Midraşa göre, Tanrı Avraaam´a, çocuklarına özel bir af günü vereceğini, eğer kefaretleri Roş Aşana´da onaylanmazsa, Yom Kipur´da onaylayacağını, eğer kefaretleri Yom Kipur´da kabul edilmezse, Oşana Raba´da kabul edileceğini söyler. Oşana Raba´da beş söğüt dalından oluşan aravot demetinin toprağa beş kere vurulması, bazı yorumlara göre günahlarımızın söğüt dalları gibi dağılmasını dileğimizi ifade eder. Bu söğüt dalları bazı geleneklere göre evlerdeki mezuzaların kenarına asılır.
Sukot Bayramı’nın yedinci ve son günü olan Oşana Raba, yeni yılın yazgısı belirlendikten sonra ‘İlahi Yargı’nın kararlarının ve su, yağmur ve bunlara bağlı olarak bereket ve geçim ile ilgili yargının mühürlenip yürürlüğe girdiği gün olarak kabul edilir. Zohar’da Yom Kipur’a benzer bir yargı günü olarak tanımlanan Oşana Raba, içsel muhasebe ve teşuva yapmak için çok özel ve çok elverişli bir zamandır.
Oşana Raba bu yıl 16 Ekim Pazar günü kutlanıyor.
Oşana Raba’da başrol
Oşana Raba’da başrol söğüt dallarından oluşan arava demetinindir. Sabah duası ve teva etrafındaki yedi akafot tamamlandıktan sonra sinagogdaki herkes ellerindeki arava demetiyle toprağa beş kez vurur. Burada merak uyandıran, Zohar’da Yom Kipur kutsiyetinde bir yargı günü olarak tanımlanan Oşana Raba’da neden başrolün arava’ya, yani dört türün içinde en basit, sade, özelliksiz olarak tanımlanan söğüt dalına verilmiş olmasıdır.
Midraşa göre, Sukot Bayramı süresince (Şabat hariç) sinagogda sabah duasında altı yöne sallanan dört çeşit bitkiden Lulav, Tora’yı öğrenen, ama Tora’ya uygun davranışları olmayan kişileri, Adas, Tora öğrenmeyen, buna rağmen iyi davranışlarda bulunan kişileri, Etrog hem Tora’yı öğrenen hem de mitsvaları yerine getiren kişileri, arava ise Tora öğrenmeyen ve iyi davranışlarda bulunmayan kişileri sembolize eder. Ancak Tora bilgelerimiz bu görüşe farklı bir boyut getirir.
Dört tür - Gerçekten dört farklı Yahudi mi?
Aslında sadece Etrog Yahudi’si değil, dört çeşit bitkinin simgelediği dört farklı Yahudi’nin her biri hem Tora’yı hem de mitsvaları yerine getirir.
Lulav Yahudi’si, yoğun bir şekilde Tora öğrenimine dalmıştır. Fakat bilgelerimiz der ki, gerçek öğrenim, insanı bu öğretiler doğrultusunda harekete geçirir. Dolayısıyla eğer bu Yahudi eğer gerektiği şekilde Tora öğreniyorsa, mutlaka ki mitsvaları da yerine getirmektedir.
Benzer şekilde Adas Yahudi’si, yani iyi davranışlarda bulunan Yahudi’nin de Tora’nın istediği şekilde davranabilmek için bunu sağlayacak bilgiyi edinmiş olması gerekir.
Aynı şekilde Arava Yahudi’si de aslında Tora öğreniyor ve iyi davranışlarda bulunuyor. Arava kişiliğindeki Yahudilerin hayatı Tora ve mitsvalar çerçevesinde geçer, onların farkı, bunu sadece saf inançları ile yerine getirmeleridir.
