Saudi Aramco 2022 yılının ikinci çeyreğinde inanılmaz bir kar elde etti. İlk altı aylık karını 48 milyar dolar seviyesine çıkaran şirket artan enerji fiyatlarından tam anlamıyla nemalandı. 2019 yılında yaklaşık yüzde 5´lik kısmı halka arz edilen şirket, 2022 yılında teknoloji şirketlerinin FED´in enlasyona karşı önlem almak amacıyla arka arkaya gerçekleştirdiği faiz artırımlarından dolayı yara almasıyla, Apple´ı geçerek dünyanın en büyük şirketi haline geldi.
Pandemi döneminde -17$ seviyelerine kadar gerileyen petrol fiyatları, pandemi sonrası turizmdeki toparlanma, mobilitedeki artış ve üstüne eklenen Rusya-Ukrayna savaşının yarattığı tedirginlik ile 131$ seviyelerine kadar yükseldi. Son yıllarda elektrikli araçların kullanımının sürekli olarak artması, birçok büyük otomobil üreticisinin artık dizel araç üretmeyeceğini duyurması ve küresel ısınmaya ilişkin endişeler sonucunda geliştirilen eylem planları sonrası, herkes petrolün döneminin bittiğini düşündü. Eksi fiyatlı petrol fiyatlarında, elinde petrol tutanlar, petrollerinin depolanması için ekstra ücret ödemek zorunda kaldılar çünkü düşen talep nedeniyle stoklar sonuna kadar doluydu. Geldiğimiz noktada petrol fiyatları hâlâ çok yüksek, 90-100 dolar arasında seyrediyor.
Tam da petrol dönemi bitiyor derken, son 100 yılın fenomeni piyasalara çok şık bir gol attı desek yerinde olacaktır. Aramco da bu yaşananlardan son derece olumlu faydalandı ve yeni stratejilerı kurması ve geliştirmesi için çok fazla zamanı kalmayan Suudi Prens’e ciddi bir destek sağladı.
Aramco’nun kârı öyle az buz bir kâr değil. Şu ana kadar tarihte hiçbir şirket bir yılda 100 milyar dolar kazanmayı başaramadı. Buna en çok yaklaşanlar Apple ve Warren Buffet’ın Bershire’ı oldu ancak onlar bile 95 milyar dolar civarlarında kalabildi. Görünen o ki Aramco bunu başaran ilk şirket olacak; hem de petrol çağının sonunda.
Aslına bakarsak, Aramco’nun böyle bir zamanda bu kadar şık bir kâr elde etmesi, hayatın kendisi açısından da manidar. Belki de 100 yılın fenomemine bir veda busesi yılını yaşıyoruz. Şu an enerji fiyatları nedeniyle enflasyon bir hayli yukarıda, ancak zamanla enerji fiyatları düşecek, kaçınılmaz bir şekilde. Son gelişmeler ve yaşanan savaş, petrolün çöküşünü belki birkaç yıl daha erteledi ancak sonuç kaçınılmaz olacak.
Araçların tükettiği petrol, toplam petrol tüketimi içerisinde yaklaşık yüzde 30’lık bir paya sahip. Dolayısıyla burada önümüzdeki on yıl içerisinde talepte çok ciddi bir daralma olacak. Petrol verip bir şey almak için belki de tarih içerisindeki zirve dönemlerden birinde olabiliriz. Şahsi kanaatim, bundan sonra her bir yıl, bir öncekiden daha zayıf olacak petrol, ta ki fiyat konsolide olup, piyasa petrolün o kadar da önemli olmadığı dünyaya entegre olana kadar.
Şu an için petrolün diğer kullanım alanlarında alternatifi pek yok. Örneğim plastikte ve kimyasallarda kullanılmaya devam edecek. Özellikle uçaklar, petrol talebi yaratmaya devam edecek. Ancak şunu hatırlatmakta fayda var, havacılık endüstrisi toplam petrol tüketiminin yalnızca yüzde 8’ini oluşturuyor ve orada da artan teknolojiyle birlikte verimlilik giderek yükselirken, tüketim ise düşüyor.
Elbette petrolün çöküşü, birkaç ay içinde olmayacak, ancak bilinen gerçek 2030’larda gerçekten farklı bir dünyaya açılacağız. Körfez ülkelerinin dünyanın dört bir yanında yatırım yapmasının altında yatan en büyük dinamik bu zaten. Elbette onlar da dünyanın gittiği yeri görebiliyor.
Sevgili dostlar, elbette petrolün devrinin sonlarına gelmemiz, ilk bakışta ülkemiz için sevindirici bir haber. Ancak petrolün yerine kullanılacak enerji kaynakları da ücretsiz olacak bize sunulmayacak. Petrol devrini kaçıararak bir 100 yıl kaybetti Türkiye, umut edelim bir sonraki dönemi ıskalamasın.
