•“Alikobeni” Mario Levi´nin “Size Pandispanya Yaptım” romanında geçiyor, daha doğrusu kitap, “Alikobeni (Bir Roman Taslağı)” bölümüyle başlıyor. Levi, 10-11 bir yaşlarındayken mutfakta babaannesinin yanından hiç ayrılmaz, onun nasıl yemek pişirdiğini izlermiş. Babaannesi çoğu zaman buna müsaade edermiş, ama telaşesi olduğunda orada durmasını pek istemez, “git Madam Fortüne´ye sana bir alikobeni versin!” dermiş. İsimler her defasında değişirmiş. Bu komşular onu misafir ederken oyalamak için eline taze pişmiş börek, çörek, evde ne varsa tutuştururlarmış. Her gittiği evde çeşit çeşit yemekler yiyen Mario, bu sözcüğün sırrını yıllar sonra çözmüş. Meğer “alikobeni” “alıkoy beni” demekmiş! FARUK ŞÜYUN – www.ekonomim.com
Bu Haftanın “Takılanlar”ı
“Alikobeni” Mario Levi’nin “Size Pandispanya Yaptım” romanında geçiyor, daha doğrusu kitap, “Alikobeni (Bir Roman Taslağı)” bölümüyle başlıyor. Levi, 10-11 bir yaşlarındayken mutfakta babaannesinin yanından hiç ayrılmaz, onun nasıl yemek pişirdiğini izlermiş. Babaannesi çoğu zaman buna müsaade edermiş, ama telaşesi olduğunda orada durmasını pek istemez, “Git Madam Fortüne’ye sana bir alikobeni versin!” dermiş. İsimler her defasında değişirmiş. Bu komşular onu misafir ederken oyalamak için eline taze pişmiş börek, çörek, evde ne varsa tutuştururlarmış. Her gittiği evde çeşit çeşit yemekler yiyen Mario, bu sözcüğün sırrını yıllar sonra çözmüş. Meğer “alikobeni” “alıkoy beni” demekmiş!
Edebiyat kadar mutfağa da düşkün olan Mario Levi’nin “Size Pandispanya Yaptım” romanını babaannesinden ilham alarak yazmış… 15. yüzyılda İberia’dan Osmanlı topraklarına göç eden atalarının kuşaktan kuşağa aktararak yaşattığı ve bugünlere kadar getirdikleri yemeklerin bıraktıkları ve hatırlattıklarını anlatıyor. Defalarca yapıp sevdikleriyle paylaştığı yemek tariflerini de veriyor.
İlk baskısı, on yıl önce 2013’te yapılmış, sevgili Mario’nun yeşil renkli mürekkeple güzel sözcükler yazarak imzaladığı kitabı bir solukta okumuştum. Mario ile yıllar sonra babaannesi Madam Clara’nın anısına kurulan bir sofrada, gastronomik deneyim platformu Cucina No75’te buluşacağımı doğrusu düşünmemiştim.
Mehmet Ateş ve ekibi tarafından önemli bir yemek fotoğrafçılığı stüdyosu olarak uzun yıllardır hizmet veren Studio Cucina, Esra Düzdağ Ateş’in yemek yayıncılığındaki tecrübesini de yanına alarak bir “gastronomik deneyim platformu”na dönüşmüştü. Öncelikleri, yaşadığımız toprakların zengin mutfak kültürüne sahip çıkmak, geçmişi yüzyıllara dayanan reçeteleri hikâyeleriyle yaşatmak ve bunları kıymetini bilen dostlarla buluşturmaktı… Bunun için de sofraların birleştirici etkisine inanan mutfak dostlarıyla bir araya geliyor, işinin ehli isimlerle yemek kültürünün derin sularına yelken açıyorlardı.
