Gayrimenkul almış, satmış veya bunu planlayan pek çok kişi alım-satım işlemi esnasında devlete tapu harcı ödeyeceğini biliyordur diye düşünüyorum. Peki aldığınız gayrimenkulü 5 sene içinde satıp, bu alışverişten kazanç elde ederseniz, devlete değer artış kazancı vergisi vermeniz gerektiğini biliyor musunuz? Bu yazıda tapu harçları, değer artış kazancı vergisi ve istisnai durumları hakkında bilgiler vermek istiyorum.
2023’te gayrimenkul alım-satımından doğan tapu harç miktarı nedir?
Gayrimenkul alım-satım işlemlerinde beyan edilen satış bedeli üzerinden %2 alıcıya %2 satıcıya olmak üzere toplamda %4 tapu harcı tahakkuk edilir. 2023 yılında da 2022 yılında olduğu gibi bu oranlar aynı tutulup, yalnızca döner sermaye bedeli 1298,5 TL (binikiyüzdoksansekizbuçuk TL)’ye yükseltilmiştir. Buna göre beyan edilen satış bedelinin % 4’üne, döner sermaye bedeli eklenip alım-satımdan doğacak toplam masrafı hesaplayabilirsiniz. Tahakkuklar alıcı ve satıcı adına çıksa da piyasada alım satımdan doğan tüm masrafları alıcının ödediği örnekler de mümkündür. Burada önemli olan hem alıcının hem satıcının konunun bilincinde olup anlaşma şartlarından mutlu olmalarıdır.
Gayrimenkulde değer artış kazancı vergisi nedir?
Bir kişibedel ödeyerek aldığı bir gayrimenkulü 5 yıl içerisinde satarsa elde edilen kazanç değer artış kazancıdır. Enflasyon dikkate alınıp, endeks artışları hesap edildiğinde, eğer devletin belirlediği istisna tutarının üzerinde bir kazanç söz konusu ise bunun vergisinin ödenmesi gerekir. 2022 yılındaki, değer artış kazançlarındaki 25.000TL istisna tutarı, 2023 yılında 55.000TL olarak belirlendi. Tapuda alım yapıldıktan sonra 5 yıllık süre dolunca satım yapılırsa değer artış kazancı vergisi söz konusu olmaz.
Değer artış kazancı vergisi nasıl hesaplanır?
Değer Artış kazancı vergisi, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan, yurt içi üretici fiyat endeksi oranlarına göre hesaplanır. Gayrimenkulün alış fiyatı, alış tarihi ve satış tarihi, giderler gibi veriler hesaplanarak bulunur. Örneğin bir gayrimenkulü 2019 yılında alıp, 2023 yılında satıyorsanız, 2019’daki satın aldığınız bedel, endeks artışı dikkate alınarak 2023 yılının düzeltilmiş alış bedeli olarak hesaplanır. 2023 yılında satacağınız tutardan, bu düzeltilmiş alış bedeli, giderleriniz ve istisna tutarları düşüldüğündeki kazancınıza göre verginiz hesaplanır. Benim de kullandığım, çok pratik ve hızlı sonuçlar alınabilen online değer artış kazancı vergi hesaplama araçlarından yaklaşık vergi tutarınızı kolayca öğrenebilirsiniz.
Miras kalan gayrimenkul değer artış kazancına tabii midir?
Bir gayrimenkul miras yoluyla bir kişinin üstüne geçiyorsa veraset ve intikal vergisi alınır. Miras yoluyla intikal edilen gayrimenkullerde değer artış kazanç vergisi söz konusu değildir, bu nedenle intikalden sonra satış için herhangi bir süre beklenmesine gerek yoktur.
Danışman tavsiyesi
Türkiye’de pek çok kişi alım satım esnasında ödenecek alım-satım tapu harçlarını düşük tutabilmek için belediye rayici üzerinden, gerçek satış değerinin çok altında beyan edip, 5 sene içinde gayrimenkulü satmak durumunda kaldığında pişmanlık yaşıyor. Toplamda %4’lük tapu harcını düşük göstererek, çıkacak kazanca göre yüzde 15’ten yüzde 40’a kadar hesaplanacak değer artış kazancı vergisi ödeme riskiyle karşı karşıya kalıyor. Tavsiyem, tüm gayrimenkul alım-satım süreçlerinizde (aile içinde yapacağınız tapu devirleri dahil) konusuna hakim bir gayrimenkul danışmanından destek almanızdır. Bana merak ettiğiniz tüm sorular için 05332158410’dan ulaşabilirsiniz.
