sıcak hava dalgası, 300'e yakın orman yangınına sebep oldu. British Columbia, Ontario, Alberta, Saskatchewan ve Manitoba eyaletlerinde 2,7 milyon hektarlık alan yangından etkilendi.

Uzmanlar, yangınların artmasında iklim değişikliğinin, aşırı sıcakların ve yağış yetersizliğinin etkili olduğunu belirtti.

Avrupa’da sel felaketi

Almanya, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda'nın bazı bölümlerinde etkili olan sağanak yağış onlarca can kaybı ve ciddi hasara neden oldu. Almanya'da sel nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 157 olarak açıklandı. Almanya Başbakanı Merkel felaket için, “İklim değişikliğiyle mücadele konusunda çok daha hızlı davranmalıyız” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Herzog’u tebrik etti

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail Devlet Başkanı Herzog’u arayarak tebrik etti. Erdoğan, Türkiye-İsrail ilişkilerinin, Ortadoğu'nun güvenliği ve istikrarı bakımından büyük önem taşıdığını vurgulayarak iki ülke arasında muhtelif alanlarda yüksek iş birliği potansiyeli olduğunu ifade etti.

Tel Aviv Büyükelçiliğine yeni atama

Türkiye’nin Tel Aviv Büyükelçiliği’nde kültür müşavirliğine Selim Öztürk atandı. Siyaset, uluslararası ilişkiler ve tarih alanlarında araştırmalar yapan Öztürk, “Uzun ve zor bir süreçten sonra Tel Aviv Büyükelçiliğimizde kültür müşaviri olarak görevime başlamış bulunmaktayım. 11 yıl aradan sonra atanan ilk müşavir olmak benim için onur. Umarım iki ülke arası ilişkilerin iyileşmesine katkıda bulunabilirim” ifadelerini kullandı.

Netanyahu koltuğu bıraktı

İsrail’de Binyamin Netanyahu 12 yıllık başbakanlık koltuğunu Yamina lideri Naftali Bennett'e teslim etti. Basına kapalı gerçekleşen devir teslim için tören düzenlenmemesi ve fotoğraf paylaşılmaması dikkati çekti.

Pegasus yazılımına soruşturma

Uluslararası casusluk yazılımı Pegasus, sarsıcı iddialarla dünya gündemine oturdu. Pegasus yazılımı şahıs veya şirketlere değil, sadece devletlerin istihbaratlarına, İsrail Savunma Bakanlığı onayıyla satılabiliyor.

Uluslararası medyanın gündeme getirdiği iddialar, İsrail üretimi Pegasus’un kimlere karşı, hangi amaçla kullanıldığına dair tartışmalara neden oldu. Pegasus'un siyasilerin ve gazetecilerin hesaplarını hacklemeye çalıştığı, Fransa Cumhurbaşkanı Macron da dâhil birkaç liderin hedef alındığı iddia edildi.

İsrail Savunma Bakanlığı yazılımın, izni şartlarına uygun olarak faaliyet gösterip göstermediğini araştıracak.

TEMMUZDA DÜNYA TURU

19 Temmuz’da Amerikalı milyarder Jeff Bezos, kendi kurduğu Blue Origin firmasının bir roketiyle uzay uçuşunu gerçekleştirdi.

15 Temmuz’da Küba’da gıda ve ilaç yetersizliğine karşı sokağa dökülen binlerce protestocunun talebiyle hükümet, farklı ülkelerden gelen yolcuların getirebilecekleri gıda ve ilaç miktarındaki kısıtlamaları geçici olarak kaldırdı.

Afgan mülteciler Türkiye’de

Uzun zamandır istikrarsızlık içindeki Afganistan’dan, ABD ve NATO güçlerinin çekilmesiyle, göçler başladı. İran sınırından geçerek Türkiye’ye giren Afgan göçmenlerin durumu, ülke gündeminde yoğun olarak tartışıldı.

Boğaziçi’nin ‘kayyum rektörü’ görevden alındı

Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından, ocak ayında Boğaziçi Üniversitesine rektör atanan Prof.Dr. Melih Bulu, 15 Temmuz’da görevden alındı. Bulu’nun yerine yardımcısı Prof.Dr. Naci İnci atandı. Boğaziçili akademisyen ve öğrenciler Bulu’nun görevden alınmasını direnişin başarısı olarak değerlendirirken, direnişin bitmediğini, eylemlerine devam edeceklerini belirtti.

KAYBETTİKLERİMİZ

Göztepe Kültür Derneği ve Hemdat İsrael Vakfı başkanlığı yapan, Hahambaşılık danışmanı olarak Türk Yahudi Toplumuna sayısız hizmetlerde bulunan, hayırseverliği, çalışkanlığı ve güler yüzlülüğüyle tanınan Mordo Kumrulukuş, 12 Temmuz’da son yolculuğuna uğurlandı.

Yeşilçam'ın usta ismi Kartal Tibet vefat etti

Yeşilçam'ın usta ismi yönetmen ve senarist Kartal Tibet, 1 Temmuz’da, 83 yaşında hayatını kaybetti. ‘Karaoğlan’ filmiyle sinemaya adım atan Tibet, sayısız filmde rol aldı.

Temmuzda COVID-19 pandemisi

1 - Türkiye kademeli normalleşmenin üçüncü etabına geçti. 15 aydır süregelen birçok kısıtlama kalktı. Sokağa çıkma kısıtlamaları tamamen son bulurken, yeme-içme yerleri için getirilen pek çok sınırlama da kaldırıldı.

6 - Sağlık Bakanı Koca, Delta Plus varyantının üç ilde görüldüğünü açıkladı. Bakan bu illerden birinin İstanbul olduğunu belirtirken, diğerlerini açıklamadı.

14 - İspanya’da vaka sayısı 4 milyona, ABD’de ise 34 milyona ulaştı.

 

AĞUSTOS 2021

Batı Karadeniz'i sel vurdu, heyelanlar can yaktı

10-11 Ağustos tarihlerinde Batı Karadeniz'de; Sinop, Kastamonu, Samsun ve Bartın'da gerçekleşen sel ve heyelanlar can aldı. Toplam 82 kişi hayatını kaybetti, 228 kişi ise yaralandı.