“Mario Levi ile Clara’nın Sofrası” da bu etkinliklerden birisiydi. Sefarad kültürünün 500 yılı aşkın süredir nesilden nesile aktarılan reçetelerinden özel bir seçki uzun bir masada mum ışıkları eşliğinde sohbetli bir akşam yemeği için konuklarla buluşuyordu. Masanın başında Mario Levi oturuyor, hafızalardan uzun süre silinmeyecek keyifli bir sohbet başlıyordu. Akşamın menüsü, Şef İvet Acu Güney imzasını taşıyordu. Eski İstanbul’un da izinin sürüldüğü buluşmanın moderatörlüğünü Hayim Behmoaras üstlenmişti.
Faruk ŞÜYÜN
https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/claranin-sofrasinda-alikobeni/681693
Tel Aviv Üniversitesi'nden Dr. Hay Eytan Cohen Yanarocak, Filistin Özerk Yönetimi (FÖY) kurulduğu ilk günden bugüne Batı Şeria'daki Filistin Emniyet Teşkilatı ile İsrail İç Güvenlik Teşkilatı Şin Bet ve İsrail Savunma Kuvvetleri (İSK) arasında tesis edilmiş olan saldırı önleyici bir güvenlik mekanizması bulunduğunu hatırlatarak, ancak son 3 aydır FÖY'nin gerek Şin Bet ile gerekse de İSK ile kurulan bu güvenlik bağını tamamen kopardığını belirtiyor.
İsrail'in kendisine karşı terör saldırısına hazırlanan şüphelilerin kimliklerini daha önce Filistin polisine verdiğini, Filistin polisinin de gerekli gözaltı veya tutuklamaları yaptığını söyleyen Yanarocak, Filistin polisi şu an bu adımları atmayınca Şin Bet ve İSK'nın İsrailli sivillerin güvenliğini sağlamak için Batı Şeria'da Filistin polisinden bağımsız operasyonlar yapmaya mecbur kaldığını söylüyor.
Bu arada ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken da bölgede temaslarda bulunuyor. Son girişimlere rağmen tansiyonun daha da tırmanıp tırmanmayacağı da bir başka soru işareti.
İzmir Demokrasi Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuğçe Ersoy Ceylan, son durumun bu şiddet sarmalı eğiliminin devam edeceğini gösterdiğini belirterek, tırmanmanın münferit olmadığını vurguluyor.
2020'den itibaren düzenlenen İsrail baskınları sonucu 2021'de 80, BM'ye göre 2022'de 151 ve 2023'ün ilk bir ayında 30'dan fazla Filistinlinin hayatını kaybettiğini anımsatan Ceylan, aynı şekilde Filistinlilerin Yahudilere yönelik bireysel saldırılarında da artış bulunduğunu söylüyor. Ceylan, 2022'de Filistinliler tarafından öldürülen Yahudilerin oranının 2008'den beri en yüksek rakama ulaştığına ve 27 olduğuna işaret ederek, son sinagog saldırısında 8 İsraillinin daha öldüğünü hatırlatıyor.
Ceylan, "Son tahlilde sanki bir süredir dolmakta olan bardak taşıyor gibi, şiddetin artma ihtimali var. İsrail'de hâlihazırdaki iktidarın kompozisyonu ve Filistin yönetiminde yaşanan otorite erozyonu da bunun katalizörüdür" değerlendirmesi yapıyor.
Yanarocak ise şiddet sarmalının sona erdirilmesi için statükoya geri dönülmesi gerektiğini belirterek "FÖY Başkanı Mahmut Abbas'ın Filistin polisine vereceği basit bir emirle İsrail operasyonları bıçak gibi kesilecektir. Buna karşın Abbas kendi iç politika zafiyetleri yüzünden bu adımı atamıyor. İşte düğüm de tam bu noktada" diyor.
İlişkilerini yıllar sonra büyükelçilik seviyesine çıkaran Türkiye ile İsrail'in bundan sonra seçimlere kadar ihtiyatlı devam etmesi bekleniyor.
Ceylan, ilişkilerde özellikle son 10 yılda yaşananlara bakıldığında güvenin epey zedelendiğini söyleyerek, "O yüzden temkinli adımlar atılıyor olması normal" diyor. Bölge uzmanına göre havadaki bu ihtiyat diğer yandan belirsizliği de besliyor ve Filistin meselesinin yeniden tırmanışı da buna katkıda bulunuyor.
