Bunları biliyor musunuz?
* Pinhas’ın, Midyanlı prensesle alenen cinsel ahlaksızlık günahı işleyen Şimon kabilesi lideri Zimri’yi bir kargı (bir tür mızrak) ile öldürdüğünü... Kargının İbranicesinin ‘romah’ ve gematriyasının da 248 olduğunu. Bu şekilde Pinhas’ın, adeta Zimri’nin 248 uzvuyla işlenen bu günahı bu şekilde bertaraf ettiğini.
* Magen David’in ‘David’in Kalkanı’ anlamına geldiğini… Kral David’in askerlerinin altı köşeli yıldız şeklinde kalkanlar kullandığını... Kabalaya göre bu altı köşeli yıldızın derin anlamlar içerdiğini ve altı rakamının burada yer, gök ile dört yönü simgelediğini ve Tanrı’nın bir şekilde her yerde olduğunu... Magen David sözcüğünün de altı harften oluştuğunu. Altı köşeli yıldızın on iki kenarı bulunduğunu ve bunun on iki kavmin bir arada olduğunu simgelediğini. Üst üçgenin yukarı bakarak maneviyata yükselişi, alt üçgenin ise aşağı bakarak bu dünyada oluşu ifade ettiğini ve bunların iç içe geçmesinin Yahudiliğin idealini ifade ettiğini…
* Tora’nın ilk kitabı Bereşit bireyler ve aileler hakkındayken, ikinci kitap Şemot’un İsrael halkı ‘Am Yisrael’ hakkında olduğunu. ‘Am Yisrael’ kavramını ilk telaffuz edenin Paro olduğunu. Paro’nun Mısırlılara, İsrael halkının onlardan daha kalabalık ve güçlü hale geldiğini vurguladığını.
* Tora’nın ikinci kitabı Şemot’un ‘veelle / ve bunlar’ kelimesiyle başladığını. ‘Ve’ bağlacının Şemot’un, ilk kitap Bereşit’e bağlı oluşunu simgelediğini... Nitekim Bereşit’in sonu Yosef’le biterken, Şemot’un Bene Yisrael’in isimlerinin vurgulanmasıyla başladığını... Yahudilerin İbrani isimlerinden vazgeçmemesinin Yosef’in bir vasiyeti olduğunu. Mısır’da tumanın 49. seviyesine kadar düşen Bene Yisrael’in, Tanrı tarafından kölelikten kurtulmaya layık görülmesinin sebeplerinden birinin İbrani isimlerini korumaları olduğunu…
* Tufan neslinin kaderini mühürleyen suçun hırsızlık olduğunu... Bunun sebeplerinden birinin, hırsızlığın en basit insanın bile mantığıyla yanlış veya günah olduğunu kavrayabileceği bir suç olmasına rağmen, alenen yapmaya devam etmekte sakınca görmemesi olduğunu... Daha derin bir sebebin ise, Tanrı’nın günah işleyen bir kişiye öncelikle maddi bir ceza tayin ettiğini, bu cezadan ders almazsa canına zarar verdiğini…
* Bet Amikdaş’ta her gün yakılan ve on bir baharattan oluşan ‘ketoret/ tütsü’nün içinde ‘helbena’ denen ve kendi başına çok kötü bir kokuya sahip bir baharatın da olduğunu, onsuz ketoretin geçersiz sayıldığını... Helbenanın bu kötü diye adlandırdığımız kokusunun, diğer baharatların kokusuyla etkileşimi sayesinde ketoretin Tanrı tarafından memnuniyetle karşılandığını… Toplumumuzun da içinde ‘raşa’ olarak addettiğimiz kişiler bulunduğunu, ancak Pesah masasında bulunması gereken dört tür çocuktan biri olan ‘raşa/kötü’ çocuk gibi, böyle kişilerin varlığı ve onlarla olan etkileşim sayesinde toplumun bir bütün haline geldiğini.
Soru ve yorumlarınız için mail adresim: [email protected]