Bölgede rekor yağış miktarları kaydedildi. Yıllık yağış miktarının üçte birinin sadece bir günde düştüğü açıklanırken Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Batı Karadeniz'deki sel felaketinin ülke tarihindeki en önemli sel baskınlarından biri olduğunu ifade etti.

Sel felaketi sonrası İnebolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, "İnebolu, Bozkurt, Abana ve Küre ilçelerindeki sel felaketinde yıkılan binalarla ilgili soruşturma başlatıldı. Bozkurt ilçesinde 2018'de inşa edilen ve selde yıkılan sekiz katlı Ölçer Apartmanının müteahhidi hakkında gözaltı kararı verilirken, mal varlığına tedbir konuldu. Müteahhit Mehmet Ö. İse çıkarıldığı hakimlikçe ‘taksirle ölüme veya yaralamaya neden olduğu’ gerekçesiyle tutuklanarak cezaevine gönderildi.

İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, Karadeniz’de yaşanan sellerle başa çıkmasına yardımcı olmak için bir arama kurtarma heyeti göndermeyi teklif etti.

Ferhan Şensoy yaşama veda etti

Türk tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu; roman, deneme, günlük, televizyon dizisi ve film senaryoları yazarı, şair ve Ortaoyuncular tiyatro topluluğunun kurucusu Ferhan Şensoy 31 Ağustos’ta, 70 yaşında yaşamını yitirdi. Oyuncunun tek kişilik oyunu Ferhangi Şeyler, 1987 yılından beri aralıksız devam ediyordu. Haziran ayında geçirdiği anjiyoya bağlı olarak gelişen komplikasyonlar nedeniyle tedavi görmeye başlayan usta sanatçı, tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

Olimpiyatlar sona erdi, Türkiye tarihindeki en çok madalyayı aldı

Tokyo Olimpiyat Oyunları 8 Ağustos’ta tamamlandı. Türkiye, kazandığı 13 madalya ile toplam madalya sıralamasında 20. basamakta yer buldu. Türkiye, okçulukta Mete Gazoz ile altın, karatede Eray Şamdan ile gümüş madalya kazandı. Tekvandoda Hakan Reçber ile Hatice Kübra İlgün, güreşte Rıza Kayaalp, Yasemin Adar ve Taha Akgül, jimnastikte Ferhat Arıcan, karatede ise Ali Sofuoğlu ve Merve Çoban bronz madalya kazandı.

Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk istifa etti

Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Bakan Ziya Selçuk’un ‘görevden af talebinin kabul edildiği’ bildirilirken, Milli Eğitim Bakanlığı’na Bakan Yardımcısı Mahmut Özer atandı.

Ankara'da kulislere yansıyanlara göre, eğitimdeki ‘çift başlılık’ ve Milli Eğitim Bakanı olarak istediği şeyleri yapamaması Ziya Selçuk'un görevinden istifa etmesinin temel nedenleri arasında gösterildi.

Yeni rektör Prof. Dr. Mehmet Naci İnci oldu

21 Ağustos'ta Resmî Gazete'de yer alan Cumhurbaşkanlığı kararıyla Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğüne Prof. Dr. Mehmet Naci İnci atandı. Boğaziçi Üniversitesi'nde 611 akademisyenden 580’inin “Hayır” demesine rağmen Cumhurbaşkanı kararıyla rektör atanan İnci, öğrenciler hakkında açılan disiplin soruşturmalarını iptal ettireceğini söyledi. Boğaziçi’nde, Prof. Dr. Melih Bulu’nun rektör olarak atanmasıyla başlayan protestolar, Bulu’nun görevden alınıp yerine Prof. İnci’nin atanmasından sonra da devam etti.

Avi Habib’e Danimarka’dan kraliyet ödülü

ISS Turkey CEO'su Cavit Avi Habib, İş Mükemmelliği kategorisinde 2021 HRH Danimarka Veliaht Prensi Frederik Uluslararası İş Ödülü'ne layık görüldü. Danimarka Veliaht Prensi Frederik Uluslararası İş Ödülleri, iş mükemmelliği, yeşil çözümler ve ihracat başarısı olmak üzere üç farklı kategoride dağıtılıyor. Ödüller Frederik VIII'in sarayında düzenlenen bir törenle takdim edildi. Habib'e ödülünü, Danimarka Veliaht Prensi HRH ve GRUNDFOS CEO'su Poul Due Jensen takdim etti.

Ağustosta COVID-19 pandemisi

2 - ABD’deki vaka sayısı 35 milyona ulaştı. ABD’deki sayı sadece bir hafta sonra 36 milyon, iki hafta sonra da 37 milyon oldu.

4 - Dünya çapında vaka sayısı 200 milyonu aştı.

16 - Yurt dışına çıkışlarda bazı ülkeler tarafından iki doz Pfizer-BioNTech aşısı istenmesi nedeniyle, iki doz Sinovac ve bir doz BioNTech yaptıranlara dördüncü doz aşı hakkı tanımlandı.

23 - ABD Gıda ve İlaç Dairesi FDA, Pfizer-BioNTech aşısına tam onay verdi.

24 - Vaka sayısı 1 milyonu aşan İsrail’de, 30 yaş üstündekiler için 3. doz aşı onayı çıktı. 3. doz, bir hafta sonra 12 yaş üzerindekiler için de onaylandı.

30 - ABD, Teksas’da COVID önlemleri ve maske karşıtı protestolara öncülük eden Caleb Wallace, korona virüs nedeniyle hastaneye yatırıldıktan bir ay sonra hayatını kaybetti.

Afganistan Taliban’a teslim oldu

ABD'nin Afganistan'dan çekilme kararı alması ve Afgan yönetiminin Taliban ile barış görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Taliban Afgan hükümetinin kontrolünde olan tek büyük şehir başkent Kabil'e girdi. 15 Ağustos’ta Kabil'in düşmesiyle Taliban, Afganistan’ın tüm yönetimine sahip oldu. Afganistan Cumhurbaşkanı Gani ülkeyi terk ederken Taliban sözcüsü, hükümet güçlerinin başkentten ayrılması nedeniyle kentin ve kamu binalarının kontrolünü aldıklarını açıkladı.

