Eskiden 30 bin kişilik cemaatin yaşadığı Libya'ya Yahudiler bir gün geri dönse bile anne-babalarının, aile büyüklerinin ya da sevdiklerinin mezarlıklarını hiçbir zaman ziyaret edemeyecekler.
British Jewish News haber ajansına göre Roma'daki Yahudi mezarlıklarından biri bu duruma son vermek için bir girişimde bulundu.
Libya'da bulunan neredeyse tüm Yahudi mezarlıkları (İtalyanların yönettiği toplama kampı üstüne kurulanı hariç), ülkeyi 1969 ve 2020 yılları arasında yönetmiş diktatör Muammer Kaddafi zamanında yıkıldı.
Libya'da iç savaş 2020 yılına kadar sürdü ve ülkede Yahudi mezarlıklarına dair geride hiç birşey kalmadı. Mezarlıkların yerini, uzun zaman önce, parklar, arpartmanlar ve diğer inşaatlar aldı.
Haber ajansına göre, geçen hafta Roma'daki Prima Porta Mezarlığının Yahudilere ait bölümüne, zamanında Libya'da gömülü 1800 Libyalı Yahudi'nin isminin yazıldığı mermer levhalar konuldu. Libya II. Dünya Savaşı öncesi bir İtalyan sömürgesiydi. İsrail'in kuruluşu ve 1967 Altı Gün Savaşı ardından ülkede ortaya çıkan antisemit pogromlar ve zulümler yüzünden pek çok Libyalı Yahudi İtalya'ya kaçtı.
İtalya'da yaşayan 73 yaşındaki Libya Yahudisi Penina Meghnagi Solomon gelişmeyi “Rahatlatan bir durum” şeklinde yorumlayarak şunları ekledi: “Sevdiklerinin mezarının olmaması... adlarının yazılı olduğu gidebileceğin ve huzur bulabileceğin bir yer olması ve inanılmaz yardımcı oluyor.”
Levhalar bir İngiliz Yahudisi ve yardımsever Judy Saphra tarafından bağışlandı. Saphra da Libya'da doğup ardından çocukken kaçmak zorunda kalarak İtalya'ya sığınan Yahudiler arasındaydı. Saphra haber ajansına şunları söyledi: “Anısına mezarlık yaptığım babamı hiç tanımadım. Libyalı Araplar tarafından sadece bir Yahudi olduğu için öldürüldü ve ben onun ölümünden sonra doğmuşum... Onun mezarını hiç görmedim çünkü yasta olan annem beni böyle bir acıya maruz bırakmak istemedi. Seneler sonra, annem kendi babasının cenazesine katıldığı gün, beni elimden tutup babamın mezarına götürdü. Bu yüzden böyle bir anma töreni düzenlendim ve bu mezarlığa sponsor etmek istedim: Babamın adına ve Roma'daki Libyalı Yahudi cemaati adına.”