Bu arada İsrail'de Binyamin Netenyahu'nun kurduğu yeni hükümet ülkenin en sağcı iktidarı olarak tanımlanıyor ve bunun da tırmanan tansiyonda payı olabileceği yorumları yapılıyor. Netenyahu ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan eskiden yıldızları barışan iki lider değil ancak yeni süreçle birlikte daha temkinli bir dil kullanıldığı gözleniyor.
Ceylan İsrail'de seçim sonuçları açıklandıktan sonra Erdoğan'ın normalleşmenin sürdürüleceği yönünde bir mesaj verdiğini anımsatarak, aynı ihtiyatı şu ana kadar Netanyahu'nun da gösterdiğini belirtiyor. Türkiye'nin tepkisinin bu aşırı sağcı hükümetin özellikle Filistinlilere ve işgal altındaki topraklardaki yerleşim inşa süreçleri politikalarına bağlı olarak şekillenebileceğini belirten Ceylan, şöyle konuşuyor:
"İsrail hükümetinin de nasıl kararlar alabileceğini, ihtiyatlı davranıp davranmayacağını koalisyon üyeleri düşünüldüğünde kestirmek zor. Normalleşmenin sürmesi isteniyorsa belki gözlerden uzak olmak, düşük profilde seyretmek kamuoyunu da harekete geçirmemek açısından beklenebilir bir durum."
Halen çalışmalarını İsrail'de sürdüren Yanarocak şu an Netanyahu'nun rayına girmiş olan ikili ilişkilerin gidişatından memnun olduğunu söyleyerek, Türkiye'de yaklaşan seçimler öncesi olumlu veya olumsuz özel bir adım atmayacağını öngörüyor. Yanarocak, şöyle konuşuyor:
"Netanyahu tıpkı daha önce Erdoğan'ın İsrail seçimlerinde yapmış olduğu gibi Türkiye'deki seçimlere kadar bekle ve gör pozisyonunda duracaktır. Mayıs'a kadar dikkatimizi çekecek özel bir gelişmenin yaşanacağını bu safhada düşünmüyorum."
Gülsen Solaker
Renan’ın çaldığı bis parçası konserin ikinci yarısına bir göndermeydi: Victor Ullman (1898-1944)’ın Prag’da Nazilerce tutuklanıp Terezin toplama kampına yollandığı ve orada yok edilmeden önce yazdığı piyano sonatından Büyük Füg’ü dinledik. Böylece konserin ikinci bölümünde seslendirilen Michel Assael’in (1918-2006) “Auschwitz Senfonik Şiiri”ne bağlandık. Geçen yıl ilk seslendirisi Gürer Aykal yönetiminde New York Carnegie Hall’de yapılan bu yapıtın ilk Türkiye seslendirisini dinledik.
Assael, Almanlara tutsak olmuş ve kamplarda yaşamış ancak kaçıp kurtulmayı başarmış Yahudi bir besteci. Yapıtında her an ölümle yüz yüze yaşadığı konsantrasyon kampının acılarını ve en sonunda kurtuluşun sevincini duyuruyor.
Bu tarihi konser için iyi ki Ankara’ya gitmişim. Çalınan her yapıt özenle seçilmiş, özenle çalışılmış ve özenle yorumlanmıştı. Her birisi çok yönlü, çok katmanlı ve düşündürücüydü.
Evin İlyasoğlu
https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/evin-ilyasoglu/cagimizin-acisi-ve-mozartin-gulen-yuzu-2027107
Takılan tweetler
Çeşitli ülke ve aileler. Yapay zeka modellemesi.
https://twitter.com/dusunbildergisi/status/1621415305485369345
Tel Aviv DLD kongresinde sevgili Avi Alkaş’ın sunumun sonu!
https://twitter.com/ErhanErkut/status/1620828946454515728
İsrail’in enflasyon hedefi %1 ile %3 arasında imiş. Geçen yıl tutturamamışlar ama bu yıldan ümitliler. İşsizlik oranı %3,8.