Kabil'de intihar saldırılarında ölü sayısı 180'i geçti: Afganistan'da Taliban'ın kontrolü ele geçirmesinin ardından tahliyeler sürerken, Kabil Havalimanı'nın çok yakınında 26 Ağustos’ta çifte patlama meydana geldi. İlerleyen saatlerde ise başkent Kabil'de üçüncü bir patlama gerçekleşti. IŞİD’in üstendiği saldırıda, 13’ü Amerikan askeri olmak üzere 180’den fazla kişi hayatını kaybetti. 200’den fazla kişi de yaralandı.

Uçaktan düşenlerin trajedisi dünyayı sarstı: Taliban'ın Kabil'i ele geçirmesinin ardından binlerce Afgan ülkeyi terk etme umuduyla Hamid Karzai Uluslararası Havalimanına koştu. Yüzlerce kişi ABD Hava Kuvvetlerinin uçaklarına binmeye çalışırken görüntülendi. Havalanan uçağa tutunmaya devam eden yedi kişi metrelerce yüksekten düşerek çakıldı. Trajedinin görüntüleri dünya çapında büyük yankı uyandırdı.

Türk Silahlı Kuvvetleri Afganistan’dan ayrıldı: Afganistan’daki Türk askerlerinin tahliyesi 31 Ağustos’ta tamamlandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da konuya ilişkin “Çok az sayıda teknik eleman dışında tüm ekiplerimizi çekmiş bulunuyoruz" dedi.

Orman yangınları dört kıtayı etkisi altına aldı

Dünyayı etkisi altına alan orman yangınları, Amerika'dan Avrupa'ya, Afrika'dan Asya'ya birçok kıtada etkili olurken bu yıl içinde çıkan yangınların sayısı, pek çok ülkede önceki yılların ortalamasını aştı. Yunanistan’ın başkenti Atina yakınlarındaki bölgede ormanlık alanda çıkan yangın, yerleşim birimlerini tehdit etti. İspanya, Fransa, Arnavutluk, Portekiz, Romanya ve Rusya’daki yangınlar milyonlarca hektar ormanı yok etti. ABD, Kanada, Güney Amerika ve Asya’da da yangınlar meydana geldi.

Polonya Holokost dönemine ait mülklerinin iadesini kısıtladı

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, ABD ve İsrail’in tepkisine rağmen ülkesinde Nazi döneminde el konulan, Yahudilere ait mülklerin iadesini kısıtlayan yasayı imzaladı.

II. Dünya Savaşı öncesi Polonya’da 3,5 milyon Yahudi yaşıyordu. Savaş sonrası Komünist rejim, öldürülen Yahudilerin veya Yahudi olmayan çok sayıda kişinin mallarına el koymuştu. Polonya’da 1989 yılında Komünist rejimin çökmesinden sonra arsaların eski sahiplerinin mallarını yeniden talep etmelerinin önü açılmıştı. Yasa değişikliğine ülke siyasetinde her eğilimden siyasi partilerin destek verdiği biliniyor.

İsrail’den Fas’a tarihi ziyaret

Temmuz ayında başlayan İsrail-Fas uçak seferlerinin ardından, İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid, Fas’ı ziyaret eden ilk İsrailli dışişleri bakanı oldu.

İki gün süren ziyarette İsrail Dışişleri Bakanı Lapid ve Faslı mevkidaşı Nasser Burita, üç iş birliği anlaşması imzaladı. Bakanlar, ilerisi için enerji, su kullanımı, tarım ve daha birçok alanda iş birliği için ortak projelerinin yürürlüğe gireceği mesajını verdi. Burita yakında planlanan Air Morocco uçuşuyla İsrail'e gideceğini ve İsrail'deki Fas büyükelçiliğini açacağını belirtti.

AĞUSTOSTA DÜNYA TURU

4 Ağustos’ta Polonya, Tokyo Olimpiyatlarına katılan ancak bittikten sonra ülkesine geri dönmek istemeyen 24 yaşındaki Belaruslu atlet Krystsina Tsimanouskaya'ya vize verdi. Belaruslu atlet, antrenörlerini eleştirdiği için zorla ülkesine gönderilmek istendiğini söylemişti.

14 Ağustos’ta Haiti’de meydana gelen 7,2 büyüklüğündeki depremde 2 binden fazla kişi hayatını kaybetti, 30 bin kişi evsiz kaldı.

23 Ağustos’ta Bahreyn Yahudi Cemaatinde 16 yıl aradan sonra ilk bar-mitzva gerçekleşti. Tören krallığın başkenti Manama’daki On Emir Evi Sinagogunda gerçekleşti.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ: 50’ye yakın ülke, ‘yeryüzünden silinmekten’ korkuyor

Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli´nin (IPCC) raporunda küresel ısınmanın önüne geçilemezse bazı bölgelerin yaşanılamaz hale gelebileceği uyarısında bulunması, iklim değişikliğinden en çok etkilenmesi beklenen ülkeleri kaygılandırdı. BM Genel Sekreteri António Guterres'e göre rapor, insanlık için ‘kırmızı alarm’ niteliğinde. Rapordaki bulgular, insanlığın iklim üzerindeki zararlı etkisinin ‘gerçek’ olduğuna işaret ediyor. Rapora göre, sera gazlarının atmosfere salınımının devam etmesi sonucu yaklaşık 15 yıl içinde önemli bir sıcaklık sınırı aşılabilir. Bu yüzyıl sonunda deniz seviyelerinin de 2 metreye kadar yükselebileceği belirtiliyor.

 

EYLÜL 2021

Almanya’da seçimi Sosyal Demokratlar kazandı

Almanya'da 20. dönem Federal Meclisi belirlemek için yapılan genel seçimlerde Sosyal Demokratlar az farkla Merkel'in partisini geçti. Olaf Schloz liderliğindeki Sosyal Demokratlar oyların yüzde 25,7’sini aldı. Öte yandan Türk dostu olarak bilinen Hristiyan Demokratların lideri Armin Laschet ise hayal kırıklığı yaşadı. Yeşiller oylarını arttırırken, aşırı sağcı AfD önemli ölçüde kayıp yaşadı.

