Almanya'da Yidiş ve Aşkenaz kültürünün doğum yerleri UNESCO listesine eklendi

Almanya'da geçtiğimiz çarşamba günü UNESCO Dünya Mirası Listesine eklenen ilk Alman-Yahudi bölgeleri kutlamak amacıyla bir tören düzenlendi.

Ren Nehri Vadisinin yukarısındaki bölgeler Aşkenaz kültürünün çıkış noktası ve 1000 yıl önce Yidiş dilinin ilk gelişmeye başladığı yerler olarak bilinmekte. Bu bölgeler Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü UNESCO tarafından Temmuz 2021'de tanınmış ancak pandemi Almanya'nın verilen unvanı kutlamasını geciktirmişti.

UNESCO Speyer şehrindeki bir sinagog ve yeşiva kompleksi olan Speyer Jewry-Court'u, Avrupa'da bilinen yeri değiştirilmemiş Yahudi mezarlığı olan Worms Eski Yahudi Mezarlığı'nı (Worms Sinagog Yerleşkesi) ve Mainz Eski Yahudi Mezarlığı'nı dünya mirası listesine ekledi.

Bu bölgelerin listeye eklenmesi, UNESCO tarafından "Benzersiz toplum merkezleri ve mezarlıkların maddi Aşkenaz kültürüne kalıcı etkileri olmuş ve erken dönem Aşkenaz bilgelerinin yaratıcı başarılarını doğrudan ve somut bir şekilde etkilemiştir" şeklinde açıklanıyor.

Almanya Başbakanı Frank-Walter Steinmeier, geçtiğimiz çarşamba günü Mainz'deki bir sinagogu ziyaret etti. Buradaki konuşmasında Steinmeier, "27 Temmuz 2021 tarihinden önce Roman Trier'den Stralsun ve Wismar'ın eski Hanseatic şehirlerine ve Aachen Katedralinden Eisenach yakınlarındaki Wartburg Kalesi'ne kadar ülkemizde 49 Dünya Mirası mekan bulunuyordu. Liste kültür ve doğa farklılığını yansıtıyordu fakat büyük bir boşluk vardı; listede Yahudi kültürüne ait hiç anıt bulunmuyordu" dedi.

Steinmeier ifadesinde bu bölgelerin Almanya'daki Yahudi tarihinin, iyisiyle ve kötüsüyle, Holokost'tan çok daha eskilere dayandığının kanıtı olduğunu vurguladı.

Speyer, Mainz ve Worms bölgeleri Haçlılar ve 14. yüzyıldaki Kara Veba salgını dönemlerinde büyük ölçekli Yahudi katliamlarına sahne olmuş, fakat aynı zamanda Rashi olarak tanınan ünlü Tevrat yorumcusu gibi Avrupa Yahudiliğinin en büyük liderlerine de ev sahipliği yapmıştı.

Steinmeier açıklamasında, "Yüzyıllarca Almanya'da Yahudiler yabancı, öteki olarak görülmüştü. Defalarca aşağılandılar, dışlandılar, haklarından mahrum edildiler, zulüm gördüler, öldürüldüler; Nasyonal Sosyalistler ve onların istekli uygulayıcıları Almanya ve Avrupa'daki Yahudi hayatını neredeyse tamamıyla yok etmeden önce bile... Speyer, Worms ve Mainz'deki anıtlar ve mezar taşları ülkemizdeki Yahudilerin derin köklerini, kültürlerinin gelişimini, kendilerini kanıtlama ve eşit haklara ulaşma çabalarını ve Hristiyan çoğunluk ile barış içinde birlikte yaşadıkları dönemleri bizlere anlatmakta" ifadelerini kullandı.

Kutlamaya UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay da katıldı.