Sefaradların İspanya´dan Osmanlı topraklarına göçünün 530. yıldönümü münasebetiyle Türk Sefarad sanatçılara ait ´Sefarad: Çok Kültürlü Bir Mirasın İzinde´ başlıklı karma sergi, Türkiye´nin kültürel mirasını tüm dünyaya tanıtan Yunus Emre Enstitüsü Madrid merkezi tarafından 19 Mayıs günü İspanya´nın Sevilla şehrinde açıldı.
Küratörlüğünü İstanbul doğumlu Türk Sefarad sanatçı Terry Katalan’ın üstlendiği sergiye 33 Türk Sefarad sanatçı yağlı boya sanatı, ebru, akrilik, fotoğraf, rölyef ve seramik sanatının yanı sıra kumaş üzerine tasvir gibi birçok sanat yapıtından oluşan 70’i aşkın eserle katılıyor. Bubi, Dalya Baruh, Elda Fresko, Esti Saül, Eti Koen, Habib Gerez, Henri Kandiyoti, Hilda Uziyel, İzzet Keribar, Jak Baruh, Jinet Halyo Toledo, Lidya Kohen, Lina Basmacı, Mara Gülerşen, Milen Franko, Moris Sabaner, Nelly Yaffe, Niso Maçoro, Perlet Boveland, Rozi Maçoro, Rozita Kasuto, Salvator Barki, Sara Aji, Sara Özsarfati, Sera İlel, Seyfi İşman, Sheila Gülman Niyego, Sibel Razzon, Suzi Mitrani, Tania Sisa, Terry Katalan, Tuna Angel ve Verda Habib eserleriyle sergiye katkı sağlıyor.
Endülüs Özerk Bölgesinin başkenti Sevilla’nın kültür sanat hayatında önemli bir yere sahip olan Fundación Tres Culturas’ın içinde gerçekleşen sergiye Türkiye Madrid Büyükelçiliği, 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi ve Centro Sefarad-Israel katkı sağlıyor. Türk Sefarad toplumunun İspanya’dan Türkiye’ye uzanan çok kültürlü tarihi mirasının izlerini yansıtan sergi açılışının 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı’nda gerçekleşmesi sergiyi çok daha anlamlı kıldı.
Yunus Emre’nin barış, kardeşlik ve hoşgörüyü ilke edinen felsefesinden yola çıkan sergi, 1492’de İspanya’dan sürgün edilen Sefaradların Osmanlı topraklarına kabul edilişlerinden günümüze kadar 530 yıldır Türkiye’de huzur ve barış içinde yaşadıklarını vurgulamayı ve Sefarad toplumunun köklerinin ait olduğu İspanya ile Türkiye arasındaki kültürel ilişkileri daha da güçlendirmeyi amaçlıyor. Sefarad sanatçıların Türk kültürü ve sanatından da ilham alarak ortaya çıkardıkları sanat eserlerine, 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesinden alınan Osmanlı dönemi Yahudi kıyafetlerinin çizimleri, Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1526 yılında çıkarılan ve Budin Yahudilerine vergi muafiyeti tanıyan ferman; Sultan Abdülaziz tarafından Osmanlı topraklarında yaşayan Yahudilerin hukukunu korumak üzere 1866 yılında çıkarılan Kan İftirası Fermanı ve 1916 tarihli Ay Yıldızlı Ketuba gibi tarihi belgeler ve değerli replikalar eşlik ederek zenginlik katıyor.
Sergi açılışı öncesinde düzenlenen açılış konferansında sergi küratörü Terry Katalan yaptığı konuşmada Sefaradların Türk toplumuyla 530 yıldır bir arada yaşadığına dikkat çekti ve “Sergi, Türkiye’deki Sefaradların Türk kültürüyle olan entegrasyonunu gösteriyor. Kökleri Osmanlı İmparatorluğu’nun zengin kültürel mirasına ve Sefarad kültürüne dayanan eserleri Sevilla’da sanatseverlerle buluşturarak farklı grupların kardeşlik içerisinde yaşayabildiğini göstermek istedik. Böylesine anlamlı sergiyi organize eden Madrid Yunus Emre Enstitüsüne ve tüm paydaş kurumlara sonsuz teşekkürlerimi iletiyorum” ifadelerini kullandı.
Türk Sefarad sanatının duayenlerinden ressam ve şair Habib Gerez, çağdaş resim sanatının öncülerinden Bubi ve fotoğraf sanatçısı İzzet Keribar sergiye onur sanatçıları olarak katılıyor. 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne layık görülen İzzet Keribar sergi açılışında yaptığı konuşmada, Türk Sefarad sanatçı olarak böyle bir sergide yer almaktan dolayı duyduğu mutluluğu dile getirdi.
Bu önemli sergiyi Yunus Emre Enstitüsü ile birlikte İngiltere ve Hollanda’nın ardından İspanya’da da gerçekleştirmekten dolayı duydukları memnuniyeti dile getiren 500. Yıl Vakfı Başkanı Silvyo Ovadya, Türkiye’de yaşayan Sefarad toplumunun günlük hayatı ve kültür sanat faaliyetleri hakkında bilgi verdi. Osmanlı topraklarına yerleştikten sonra 530 yıldır Türkiye’de kardeşlik duyguları içinde yaşadıklarını ve konuşmasını Ladino dilinde yapmasının da bunun en güzel göstergesi olduğunu belirtti.
500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi Müdürü Nisya İşman Allovi, Yunus Emre Enstitüsü ile birlikte daha önce Londra ve Amsterdam’da gerçekleştirdikleri serginin bu kez Sevilla’da sanatseverlerle buluşmasından dolayı çok memnun olduklarını belirterek, emeği geçen ve katkı sunan tüm kişi ve kurumlara teşekkürlerini sundu.
Sergi hakkında bilgi veren Madrid Yunus Emre Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. C. Ersin Adıgüzel, Sefaradların İspanyol kökenlerini, kültür ve dillerini muhafaza ederken Osmanlı ve Türk kültürünü de benimseyen ve iki ülke arasında ortak bir değer ifade eden bir topluluk olduğunu söyledi. Ülkemizin dil, din ve ırk ayırt etmeksizin insana değer veren kucaklayıcı kültürünü ve sanat derinliğini bu sergiyle çok dikkat çekici bir şekilde yansıttıklarını dile getiren Adıgüzel, Sefaradların Osmanlı topraklarına göçünün 530. yıl dönümü münasebetiyle TC Madrid Büyükelçiliği ile Madrid Yunus Emre Enstitüsü koordinasyonunda 2022 yılı içinde bir dizi etkinlik planlandığını ve serginin de bu etkinlikler kapsamında gerçekleştirildiğini belirtti.
30 Eylül tarihine kadar ziyarete açık olacak serginin Sevilla’dan sonra Madrid’de de sanatseverlerle buluşturulması planlanıyor.