Bu sonuçlardan sonra Angela Merkel 16 yıldır oturduğu koltuğu bırakmak zorunda kaldı. Merkel’in görevi bırakmasını Alman ve Avrupa Yahudileri, ‘Yahudi toplumu için güvenilir bir ortağın kaybı’ olarak nitelendirdi.

Türkiye Sinagogları Sergisi Balat Ahrida Sinagogunda

500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi, ikinci baskısı 13 yıl sonra gerçekleşen ‘Türkiye Sinagogları’ kitabını, İzzet Keribar’ın kitap içindeki fotoğraflarından oluşan sergi eşliğinde tanıttı.

30 Eylül’de açılan sergi, ekim ayı boyunca Balat Ahrida Sinagogu bahçesinde gezilebildi. Yıllardır ancak kısıtlı günlerde gezilebilen İstanbul’un iki tarihi sinagogu Ahrida ve Yanbol da sergi vesilesiyle ziyarete açıldı.

Ankara’da Sukot kutlandı

Sukot Bayramı 23 Eylül’de, Ankara’da özel bir etkinlikle kutlandı. Almanya Büyükelçisi Jürgen Shultz, İsrail Maslahatgüzarı İrit Lillian ve Türk Yahudi Toplumunun temsilcileri, Yahudilerin Almanya’daki varlığının 1700. yılı onuruna Büyükelçilik bahçesinde İsrail Büyükelçiliğinin iş birliğiyle kurulan suka ile bayramı kutladı.

Ukrayna antisemitizmi yasaklayan yasayı onayladı

Ukrayna’da Antisemitizme Karşı Mücadele Yasası, 450 vekilden 283’ü tarafından kabul edildi. Antisemitizmi “Yahudilere karşı nefret olarak ifade edilen bir Yahudi algısı” olarak tanımlayan yasa örneklerini Holokost inkârı, Yahudi kökenli kişilerin öldürülmesini, zarar verilmesini istemek, gizlemek veya haklı çıkarmak olarak listeliyor.

Hollanda Kralı, yeni Holokost anıtının açılışını yaptı

Kral Willem-Alexander, Amsterdam'ın tarihi Yahudi Mahallesinin merkezinde, Hollandalı 102 binden fazla Holokost kurbanını onurlandıran anıtın açılışını yaptı. Polonyalı Yahudi mimar Daniel Libeskind tarafından tasarlanan anıtın duvarları, bir araya geldiğinde ‘anısına’ anlamına gelen kelimeyi oluşturan dört İbranice harf şeklinde inşa edildi.

Sefarad - Çok Kültürlü Bir Mirasın İzleri Sergisi Amsterdam’da açıldı

Türkiye’nin kültürel mirasını dünyaya tanıtan Yunus Emre Enstitüsünün Amsterdam’daki merkezi, 33 Türk Sefarad sanatçının altmış kadar eserinden oluşan ‘Sepharad - Traces of a Multicultural Heritage’ sergisine ev sahipliği yaptı. Serginin küratörlüğünü sanatçı Terry Katalan üstlendi.

Perseverance, Mars'tan ilk örnekleri topladı

NASA’nın Mars'a gönderdiği Perseverance (Azim) aracı, kaya ve toprak parçalarını toplayıp Dünya’ya göndermek için yaklaşık on yıl sürecek görevde ilk kritik adımı tamamladı. Mars’tan toplanan ilk örneklerde, uzun bir süre suyla temas halinde olduklarını gösteren işaretler bulunurken, bunun Kızıl Gezegen’de eskiden yaşam olabileceği yolunda görüşleri güçlendirdiği bildirildi.

EYLÜLDE DÜNYA TURU

19 Eylül’de Kanarya Adalarındaki La Palma’da Vieja Yanardağının patlaması sonucu yüzlerce ev kül oldu, 6 binden fazla kişi tahliye edildi.

20 Eylül’de Hindistan ve Bangladeş’in kuzeyi ile Nepal’in güneyinde yaşanan seller bir milyondan fazla kişiyi mağdur etti. Felakette, on kişi hayatını kaybetti.

Filenin Sultanları Avrupa üçüncüsü oldu

Türkiye, Hollanda'yı 3-0 yenerek Avrupa Kadınlar Voleybol Şampiyonası'nda bronz madalya kazandı.

Altı Filistinli mahkûm İsrail'deki yüksek güvenlikli hapishaneden kaçtı

Altı Filistinli mahkûm İsrail’in kuzeyindeki yüksek güvenlikli Gilboa Hapishanesinden tünel kazarak kaçtı. Kaçakların hücrelerindeki tuvaletten tünel kazarak hapishanenin inşası sırasında yapılan geçişlere ulaştığı belirtildi.

Mahkumlar, takip eden günlerde yakalanırken İsrail medyası firarın nedeninin bir dizi güvenlik açığı olduğunu yazdı. Hapishanenin mimarlarının yapının detaylı projesini internet sitelerine koyması, mahkûmların cep telefonlarıyla iletişimini engellemek için frekansları bozan sistemin devreye sokulmamış olması hatalar arasında gösterildi.

İngiltere’de tır şoförü krizi rafları boşalttı

İngiltere’de tır ve kamyon şoförü eksikliğinden kaynaklanan tedarik sorunları kısa zamanda süpermarketlerde rafların boş kalmasına, akaryakıt istasyonlarının kapanmasına neden olurken, hükümet krizi yönetmekte zorlandı. Brexit’in ardından AB vatandaşı şoförlerin azalmasıyla oluşan, ülkede her sektörde kendini hissettiren kıtlık nedeniyle ordu devreye girdi. İngiltere’de hükümet, 1 milyon kişiye mektup göndererek tır şoförlüğü yapmalarını istedi.

 

Eylülde COVID-19 pandemisi

3 - ABD Ulusal Enfeksiyon Hastalıkları Enstitüsü Direktörü Dr. Anthony Fauci, yeniden yükselişe geçen vakalar karşısında hatırlatma aşısının koruma için etkili olabileceğini belirtti. ABD'de 65 yaş üstü ve yüksek risk grubu için 3. doz aşı onayı çıktı.

5 - Almanya’da vaka sayısı 4 milyonu, Rusya’da 7 milyonu aştı.

