Prof. Yuval Harari: “Ne yaparsa yapsın, Putin savaşı kaybetti”

Dünyanın en saygın tarihçilerinden biri Prof. Yuval Noah Harari, televizyonda savaş ve barış hakkında kendisi ile yapılan röportajda düşüncelerini paylaştı. Ukrayna'daki savaşın ortasında, güncel olayların bir analizini yapan Harari, “Putin ne istiyor ve ne düşünüyorsa düşünsün, bu savaşı her şekilde kaybetti” dedi.

İstila ve savaşın nedenleri sorulduğunda, Prof. Harari şöyle yanıt verdi:

“Her şeyden önce bu savaşın neyle ilgili olduğunu anlamamız gerekiyor. Bu savaş, bu ülkeyi fethetmekle ilgili değil. Putin tüm Ukrayna'yı fethedebilir, bu kesinlikle doğru… Ancak bu savaş Ukrayna halkının varlığıyla ilgili.
Putin savaşı başlattı çünkü kendi kafasında Ukraynalı diye bir şey olmadığı, Ukraynalıların hakiki bir ulus olmadığı, aslında Rus oldukları, Rusya'nın bir parçası olmak istedikleri ve onların sadece küçük bir Yahudi-Nazi çetesi olduklarına dair bir fantezi kurdu. Onun fantezisinde Zelenski kaçacak, Ukrayna ordusu silahlarını atacak hem teslim olacak hem de Rus tanklarına çiçek atacaktı. Fakat Putin baştan beri yanılıyordu. Ukrayna yüzyıllarca geçmişi olan bir ulus; Moskova henüz bir kasaba dahi değilken, Kiev bir metropolitsi. Ukrayna halkı diye bir halk var, Zelenski kaçmadı, Ukrayna halkı ve ordusu deli gibi savaşıyor ve halk tanklara çiçekler değil, Molotof kokteyli atıyor. Evet, Putin bu ülkeyi fethedebilir, fakat halk buna müsaade etmezse onu elinde tutamaz. Bir ülkeyi fethetmek onu elde tutmaktan daha kolaydır. Putin'in hayali Rus İmparatorluğu'nu yeniden birleştirmekti, bunu zaten biliyoruz, başarısız oldu. Ruslar ve Ukraynalılar daha önce birbirlerinden nefret etmezlerdi. Onlar bir aileydiler. Şimdi nesiller boyu bir nefret olacak.”

"Bu olayların tüm insanlık için dramatik bir an olduğunu mu iddia ediyorsunuz?” sorusuna yanıt da şu şekilde oldu:

"Evet, insanlık muazzam zorluklarla karşı karşıya. Bunlardan biri de küresel ısınma; bu savaş topyekûn bir savaşa dönüş durumunda. Savaş, global bir şekilde, tüm ülkelerin bütçe değişimine de yansıyacak, savunma ön plana çıkacak. Ayrıca, ekolojik felaketi durdurma şansı yok. Bu kriz nükleer savaş tehlikesini ile de alakalı. Rusya, nükleer füzeleri olan bir benzin istasyonu; sahip oldukları şeyin aslı bu... En son ne zaman Rusya'da üretilmiş bir şey satın aldınız? Putin rejimi petrol ve gaz üzerinde ayakta duruyor. Avrupalılar ve Batı, akıllıysa, yapmaları gereken sadece yaptırım değil, yeşil bir 'Manhattan Projesi’dir. Enerji, güneş, rüzgâr ve su gibi doğal kaynaklardan elde edilen, tükenmeyen yeşil enerji olursa Putin rejimi varlıklarını kaybeder. Petrol ve doğalgazı merkezi yerinden çıkaracak tek şey yeşil enerjidir. Bir varil petrolün fiyatı 20 dolara düştüğünde, Putin rejiminin sonu gelmiş demektir."

2022 ile 1941 arasında, Putin ile Hitler arasında bir benzerlik görebilir miyiz?
"Bazı benzerlikler olsa bile, çok büyük bir fark var. Hitler’in bir ideolojisi vardı ve Alman halkı büyük ölçüde bu ideoloji etrafında birleşmişti. Şimdi ise tek bir adamın savaşı var. Putin’in hiçbir şey umurunda değil, milyonlarca insan evsiz kalabilir, ölebilir. Umarım Rus halkı bunu idrak eder ve bunun gerçekleşmesine müsaade etmez. Bu savaş, Putin’in etrafındaki küçük halkanın savaşı bile değil, onun etrafında çoğunlukla, iyi yaşamı seven oligark gruplar var. Bu insanların Londra'da yat ve evleri, Fransa'da şato ve özel jetleri var. Dolayısıyla, onların hayattan istedikleri de bu tür bir yaşam. Bu savaş Rus halkının desteği olmayan bir savaş. Ukrayna ise cesurca evlerini korumak için savaşıyor ve Rusların aksine halk demokrasiyi seçti.”

Putin’i binlerce insanı öldürmek, evsiz bırakmakla suçlayan Harari İsrail’in duruşuna da değinerek “Evet, İsrail’in kuzey sınırında etkili olan Rusya karşısında halkı güvende tutma endişesini anlıyorum, bunlar göz ardı edilemez. Yahudilerin bu olanlar karşısında birilerinin onlara etik kavramı (Morality) dersi vermeye ihtiyaçları mı var? Yardım edebileceği yerde yardım et, silah gönderemiyorsanız tıbbi malzeme, yiyecek gönder” önerisinde bulundu.

Prof. Harari’nin açıklamaları İsrail ve dünya basınında geniş yer aldı.