Boş mu dolu mu?

• Eşimle konuştuktan sonra yalnızca bana yönelttiği eleştirileri hatırlıyorum.
• İşyerinde performans değerlendirmesi sonucu verilen geribildirimlerden sadece olumsuz olanları hatırlıyorum ve kendimi çok kötü hissediyorum.
• Finallerim sonucunda beş dersten A alıp diğerinden C alınca kendimi çok başarısız hissediyorum.
• Arkadaşım beni bir konuda bile eleştirse sevilmediğimi hissediyorum.
• Tatile çıkınca çok güzel bir otelde olsam bile oradaki bir şeye takılıyorum ve bütün tatilim çok kötü geçiyor.
• Arkadaşım bana birçok iyilik yapsa bile bir isteğimi geri çevirince onun kötü biri olduğunu düşünüyorum.

Bu düşünceler size tanıdık geliyor mu? Eğer geliyorsa siz de olumsuzluk önyargısına kapılmışsınız demektir. Ama üzülmeyin yalnız değilsiniz. Hepimiz sıklıkla olumsuz düşüncelere kapılıyoruz ve bu düşüncelerin bizi etkilemesini engelleyemiyoruz. Hadi gelin önce neden olumsuz düşünmeye meyilli olduğumuza bir bakalım, sonra da bunu engellemenin yollarını görelim.

Neden olumsuz düşünüyoruz?

Olumsuz düşünmemizin temel nedeni hayatta kalabilme güdümüz. İlk çağlarda hayatta kalabilmemiz tehlikeyi algılayabilmemize ve tehlikeyle baş edebilmemize bağlıydı. Bu sebeple beynimiz tehlikeyi ve olumsuzlukları fark edebilmemiz için güçlü bir sistem geliştirdi ve bu sistem bugün de aynı şekilde çalışmaya devam ediyor. Ohio State Üniversitesinde bununla ilgili bir deney yapılmış. İnsanlara olumlu duygular uyandıran resimler (Ferrari veya pizza), olumsuz duygular uyandıran resimler (sakatlanmış bir yüz veya ölü kedi) ve nötr duygular uyandıran resimler (bir tabak, bir saç kurutma makinesi) gösterilmiş ve beyindeki elektriksel aktivite ölçülmüş. Bulgular olumsuz resimlere maruz kalan beynin daha çok elektrik aktivitesi ürettiğini gösteriyor. Yani beynimiz olumlu haberlere oranlara olumsuz haberlerden daha çok etkileniyor.

Ancak bu mekanizmayı değiştirmek bizim elimizde…

Olumsuzluk önyargımızı nasıl değiştireceğiz?

1-     Düşüncelerimizi fark edelim

Düşünce sistemimizi değiştirebilmek için öncelikle düşüncelerimizi fark etmemiz gerekir. Kendimizi kötü hissettiğimizde kendimize “Şu an aklımdan ne geçiyor?” diye sorup düşüncemizi bir yere not edersek mekanizmayı tamir etmek için ilk adımı tamamlamış oluruz.

2-     Düşüncelerimizi sorgulayalım

Düşüncemizi fark edip yazdıktan sonra bu düşünceler yerine daha işlevsel düşünceler bulmaya çalışıp yerine alternatif düşünceler yazalım. Örneğin eşimizi aradığımızda telefonu kapalı olduğu zaman duyduğumuz endişenin yerine; sadece şarjının bitmiş olabileceği düşüncesini koyabiliriz.

3-     Düşünce hatalarımızı bulalım

Mesela girdiğimiz beş sınavın hepsinden A; diğer bir sınavdan da C alıyorsak ve kendimizi başarısız buluyorsak bir düşünce hatamız var demektir. Burada olumluyu gözden kaçırmakta, olumsuza odaklanmaktayız.

4-     Şükür günlüğü tutalım

Beynimizin düşünce sistemini değiştirmek için beynimizi eğitmemiz gerekir. Beynimizi olumlu düşünme konusunda eğitmek için her gün şükrettiğimiz, bizi mutlu eden şeyleri düşünüp yazmamız çok önemli bir rol oynar. Bu şekilde her gün olumlu şeyler düşünmeye odaklanan beyin bir süre sonra olaylar karşısında otomatik olarak olumlu düşünmeye başlayacaktır.

5-     Kendimizle ilgili olumlu şeyler hayal edelim

Kendimizi en sevdiğimiz yerde, en sevdiğimiz kişiyle, bizi en mutlu edecek şekilde hayal etmek, buna zaman ayırmak beynimizi olumlu düşünme yönünde geliştirecektir. Her gece uyumadan önce buna vakit ayırmayı unutmayalım.

Hayatımızı değiştirmek bizim elimizde. Yukarıdakilerden size en kolay gelen yöntemle başlamanız yeterli. Sadece birazcık farkındalık ve çabayla hayatınıza kazandıracağınız olumlu bakış açısına inanamayacaksınız.