8 gece ve 8 gün sürecek olan Hanuka Bayramının mumlarını yakmaya bu yıl 18 Aralık Pazar akşamı başlıyoruz.
Hanuka’nın her günü yıldızlar çıktıktan sonra (sadece cuma gün batmadan) Işıklar bayramı Hanuka Bayramının simgesi dokuz kollu Hanukiya’nın etrafına toplanan bütün ev halkı berahalar ve şarkılar eşliğinde neşeyle Hanuka mumlarını yakar.
Her gece, önce yeni günün mumu yakılır
Her gece, Hanukiya’nın tam karşısında durduğunda yakana göre en soldaki mum ilk önce yakılır. Bu, yeni günün mumudur. Bet Amikdaş kurtarılıp temizlendikten sonra bulunan yağ, sadece bir gün yetecek miktardaydı. Yağın yanmaya devam ettiği her yeni gün, yeni bir mucizeye tanıklık ediyordu. Mumlar yakılırken de, her gece; önce o gün olan yeni mucize kutlanır, bu yüzden önce o yeni geceye ait olan mum yakılır. Daha sonra, o mumun sağına doğru ilerleyerek önceki gecelerin mumları yakılır.
Şabat - Cuma akşamüstü, önce Hanukiya yakılır. Bu yıl 23 Aralık Cuma günü önce Hanuka mumları yakılır. Ondan sonra Şabat mumları 17.25’den önce olacak şekilde yakılır. Hanukiya mumlarının veya yağının, akşam olduktan sonra yarım saat daha yanacak şekilde ayarlanması gerekir.
HANUKA MUMLARI DUALARI
Her gece mumları yakmadan:
1.Vii Noam: “Vİİ NOAM AD. ELO-ENU ALENU UMAASE YADENU KONENA ALENU UMAASE YADENU KONENEU/ Tanrı’mızın lütfu, iyiliği üzerimizde olsun. Ve Tanrı’mız, yaptığımız işleri, yükseklerdeki uygun mekânlara yerleştirsin. Ve bu şekilde, yaptıklarımız bizim için sağlam olsun ve ayakta kalsınlar.”
2.Leadlik Ner Hanuka: “BARUH ATA AD. ELO-ENU MELEH AOLAM AŞER KİDEŞANU BEMİTSVOTAV VETSİVANU LEADLİK NER HANUKA/Bizleri mitsvaları ile kutsayan ve bizlere Hanuka mumlarını yakma mitsvasını veren Evrenin Efendisi Tanrı’mız, Sen Mübareksin.”
3.Şeasa Nisim Laavotenu: “BARUH ATA AD. ELO-ENU MELEH AOLAM ŞEASA NİSİM LAAVOTENU BAYAMİM AEM BAZEMAN AZE/Atalarımıza o günlerde yılın bu vaktinde mucizeler yapan, Evrenin Efendisi Tanrı’mız, Sen Mübareksin.”
4. Şeeheyanu: (sadece bu sene ilk defa mumları yaktığımız gece söylenir) “BARUH ATA AD. ELO-ENU MELEH AOLAM ŞEEHEYANU VEKİYEMANU VEİGİANU LAZEMAN AZE/ Bizi yaşatan, ayakta tutan ve yılın bu vaktine eriştiren Evren’in Efendisi, Tanrı’mız, Sen mübareksin.”
Not: İlk gece Hanukiya’yı yakmayı unutan bir kişi, mumları bu sene ilk olarak ne zaman yakarsa, Şeeheyanu berahasını da o gün söyler.
Birinci mum yakıldıktan sonra; aşağıdaki pizmonlar (nakaratlı dinsel şiir) söylenerek, o geceye ait mumlar yakılmaya devam edilir.
