Nesim Şalom
Bu hafta okunan Vayahel Peraşasında Moşe, halkı toplayıp onlara Mişkan ve içerisindekilerin yapımı ile ilgili detayları vermektedir. Bu detayların büyük bir kısmı Teruma Peraşasında da tekrar edilir. Vayahel Peraşası Ole sırasına göre;
1. Aliya: Moşe On Emir’in İkinci kez yazıldığı tabletlerle Sina Dağından tekrar indiği gün, Altın Buzağı günahının kefaretini de sağladıktan sonra tüm halkı topladı. Öncelikle Aşem, Yahudilerden kendine bir tapınak inşa etmelerini istiyordu. Bir diğer isteği ise Şabat’ın korunması ile ilgili bir hatırlatma yapmaktı. Ardından Mişkan’ın inşaatında kullanılacak malzemeler ve Koenlerin kıyafetleri ile ilgili bilgiler geldi.
2. Aliya: Moşe’nin emrini yerine getirmek üzere tüm erkek ve kadınlar Mişkan’ın yapımı için bağışlarını getirdi. Sunulan bağışlar arasında altın bilezik, küpe, yüzük ve tokalar; lacivert, mor, bordo renklerde yün, keten, keçi tüyü, koç postu ve Tahaş derisi (Tora’da geçen tahaş hayvanı tam tanımlanmış olmamakla beraber, derisi farklı renklerde, başının üzerinde boynuz gibi çıkıntısı olan, hızlı ilerleyen ve uzun bir hayvan olarak tanımlanır. Kimilerine göre bir zürafa veya yunus türü olduğu düşünülür) ayrıca gümüş ve bakır kaplar, Koen Gadol’un göğsünde taşıdığı Şoham denilen altın levha üzerindeki İsrail’in 12 kabilesine ait kıymetli taşlardan olan Efod ve Hoşen yer aldı. Kutsallar Kutsalı sandığı için akasya ağaçları, aydınlatma için ve mesh yağı, buhur için baharat ve yağlar yer aldı.
3. Aliya: Moşe, Aşem'in Mişkan Çadırını inşa edecek ustabaşılar olarak Bezalel ve Oholiav'ı seçti ve bağışlanan tüm malzemeleri onlara verdi. Bunun üzerine, zanaatkarlar Moşe’ye Mişkan inşaatı için gereğinden fazla malzemeye sahip olduklarını ve artık bağışları durdurmasını söyledi. Bu ana kadar halk cömertçe bağış yapmaya devam etti.
4. Aliya: Bundan sonra Mişkan’ın üzerine örtülecek örtülere geçildi. Renkli yünlerden on perde yaptılar. Üzerine ustalıkla dokunarak bir melek deseni işlendi. Beşer beşer birbirine bağlanan perdeler 28 arşın uzunlukta ve dört arşın genişlikteydi. Perdelerin uçlarında 50 altın kopça ve ilmekler yer alıyordu.
5. Aliya: Mişkan’ın etrafında dikilen sütunlar akasya ağacından yapılacaktı. Sütunların yüksekliği 10 arşın ve genişliği 1,5 arşındır. Mişkan’ın güney kısmında 20 sütün ve bunların altında da üzerine basacağı gümüşten çanak şeklinde 40 tane pabuçları olacak. Kuzey kısmında da 20, Batı ve Doğu yünlerinde ise altışar sütun olacaktı. Sütunlar altın kaplanacak, Mişkan girişinde ketenden ustalıkla dokunmuş bir perde olacaktı.
6. Aliya: Mişkan içerisinde bulunan Menora saf altından dökülecek, Menora’nın alt kaidesi, gövdesi, topuzları, şamdanları, kabartma çiçekleri yekpare ve tek parça olacaktı. Üzerinde topuzların olduğu iki yana açılan üçer kol ve ortası ile yedi kolu tek parça olacaktı. Şamdanlar baharat tütsüleri ile güzel koku veren mesh yağı ile dolacaktı.
7. Aliya: Mişkan'ın dışında önünde, bakırdan yapılmış tekne şeklinde sunak, Mişkan avlusunu çevreleyen dokunmuş perdeler ve onları sabitlemek için kirişler ve kancalar kullanılacaktı. Mişkan’ı çevreleyen sütunlar bakırdan, üzerlerindeki kancalar, çengelleri ve şeritleri gümüşten olacaktı. Mişkan avlusundaki tüm çiviler ise bakırdı.
Vayahel Peraşası için derlemiş olduğum görseller, üç hafta önceki Teruma ve iki hafta önceki Tetsave Peraşası ile benzerdir. Bunları harmanlayıp birkaç ilave daha yaparak paylaşmaktayım:
1-Mişkan Çadırını gösteren eski bir gravür baskı.
2-İsrail’in Eilat’a yakın Negev havzasında, doğal bir sit alanı olarak ziyaret edilen Timna Vadisi Milli Park alanı içerisinde kurulmuş olan Mişkan Çadırının birebir boyutlu kopyası çok sayıda ziyaretçi çekmektedir.
3-Timna Park’taki Mişkan Çadırının Kodeş Akedoşim (Kutsallar Kutsalı) odasındaki Kutsal Ahit Sandığı ve Sandığın içerisindekiler.
4-Timna Park Mişkan Çadırında Menora, Mizbeah ve Tören Ekmeği Tablasının bulunduğu ön bölüm. Ayakta duran mankenler Koen Agadol ve kurban sunumu hazırlığı.
5-Timna Park Mişkan Çadırı içerisindeki altın kaplı sunak ve kurban sunumu töreni.
6- Hiç sönmemesi gereken Menora’nın her gün düzenli olarak yakılması.
7- Timna Park Mişkan Çadırı önündeki bakır kaplı büyük Mizbeah kurban sunağı.
8- Peraşa’da geçen mavi, mor ve kırmızı renkli koyun ve keçi yünlerinden dokunmuş, Mişkan’da bulunan örtü ve perdelere (Parohet) ait bir canlandırma.
9- Oklahoma Üniversitesi Kütüphanesinde bulunan Bizzell Bible Collection eserinden 1728 tarihli bir Mişkan Çadırı ve barındırdığı kutsal emanetleri gösteren bir gravür.
10- Mişkan’daki sandık ve sütunların yapımında önemli miktarlarda akasya ağacı kullanılmıştı. Tipik formunda bir Akasya Ağacı. Güney Afrikalı günümüz ressamlarından Terry Kobus’un bir tablosu.
11- Mişkan’da görev yaparken ritüel kıyafetlerini kuşanmış olarak Koen Gadol. Tören esnasında aşına taktığı Tsits Tacı ve giydiği entarinin eteklerinde bulunan altın çanlar ve narlar.
12- Koenlerin göğsüne astıkları Hoşen levhası ve üzerinde bulunan kıymetli taşlardan mavi renkli Lapis Lazuli’den yapılmış bir süs eşyası.