https://twitter.com/ErhanErkut/status/1621076561146560512
İsrail 90+ unicorn çıkarmış. 2021’de 42 tane! Fakat bunun bir istisna olduğunu söylüyorlar. Önümüzdeki birkaç yıl yılda 3-5 unicorn çıkacağını tahmin ediyorlar. Yılda 800 startup kuruluyormuş.
https://twitter.com/ErhanErkut/status/1621091614163865601
İsrail İnovasyon Kurumu — bir hükümetin bir girişimcilik ekosistemi oluşturmaya nasıl yardımcı olabileceğinin bir örneği.
https://innovationisrael.org.il/en/
https://twitter.com/ErhanErkut/status/1620770714851897344
Balat Yanbol Sinagogu tavan süsleri
https://twitter.com/bellek365/status/1620733875206094850
Galata Kuledibi bir zamanlar Yahudi cemaatinin en yoğun olduğu yerlerdendi. Nitekim bugüne ulaşan Barnathan ve Asseo apartmanlarıyla Kamondo merdivenleri ve sinagoglar o günlerin tanığıdır. Kuledibinde üzerinde İbrani ve Miladi takvime göre yapım yılı olan bir apartman paylaşalım
https://twitter.com/onderkayaistan1/status/1620317632661712896
'30'ların, soluk karelerin Edirne'si bizleri bu kez Baruh ailesinin anılarına, kaşkaval zamanına buyur ediyor...
https://twitter.com/birvakitler1/status/1621573840429109249
Biliyorum ki diger vaatler arasinda oldukca onemsiz ama Israel-Filistin meselesi ile ilgili Millet Ittifaki, galiba ilk defa bir sey soyledi ve mesele Ortak Politikalar Mutabakat Metni'ne soyle girdi.
"İsrail-Filistin sorununa BM kararları çerçevesinde ve iki devlet esasına göre kalıcı bir çözüm bulunması için bütün ilgili taraflarla görüşecek, Filistin konusunda Türkiye’nin güvenilir bir kolaylaştırıcı olarak masadaki yerini almasını sağlayacağız."
Baslangic olarak hamasetten uzak olmasi ve iki tarafla gorusecek olmalari Israel ile normallesmeyi surdureceklerinin sinyalini veriyor. Yani oy alacaklar diye bagirma cagirma olmayacak diye dusunuyorum.
https://twitter.com/gbehiri/status/1620040201329590273
Antifaşist illüstratör Yorgos Konstantinou'nun posterleri Selanik'te Holokost'u hatırlatmaya devam ediyor.(Fotoğraflar facebook sayfasından)
https://twitter.com/DritaEsadi2/status/1621194620997697537
Yolunuz Silivri’ye düşerse Kale Park’ın girişinde eski Yahudi, Hıristiyan, Müslüman mezar taşları sergileniyor. Bir dönem 2bin kişi olan Silivri Yahudi toplumundan kalan başka neler var, bilen paylaşabilir mi?
Silivri’de yeni açılan Mübadele Evi’ni de ziyaret ettim. Eski Yahudi mahallesinde bulunan müzeyi gezerken büyük bir şans eseri o bölgede büyümüş bir beyefendiyle sohbet etme şansım oldu. Çok şey öğrendim. Silivrili büyükbabamın izini sürmeye devam…
https://twitter.com/karelvalansi/status/1621166854608924672
Israil’deki Nusret fiyatları:
Steak - 5520 Türk lirası
Burger - 2760 Türk lirası
Makarna - 1760 Türk lirası
Gold Baklava - 1545 Türk lirası
Pahalı ama steakler inanılmaz 🤩🤩
https://twitter.com/SchrdingerzCat/status/1618721643966373893
Ağa Takılanlar Öneriyor
https://www.yeniasir.com.tr/pazar/2023/02/05/doneminin-unlu-hahami-palaci-bu-evde-yasadi
https://www.acarindex.com/pdfs/1214387
https://www.youtube.com/watch?v=0WTMdh5jilE
https://www.hurriyet.com.tr/avrupa/rita-degil-rozette-42211950
https://www.turkisrael.org.il/single-post/ay%C4%B1p-ettin-barselona