Anerot Alalu
“ANEROT ALALU ANU MADLİKİN AL ANİSİM, VEAL APURKAN, VEAL AGEVUROT, VEAL ATEŞUOT, VEAL ANİFLAOT, VEAL ANEHAMOT, ŞEASİTA LAAVOTENU BAYAMİM AEM BAZEMAN AZE AL YEDE KOANEHA AKEDOŞİM VEHOL ŞEMONAT YEME HANUKA, ANEROT ALELU KODEŞ EN, VEEN LANU REŞUT LEİŞTAMEŞ BAEN, ELLA LİROTAN BİLVAD, KEDE LEODOT LİŞMEHA AL NİSEHA VEAL YEŞUOTEHA VEAL NİFLEOTEHA / Bizler bu mumları, eski günlerde bu dönemde atalarımızın hatırına kutsal Koenlerinin aracılığıyla gerçekleştirdiğin yaptığın mucizeler için, kurtuluşu sağladığın için, kahramanlıkların için, (onları) kurtardığın için, gerçekleştirdiğin harikalar için,(onları) teselli ettiğin için yakıyoruz. Bu mumlar, Hanuka’nın sekiz günü boyunca kutsaldır. Onları kullanmaya hakkımız yok, onlara sadece bakabiliriz. Gerçekleştirdiğin mucizeler, olağanüstü olaylar ve (halkını) kurtardığın için Ad’ına teşekkürlerimizi sunmak üzere.”
Mizmor Şir Hanukat Abayit (30. Mezmur):
“MİZMOR ŞİR HANUKAT ABAYİT LEDAVİD. AROMİMHA AD. Kİ DİLİTANİ, VELO SİMAHTA OYEVAY Lİ AD. ELOAY, ŞİVATİ ELEHA VATİRPAENİ: AD. EELİTA MİN ŞEOL NAFŞİ, HİYİTANİ MİYAREDİ VOR: ZAMERU L’AD. HASİDAV, VEODU LEZEHER KODŞO: Kİ REGA BEAPO HAYİM BİRTSONO, BAEREV YALİN BEHİ, VELABOKER RİNA: VAANİ AMARTİ BEŞALVİ, BAL EMOT LEOLAM: AD. BİRTSONEHA EEMADTA LEARERİ OZ, İSTARTA PANEHA AYİTİ NİVAL: ELEHA AD. EKRA, VEEL AD. ETHANAN: MA BETSA BEDAMİ, BERİDTİ EL ŞAHAT AYODEHA AFAR AYAGİD AMİTEHA: ŞEMA AD. VEHONENİ, AD. EYE OZER Lİ: AFAHTA MİSPEDİ LEMAHOL Lİ, PİTAHTA SAKİ VATEAZERENİ SİMHA: LEMAAN YEZAMERHA HAVOD VELO YİDOM, AD. ELOAY LEOLAM ODEKA.”
Kutsal Tapınak Bet-Amikdaş’ın hizmete açılışı için David’in kompoze ettiği şarkılı bir mezmur:
“Seni yücelteceğim, Tanrı’m çünkü Sen beni diplerden çekip kurtardın ve düşmanlarımın sevinmesine izin vermedin.
Tanrı’m Sana seslendim ve bana şifa verdin.
Tanrı’m, Sen ruhumu ölüler diyarından çıkardın ve uçuruma düşmeme izin vermedin.
Tanrı’ya şarkılar söyleyin (siz) O’na bağlı olanlar ve O’nun kutsal İsmi’ne şükredin, çünkü öfkesi yalnızca bir an sürer, ama iyiliği tüm bir yaşam boyunca devam eder.
Akşam ağlayarak uyuyakalsam (bile) sabah sevinçle kalkarım.
Sakinken demiştim ki, ‘Asla sarsılmayacağım’. Ancak Tanrı’m (yalnızca) Senin iyi niyetindi benim büyüklüğümü kuvvetle tutan.
Yüzünü benden gizlersen dehşete düşerim.
Seni çağırırım Tanrı’m ve Efendimedir yakarışlarım.
Ölümüm Sana ne kazandırır mezara indiğimde?
Toz, Seni tanır mı, Senin gerçeğini ilan eder mi?
Tanrı’m dinle (beni) ve bana lütfet. Tanrı’m bana yardım et.
Yasımı bir sevinç dansına dönüştürdün, çulumu çıkarttın ve beni neşeyle sardın. Böylece ruhum Sana şarkı söylesin ve asla susmasın diye.
Tanrı’m Sana sonsuza dek teşekkür edeceğim.”
*Hanuka Mumlarının Yakılışı - Gerekli Bilgiler:
*Hanuka mumlarının sıralı, açıklamalı yakılış ve duaların okunuş videosu
*Katkıları için Rav İzak Peres’e teşekkür ederiz.