6 - Türkiye’de okullar için tüm düzeyler için yüz yüze ve 5 gün olarak açıldı. Konser, sinema, tiyatro gibi etkinlikler ve şehirler arası toplu taşıma araçlarıyla seyahat için aşı karnesi, aşı olmayan kişilerden ise PCR testi istenmeye başladı.

7 - Sağlık Bakanı Koca, Türkiye’de ‘Mu’ varyantının iki kişide tespit edildiğini açıkladı.

11 - Aşı karşıtları İstanbul Maltepe’de gösteri düzenledi. Katılımcıların büyük kısmının maske takmadığı gösteride, “Sağlık Bakanlığı aşı pazarlama ofisi değil”, “Türk milleti aşı kobayı yapılamaz” yazılı pankartlar taşındı, “Koca istifa” sloganları atıldı.

17 - Küba, 2-10 yaş arası çocukları aşılayan ilk ülke oldu.

21 - Sağlık Bakanlığı temaslı takibinde riskli tanımını güncelledi. Artık çift aşılı veya 6 ay içinde COVID-19 olanlar riskli sayılmıyor.

 

EKİM 2021

Türk basınının büyük kaybı: Sami Kohen hayatını kaybetti

Türk basınının duayen ismi Sami Kohen, 18 Ekim’de tedavi gördüğü hastanede 93 yaşında hayata veda etti.

Türk basınında dış politika ve dış haberler denince akla gelen ilk isim olan Sami Kohen, 1954’ten beri Milliyet’te görev yapıyordu. Kohen, dünya çapında birçok haber kuruluşu ve medyada yazı yazıyordu. Son yazısı nisanda yayınlanan Kohen, geçtiğimiz yıl Dışişleri Bakanlığı Üstün Hizmet Ödülüne layık görülmüştü. Sami Kohen, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesi, Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü sahibi ve sürekli basın kartı sahibiydi.

Paris Anlaşması TBMM’de onaylandı

Paris İklim Anlaşmasına taraf olmak için hazırlanan kanun teklifi tüm partilerin oylarıyla, 6 Ekim’de TBMM Genel Kurul’da kabul edildi. Paris Anlaşması, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında, küresel sera gazı salınımının azaltılmasını hedefleyen, bu konuda ülkelerin adaptasyonu ve finansmanı hakkında 2015’te imzalandı, 2016’da yürürlüğe girdi.

AKM yeniden açıldı

Mayıs 2018’de yıkılan Atatürk Kültür Merkezi (AKM), Cumhuriyet’in 98. yıl dönümünde Sinan Operası eşliğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılımıyla yeniden açıldı. 2008’de kapatılan AKM 13 yıl aradan sonra opera, bale, tiyatro, konser, müzik gibi birçok sanat alanına ev sahipliği yapmaya başladı.

İzzet Keribar’dan ‘Miras: İstanbul´da Osmanlı Mimarisi ve Çini Sanatı’ sergisi

Türk ve İslam Eserleri Müzesinde İzzet Keribar’ın objektifinden ‘Miras: İstanbul´da Osmanlı Mimarisi ve Çini Sanatı’ başlıklı sergi, Kültür ve Turizm Bakanı Nuri Ersoy’un katılımıyla açıldı. Bakan Ersoy, Keribar'ın Türk fotoğrafçılığının yetiştirdiği en önemli sanatçılardan biri olduğunu belirtti.

Afganistan´ın son Yahudi’si Türkiye´ye geldi

Afganistan´ın son Yahudi’si Zebulon Simantov, Türkiye´nin kendisine vize vermesinin ardından 17 Ekim’de Dışişleri Bakanlığının girişimleri sayesinde İslamabad'dan tarifeli bir uçakla İstanbul´a geldi. Simantov, Türkiye Aşkenaz Cemaati Hahamı Mendy Chitrik tarafından karşılandı.

Star Trek'in Kaptan Kirk'ü uzaya gitti

Efsane dizi Star Trek'te Atılgan’ın Kaptanı Kirk'ü canlandıran Kanadalı oyuncu William Shatner, 13 Ekim’de Blue Origin'in New Shepard aracıyla uzaya gitti. 90 yaşındaki Shatner, uzaya giden en yaşlı kişi oldu.

Roma’da aşırı sağ karşıtı miting

COVID-19’la mücadele kapsamında getirilen ‘Green Pass’ sertifikasına ilişkin protestoların, neo-faşistlerin ayaklanmasına dönüşmesinin ardından Roma’da toplanan on binler, aşırı sağın yasaklanması çağrısında bulundu. Mitingde, ‘Faşizm: Bir Daha Asla’ yazılı pankartlar taşıyan protestocular, neo-faşist grup Forza Nuova'nın kapatılması çağrısında bulundu.

Bahreyn 50 yıldan sonra ilk Yahudi düğününe ev sahipliği yaptı

Yarım yüzyıldan fazla süredir, ilk kez 10 Ekim’de Bahreyn’de bir Yahudi çift evlendi. Düğün, İsrail’le diplomatik ilişkilere başlayan Bahreyn’deki Yahudi cemaati için de bir dönüm noktası oldu.

Avusturya Başbakanı Kurz istifa etti

Avusturya'nın 35 yaşındaki Başbakanı Sebastian Kurz, 2016’da Halk Partisinin başına geçmek ve başbakan olmak için, ‘ısmarlama anketler yaptırdığı, bir medya grubuna haber desteği için mali kaynak sağladığı’ suçlamaları nedeniyle 9 Ekim’de istifa etti.

Alitalia faaliyetlerini sonlandırdı

İtalya’nın 75 yıllık havayolu firması Alitalia, 15 Ekim’deki Cagliari-Roma tarifeli seferiyle faaliyetlerini sonlandırdı. 1946’da kurulan, 1960’larda Avrupa’nın önde gelen havayolu firmalarından biri olan Alitalia, son dönemde girdiği mali krizden kurtulamadı. Alitalia’nın kapanmasıyla, İtalyan hükümetinin kurduğu ‘ITA’ ülkenin resmi havayolu firması olarak faaliyetlerine başladı.

