Gertrude Pressburger, 2016 yılında ülkedeki seçimler döneminde rekor sayılarda paylaşılan bir videoda, aşırı sağcılar tarafından tetiklenen nefret ve dışlamanın sonuçlarına karşı halkı uyarmıştı.
Ailesi, Avusturyalı haber ajansı APA’ya uzun bir hastalık dönemi sonunda Gertrude’un, 94 yaşında, hayatını kaybettiğini bildirdiler.
Bir marangozun kızı olarak dünyaya gelen Pressburger, Viyana’da doğdu ve büyüdü. Yahudi ailesi 1930’lu yılların başlarında Katolik olmayı seçse de bu, 1938 yılında Avusturya’yı işgal eden Nazi Almanya’sı tarafından yakalanmalarına ve yargılanmalarına engel olmadı. Politik girişimlerde bulunduğu iddia edilen babasının Nazi gizli polisi Gestapo tarafından tutuklanıp işkence görmesinin ardından Gertrude ve ailesi, o dönemki Yugoslavya ve ardından da İtalya’ya kaçtılar.
1944 yılında Naziler tarafından ele geçirilen aile, Alman işgali altındaki Polonya’da bulunan Auschwitz Ölüm Kampına yollandılar. Babası Naziler tarafından öldürülmüş olan Gertrude’un annesi ve iki erkek kardeşi de kampta hayatlarını kaybettiler.
Savaş sonrası Viyana’ya dönen Pressburger, ilk başlarda savaşta yaşadığı deneyimlerden bahsetmemeyi seçti fakat bir süre sonra Soykırım’ı ve savaş sonrası Avusturya’sında yaşadığı antisemit deneyimleri paylaşmaya karar verdi.
Gertrude seçim döneminde ses getiren videosunun ardından APA’ya, “Ben Viyana’ya tekrar baskılanmak için dönmedim. Ben kendime bir daha asla hiçbir şeye tahammül etmeyeceğime dair yemin ettim. Dilimle, sözlerimle savaşacağım,” demişti.
Pressburger ayrıca, yazar Marlene Groihofer ile birlikte bir anı kitabı da yayınladı. ‘Gelebt, Erlebt, Ueberlebt /Yaşadım, Deneyimledim, Kurtuldum’ başlıklı kitabında 1944 yılında ailesiyle Auschwitz’e gelişlerine de yer verdi. Annesi ve iki kardeşi bir kamyonla gönderilen Gertrude, kendisinin başka bir yöne yollandığını ve kısa bir süre sonra babasını da artık göremediğini anlattı.
Tanımadığı bir adam kendisine gelip de uzaklarda bacalardan çıkan dumanlara işaret ederek, kamyonlara bindirilip götürülen kişilerin çoktan gaz odasına sokulduklarını ve yakıldıklarını söyleyene dek ailesini aramaya devam ettiğini anlatan Gertrude, o anı tüm ailesini kaybettiğini idrak ettiği an olarak hatırladığından da bahsetmişti.
2016 yılında Pressburger, bir video ile Avusturya’daki genç nesle seslenerek, ülkenin o sırada gündemindeki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oldukça destek gören aşırı sağcı kesimin azınlıkları dışlama ve aşağılama eğiliminin tehlikeleriyle ilgili uyarmıştı. Genç Avusturyalılara mutlaka oy vermeleri çağrısında bulunan kadının bu videosu milyonlarca kez izlenmiş ve paylaşılmıştı.
Soykırım kurtulanı daha sonra APA’ya, “Ben sadece düşündüğümü söyledim. Hepsi bu. Bir şekilde hedefi buldu. Nedenini hiç anlayamadım,” demişti.
Ülkenin Yeşil Parti’sinden Avusturya Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen, yaşlı kadının sözlerinin, aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nin adayı Norbert Hofer ile ikinci kere karşı karşıya geldiği ve kıl payı kazandığı seçim sonuçlarında etkili olduğundan emin olduğunu belirtti ve “Asla emin olamayacağız belki, fakat tek bildiğimiz bu sözlerin özellikle genç ve çok genç kesim üzerinde çok etkili olduğudur, ben bundan çok eminim” dedi.