Farklılık, güzellikleri yapma tarzlarında
Midraş derin anlamında, her bir türün, her birimizin Tora’ya bağlılık ve iyi hareketlerde bulunma konusunda eşit olduğunu, farklılığın ancak bunları yapma tarzında ve niteliğinde görülebileceğini anlatmaya çalışır. Etrog kişiler yüksek IQ ve derin duygusal zekâya sahiptir. Tora terminolojisinde Adem olarak adlandırılırlar, hem aklın hem kalbin ustası olmuşlardır. Lulav kişiler Harvard mezunları gibidir. Tora öğrenimlerini mantık ve zekâlarının yönlendirdiği araştırmalar, keşifler doğrultusunda ilerletirler. Adas kişilerin ise duygusal zekâları çok güçlüdür. Kendilerini ve başkalarının duygularını fark etmede, tanımlamada ve idare etmede çok ileridirler. Genelde insanlara yardım gerektiren mesleklerde çalışır, başkalarıyla rahatlıkla empati kurabilir ve onları rahat hissettirebilirler. Tora’yı günlük hayata uyarlama becerileri çok gelişmiştir. Son olarak Arava kişileri, toplumun temel kayasını oluşturan sade, sıradan, karmaşıksız, iyi, dürüst kişilerdir. Onlar çoğu zaman dikkatimizi çekmez, ama etrafımızda olmaları bize inanılmaz bir rahatlık ve huzur verir. Bu kişilerin Tora öğrenimleri ve mitsvaları yerine getirmelerinin arkasında ileri bir düşünsel veya duygusal zeka olmayabilir, ama onların öğrenimleri ve mitsvaları yerine getirmeleri, saf ve yalın inançları ile varlıklarının içine işlemiştir. Dört çeşit bitkiye bu ışıkla baktığımız zaman, Arava’nın, diğer türleri geride bıraktığını görürüz. Arava’nın söğüt ağacı meyve vermez, yapraklarının kokusu da yoktur. Aslında işte bu özelliksiz görünümü, bunun ardında çok daha derin anlamlar bulunduğunun bir göstergesidir. Arava‘nın minimalistik yapısı, Yahudi ruhunun bütünlüğünü, bu şekilde kendine özgü ayırt edilebilir niteliklerden uzak olmasını sembolize eder. Bu yapı, her birimizin içinde bulunur. Ancak yalın ve saf insanlarda daha rahat fark edilebilir.
Yahudi ruhunun bütünlüğünü temsil eden bu yalın ve saf yapısı, arava demetine Oşana Raba’nın başrol oyunculuğunu kazandırır.
Kısa kısa Oşana Raba
İsmi: Oşana Raba, Büyük Oşana anlamına gelir.
İsminin çıkış yeri: Sukot Bayramında (Şabat hariç) her sabah duasında Arbaa Minim-Dört tür, dört çeşit bitkiyi (lulav (hurma ağacı dalı), etrog (ağaçkavunu olarak bilinen turunçgil), adaş (mersin ağacı dalı), arava (söğüt ağacı dalı), ellerinde tutan erkekler Sefer Tora’nın bulunduğu Teva’nın etrafında bir kez Akafa- tur atarlar. Bu tur sırasında ‘Anna Ad. Oşia Na,Anna Ad.Atsliha Na/ Sana Yalvarıyoruz Tanrı’m Bizi Kurtar, Sana Yalvarıyoruz Tanrı’m,Bizi Başarıya Ulaştır’(Teilim 118-25) bölümleri söylenir. Akafa yapılırken söylenen özel duada Oşana sözcüğü birçok kez tekrar edilir. Bu yüzden bu dualara Oşanot denilir. Sukot’un yedinci gününde -bu yıl 16 Ekim Pazar-teva’nın etrafında yedi tur atılır, bu yüzden bugüne, Büyük Oşana anlamına gelen Oşana Raba denir. (Büyük Kurtuluş)
Özel bir af günü: Midraşa göre, Tanrı Avraam’a, çocuklarına özel bir af günü vereceğini, eğer kefaretleri Roş Aşana’da onaylanmazsa, Yom Kipur’da onaylayacağını, eğer kefaretleri Yom Kipur’da kabul edilmezse, Oşana Raba’da kabul edileceğini söyler.
Ne yapılır? Oşana Raba’da, yedi Oşanot bittikten sonra, sinagogdaki kadın, erkek, çocuk, herkes beş söğüt dalından oluşan Aravot demetiyle yere beş kez vurur. Bunun sebebi bir yoruma göre günahların yere saçılan yapraklar gibi dökülüp gitmesi ve Yom Kipur’da verilmiş olabilecek sert hükümlerin yumuşaması dileklerini ifade etmektir. Bazı Sefarad toplumlarda tören sonunda arava demetlerini evlerdeki mezuzaların yanına asma geleneği vardır.
Tikun: Bazı toplumlarda Şavuot’taki gibi Tikun yapma âdeti vardır. Gece uyanık kalınıp Tora ve Teillim okunur.
Sinagoglar: Oşana Raba’da sinagoglar daha çok aydınlatılır, Roş Aşana ve Yom Kipur’da olduğu gibi hahamlar, ehal, sinagog beyazlara bürünür.
Suka mitsvası için son gün: Oşana Raba, Suka’da oturma mitsvasının yerine getirilebileceği son gündür. Bugünden sonra, Suka’da oturulsa bile, berahası söylenmez.
Şabat ve Oşana Raba: Yahudi takviminin düzenlenme şekliyle Oşana Raba hiçbir zaman Şabat’a denk gelmez, bu şekilde Şabat günü arava demetlerinin taşınması sorununun olmaması sağlanmış olur.