EKİMDE ORTADOĞU TURU

3 Ekim’de Mısır ulusal havayolu EgyptAir, Kahire’den Tel Aviv’e ilk uçuşunu gerçekleştirdi.

4 Ekim’de Bahreyn’in ulusal havayolu şirketi Gulf Air, Tel Aviv-Manama arasında direkt uçuşları başlattı.

12 Ekim’de BAE, Bahreyn, Mısır, Ürdün, Fas, Sudan ve İsrail’in üst düzey yetkilileri ilk kez bir araya geldi. N7 adı verilen toplantı BAE’de gerçekleşti.

Antalya’da Billur Turan Medina’ya ödül

2-9 Ekim tarihlerinde gerçekleşen 58. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin ödülleri belli oldu. En İyi Film Ödülü’nü Fikret Karahan’ın ‘Okul Tıraşı’ alırken, festivalin teknik ödüllerinden En İyi Sanat Yönetmeni Ödülüne Billur Turan Medina ‘Anadolu Leoparı’ filmindeki başarısıyla layık görüldü.

Facebook, Meta olarak değiştirdi

Facebook'un düzenlediği Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik konferansında sürpriz bir açıklamayla şirketin çatı ismini Meta olarak değiştirdiklerini açıkladı. Zuckerberg, ayrıca üzerinde çalıştığı sanal evren Metaverse’yi duyurdu.

Metaverse insanların artırılmış sanal gerçeklik cihazları sayesinde tamamen zihinsel olarak kendilerini hissettikleri algısal evren olarak nitelendiriliyor.

Aktör Alec Baldwin'in film setinde ölümcül kaza

ABD’li ünlü aktör Alec Baldwin’in, film çekimleri sırasında kullandığı kurusıkı silahı ateşlemesi sonucunda Görüntü Yönetmeni Halyna Hutchins hayatını kaybederken Yönetmen Joel Souza yaralandı.

Ekimde COVID-19 pandemisi

17 - Türkiye, AB'nin yanı sıra, Arnavutluk, Bulgaristan, Endonezya, Filistin, Fas, Gürcistan, İsviçre, Japonya, Kazakistan, Kırgızistan, Macaristan, Moldova, Sırbistan, Ukrayna ve Yunanistan’la aşı sertifikalarını karşılıklı tanıdığını açıkladı.

21 - Pfizer-BioNTech aşının 3. dozunun yüzde 95,6 etkili olduğunu açıkladı.

25 - Hollanda ilaç firması Merck, geliştirdiği COVID hapı için Avrupa İlaç Ajansına başvurdu.

27 - Japonya, nüfusunun yüzde 70’inden fazlasının iki doz aşılandığını açıkladı.

28 - Yerli aşı Turkovac, Manisa’da gönüllülere uygulanmaya başladı.

28 - OECD açıkladı: Salgın, göçmen akışını yüzde 30 azalttı.

29 - G20, 2022’nin ortasına kadar dünya nüfusunun yüzde 70’inin aşılanmasını hedeflediklerini açıkladı.

29 - ABD’de ruhsal hastalıklar COVID-19 yüksek risk grubuna dahil edildi.

30 - Tonga ilk COVID-19 vakasını bildirdi.

 

KASIM 2021

Kulüp dizisi büyük yankı uyandırdı

Hikâyesi 1950’lerin İstanbul’unda geçen Netflix’in Türk dizisi ‘Kulüp’, altı bölümlük ilk kısmıyla 5 Kasım’da izleyicilerle buluştu. Kulüp, Türk Yahudilerini en detaylı yansıtan Türk yapım oldu. Dizinin bir özelliği ise hem oyuncu kadrosunda hem de kamera arkasında birçok Türk Yahudi’sinin görev alması oldu.

Belarus - Polonya sınırında göçmen krizi

Belarus-Polonya sınırında yaşanan göçmen gerginliği uzun süre Avrupa gündemini meşgul etti.

Belarus’dan kaçak yollardan geçmeye çalışan göçmenlerle Polonya güvenlik güçleri arasında adeta savaş yaşandı. Polonya, Avrupa Birliği ve NATO, Belarus'u Ortadoğu’dan gelen göçmenleri Polonya sınırına taşıyarak krizi bilinçli olarak tırmandırmakla suçladı. Polonya, sınırı geçmeye çalışan göçmenlere karşı sert bir duruş sergiledi ve sınırdaki göçmenlere yardım ulaşmasını engelledi. Hızla geçirilen kanunlarla polise iltica taleplerini yok sayarak göçmenleri Belarus'a geri gönderme yetkisi verildi. Bu süreçte sınırda sıkışan, aralarında çok sayıda çocuk ve kadının da bulunduğu 2 bine yakın göçmen soğuk hava nedeniyle de zor günler yaşadı.

İsrailli çift casusluk iddiasıyla tutuklandı

İsrailli Mordi ve Natali Oknin çifti, 10 Kasım’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın evini fotoğrafladıkları iddiasıyla gözaltına alındı. Emniyetteki sorgularının ardından mahkemeye sevk edilen çift, siyasal ve askeri casusluk suçundan tutuklandı.

İsrail, vatandaşlarının ajan oldukları iddiasını reddetti. Diplomatik çabaların ardından çift bir hafta sonra serbest bırakılarak ülkelerine geri döndüler. Çiftin dönüşünün ardından İsrail Başbakanı Bennett, Erdoğan’a İsraillilerin serbest bırakılması dolayısıyla teşekkür etti.

Varlık Vergisi için meclise araştırma teklifi

Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, 11 Kasım 1942’de kabul edilen, Kulüp dizisiyle bir kez daha gündeme gelen Varlık Vergisi için TBMM’de araştırma açılmasını teklif etti.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise meclis grubundaki konuşmasında, Türkiye'de yaşanan olumsuz olayların mağdurlarıyla helalleşeceklerini belirtti. Kılıçdaroğlu mağdur kesimleri sıralarken, “Varlık Vergisi'nin altında inim inim inleyen azınlıklarla, 6-7 Eylül olaylarının mağdurları ile de helalleşeceğiz” dedi.

Marmara’da lodos kâbusu

İstanbul, Bursa ve Bolu'da yaşanan lodos fırtınasında dört kişi hayatını kaybederken, 38 kişi yaralandı. İBB, şiddetli lodos ve sağanak nedeniyle, 33 çatının uçtuğunu, 192 ağacın devrildiğini bildirdi.

TL için son 20 yılın en kara ayı

Kasım ayı, Türkiye ekonomisi ve Türk Lirası için tarihi bir ay olarak kayıtlara geçti. Artan enflasyona rağmen eylülde Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine başlamasıyla düşüşe geçen TL için, Kasım 2021, dolar kurundaki yüzde 40,3'lük artışla son 20 yılın en kara ayı oldu. Kur artışlarının Hazine ve özel sektöre maliyeti sadece kasım ayı için 1 trilyon TL'yi aştı.

İran nükleer anlaşma görüşmeleri Viyana'da yeniden başladı

2015'te imzalanan İran'ın nükleer faaliyetleri konusundaki uluslararası anlaşmanın yeniden uygulanmasına yönelik görüşmeler, 29 Kasım’da Avusturya'nın başkenti Viyana'da başladı.

Kapsamlı Ortak Eylem Planı olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın tam uygulanması, Mayıs 2018’de tek taraflı olarak anlaşmadan ayrılan ve İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başlayan ABD’nin dönüşünün görüşüldüğü toplantıya Almanya, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve İran’dan üst düzey yetkililer katıldı.

Hamile İzabella'nın ölümü Polonya'da on binleri sokağa döktü

Polonya'da ocak ayında yürürlüğe giren kürtaj yasağı bir kadının ölümüne neden oldu.

Doktorlar fetüsün kalbi attığından kürtajı reddettiği için 22 haftalık hamile, İzabella (30) septik şok nedeniyle hayatını kaybetti. Kadın örgütleri İzabella’nın kürtaj yasağı sebebiyle öldüğüne dikkat çekerek yasağa tepki gösterdi. Kadın hakları savunucuları "Bir ölüm daha istemiyoruz!" sloganıyla eylemler yaptı.

Texas’da konserde izdiham faciası

ABD'nin Texas eyaletinde, Astroworld Müzik Festivalinde ünlü rapçi Travis Scott'ı dinlemek için akın eden binlerce kişi izdihama yol açtı. Yetkililer izdihamın, kalabalığın sahnenin önüne doğru ilerlemeye çalışmasından kaynaklandığını duyurdu. Sekiz kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 300 izleyici yaralandı.

KASIMDA DÜNYA TURU

5 Kasım’da ünlü İsveçli pop müzik grubu ABBA'nın, 40 yıl aradan sonra yeni albümü ‘Voyage’ piyasaya çıktı. Grup, on şarkılık bu albümle müziğe veda edeceklerini açıkladı.

14 Kasım’da Lübnan doğumlu, ABD’li yazar ve şair Etel Adnan, 96 yaşında Paris’te vefat etti. Adnan'ın en tanınan romanı, gerçek bir hikâyeye dayanan ‘Sitt Marie Rose’ (1978), Lübnan iç savaşı sırasında bir adam kaçırma olayını merkez alıyor ve siyasi çatışmalara katlanan sivillerin bakış açısını yansıtıyor.

Kasımda COVID-19 pandemisi

1 - Oxford Sözlüğü yılın kelimesinin ‘vax’ olduğunu açıkladı.

1 - ABD’de hayatını kaybedenlerin sayısı 745 bini, dünya çapında ölümler ise 5 milyonu aştı.

8 - ABD, 5-11 yaş grubunu aşılamaya başladı. Aşının bu yaş grubunda yüzde 91 etkili olduğu açıklandı.

8 - Japonya'da son 15 aydır ilk kez COVID kaynaklı can kaybı yaşanmadı.           

11 - Omicron varyantının ilk örneğine Botsvana’da bir hastada rastlandı.

14 - İsrail de aşının 3’te 1 doz oranında 5-11 yaş grubuna uygulanmasına onay verdi.  

20 - Avrupa’nın birçok ülkesinde pandemi önlemleri yeniden başladı. Restoranların kapanma saatleri erkene çekildi, maske takma zorunluluğu yeniden başladı, kapalı alanlardaki kişi sayısına kısıtlama getirildi.                   

23 - Hindistan’da 1,5 yılın en düşük vaka sayısı kaydedildi.         

25 - Botsvana’nın ardından Omicron Hong Kong’da bir hastada, 26 Kasım’da İsrail’de dört, Belçika’da bir hastada görüldü. 27 Kasım’da ise Birleşik Krallık, Almanya, İtalya ve Hollanda’ya sıçradı. 28 Kasım’da Avustralya, Danimarka, Avusturya, Çekya varyantın ülkelerine ulaştığını bildirdi. Aynı gün Kanada’da da görülmesiyle Amerika kıtasına da geçmiş oldu.

 

ARALIK 2021

ABD'de kasırga Kentucky’yi yıktı

ABD'nin orta batı eyaletleri Arkansas, Kentucky, Illinois, Missouri ve Tennessee'yi de etkisi altına alan 400 kilometrelik hızdaki hortum ve kasırgasının bilançosu ağır oldu, en az 94 kişi hayatını kaybetti.

Kasırga ve hortumlar nedeniyle sadece Kentucky'de en az 80 kişi hayatını kaybetti. Ölü sayısının 100'e kadar yükselebileceğini belirten Kentucky Valisi Andy Beshear, eyalet tarihindeki en kötü kasırganın yaşandığını söyledi. 

Biden yönetimi de federal acil yardım bildirisini onayladı. Federal Acil Yönetim Kurumu Direktörü de iklim değişikliği çağında güçlü fırtınaların 'yeni normal' olduğunu belirtti.

KAYBETTİKLERİMİZ

Farklı dönemlerde Şalom’da yazarlık yapan, son yıllarını Judeo Espanyol lisanının unutulmaması için mücadeleye ayıran Henri Çiprut, 10 Aralık´ta hayatını kaybetti. 48 yaşında vefat eden Henri Çiprut Osmanlı Türk Sefarad Araştırmaları Merkezinin en genç üyelerindendi. Dia Internasyonal de Ladino etkinliğinin düzenlenmesinde aktif rol oynayan, El Amaneser’de yazılar kaleme alan Henri Çiprut, Ladino’nun geniş kitlelere ulaşabilmesi için verilen mücadelede ön saflarda yer alıyordu. Ayrımcılığa, ötekileştirmeye ve nefret söylemine karşı, önyargıları yıkmaya yönelik, azınlık grupları tanıtma amacındaki Yaşayan Kütüphane projesine senelerce destek veren Henri Çiprut, bu kapsamda farklı şehirlere gitmiş, hiç tanımayanlara Yahudiliğin ne olduğunu anlatmaya çalışmıştı.

Ladino müziğinin önemli ismi, besteci, Los Paşaros Sefaradis grubu eski üyesi Selim Hubeş hayatını kaybetti. Yurt içi ve yurt dışında sayısız konser vermiş olan Hubeş, Türk Yahudi toplumunda da yıllarca hizmet veren bir isimdi.

Bennett, Körfez’e giden ilk İsrail Başbakanı oldu

İbrahim Anlaşmaları ile İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının ardından ilk defa bir İsrail başbakanı BAE’yi ziyaret etti. Başbakan Naftali Bennett, Abu Dabi´yi resmi olarak ziyaret eden ilk İsrail başbakanı olarak 12 Aralık’ta Veliaht Prens Muhammed bin Zayid Al Nahyan ile bir araya geldi. Liderler ziyaretin amacının İsrail ile BAE arasındaki ilişkileri daha da genişletmek, bölgesel istikrarı desteklemek ve ekonomik konular olduğunu belirtti.

Restore edilen Kilis Sinagogunda Hanuka kutlaması

2 Aralık’ta Türk Yahudi Toplumunu (TYT) temsilen Hahambaşı Rav İsak Haleva, TYT Eş Başkanı İshak İbrahimzadeh, Başkan Vekili Moris Levi, Ravlar Nafi Haleva ve Mendy Chitrik, bazı Hahambaşılık müşavirleri ile İzmir Yahudi Toplumundan üç temsilcinin oluşturduğu grup Gaziantep üzerinden Kilis’e gitti. Kilis’te restore edilen sinagog binasında Hazan Selim Bihar’ın okuduğu Minha ve Arvit dualarının ardından bahçede hanukiya’nın beş mumu yakıldı.

Hanuka mumları Haliç´ten tüm İstanbul´u aydınlattı

İlk defa halka açık olarak 2015 yılında kutlanmaya başlanan Hanuka Bayramı etkinliği bu sene de Beyoğlu Belediyesi, Fatih Belediyesi ve Türk Yahudi Toplumu iş birliğinde, Haliç´te Cemil Meriç Görme Özürlüler Parkında kalabalık bir katılımcı eşliğinde gerçekleşti.

Sunuculuğunu yaptığı, İlker Franko’nun Hanuka Bayramı mucizesini anlatması ile başlayan etkinlik Fatih Belediyesi adına AK Parti Fatih Büyükşehir Belediye Meclisi üyesi Büşra Uncu Özten ve Beyoğlu Belediye Başkanı Ali Haydar Yıldız’ın açılış konuşmalarıyla başladı.

Sonrasında İspanya Başkonsolos Alvaro De La Riva Guzman, Dışişleri Bakanlığı Araştırma ve Güvenlik İşleri Genel Müdür Yardımcısı Alper Yüksel, geçmiş dönem Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Özlem Zengin konuşma yaptılar. Hahambaşı Rav İsak Haleva’nın sahneye davet edilmesi ile hanukiya mumlarını yakma törenine geçildi; her mumun şarkılar eşliğinde yakılmasıyla kutlama sona erdi.

İlk zirvesini Türkiye´de yapan İslam dünyasının hahamları Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kabul edildi

22 Aralık´ta Türkiye´de İslam dünyasının dört bir yanından hahamlar İslam Ülkeleri Hahamlar İttifakının ilk buluşmasını gerçekleştirdi.

Türk Yahudi Toplumu yönetimi ve Türkiye Hahambaşılığı himaye ve davetinde İslam Ülkeleri Hahamları İttifakının (Alliance of Rabbis in Islamic States – ARIS) ilk toplantısında ondan fazla ülkenin hahamları bir araya geldi. Konuklar, Türkiye Hahambaşı Rav Haleva himayesinde, Rusya Hahambaşısı Haham Berel Lazar da dahil olmak üzere diğer önde gelen yetkililerinin katılımıyla, Müslüman dünyasında Yahudi yaşamıyla ilgili konuşmak için toplandı.

Ankara’ya geçen grup, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildi. Zirveye katılan tüm yabancı hahambaşı ve hahamların yanı sıra Türk Yahudi Toplumunun da kalabalık bir heyetle yer aldığı Saray’daki kabulde, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da hazır bulundu.

Saray’daki kabul, hep birlikte yenen yemek ve karşılıklı olarak verilen hediyelerle son buldu. Türk Yahudi Toplumu, Cumburbaşkanı Erdoğan'a Afganistan yapımı özel bir hanukiya hediye etti.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati oldu

2 Aralık Resmi Gazetesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan atama kararına göre; görevden affını isteyen ve af talebi kabul edilen Lütfi Elvan'dan boşalan Hazine ve Maliye Bakanlığı'na, Bakan Yardımcısı Nureddin Nebati atandı. AK Parti Genel Merkez Mali ve İdari İşler Başkanı ve Genel Başkan Yardımcısı olarak görev yapan Bakan Nebati, TBMM’de 24. dönem İstanbul, 25. dönem Şanlıurfa milletvekilliği yaptı.

Basra’da patlama

Irak’ın Basra kentindeki devlet hastanesi yakınlarında park halinde bulunan bomba yüklü bir araç patladı. Basra Valisi Esad İdani, patlamada dört kişinin hayatını kaybettiğini, dört kişinin de yaralandığını açıkladı. Etrafta bulunan çok sayıda aracın da patlamada zarar gördüğü belirtildi.

Aralıkta COVID-19 pandemisi

1 – Virüsün Çin’in Wuhan kentinde ilk görülmesinin ikinci yıldönümü.

6 – 50 milyon vaka sınırını geçen ilk ülke ABD oldu.

11 – Türkiye’deki vaka sayısı dokuz milyonu aştı. Ayrıca ülkedeki ilk Omicron vakası görüldü.

12 – Rusya’daki vaka sayısı 10 milyonu geçti.

12 – ABD’deki COVID-19 kaynaklı ölümlerin sayısı 800 bine ulaştı.