İbrani takvimine göre 26 Nisan´da kuruluşunun 75. yılını kutlayan İsrail her bakımdan gelişen ve başarılarına her geçen gün yenilerini ekleyen bir ülke. Elmas doğum gününde İsrail´in onuruna 75 ilginç ve eğlenceli bilgiyi bir araya getirdik. Şerefine İsrail, ´Le Hayim!´
1- 1948’de İsrail ilk kez bağımsız bir devlet olarak kurulduğunda yalnızca birkaç yüz bin insandan oluşan nüfusu bugün 9.727.000.
2- İsrail, sadece zulümden kaçıp güvenli bir yurt arayan Yahudiler için bir sığınak yeri olarak değil, aynı zamanda Yahudi halkının tarihi vatanlarında milli egemenliklerini kurma arzusunun modern bir tezahürü olarak da şekillendi.
3- Demokrasi, siyasi özgürlük ve insan hakları konusunda araştırma ve savunuculuk yapan sivil toplum kuruluşu Freedom House’a göre İsrail Ortadoğu’daki tek özgür ülke.
4- İsrail tüm inançlardan insanların (hatta belli bir inanca sahip olmayanların da) ibadetini serbestçe yapabildiği (ya da yapmadığı), dini özgürlüklerin korunduğu bir ülke.
5- İsrail’de ifade ve örgütlenme özgürlüğü garanti altında.
6- İsrail dünyanın en büyük Yahudi nüfusuna sahip (7.145.000). Neredeyse dünyadaki tüm Yahudilerin yarısının memleketi İsrail.
7- Dünyada yaşayan her Yahudi bir gün isterse anavatanına dönme hakkına sahip.
8- 1,7 milyonluk Müslüman nüfus, toplam İsrail nüfusunun yüzde 21’ini oluşturuyor.
9- İsrailli Araplar, Müslümanlar ve Hıristiyanlar ülkenin Yüksek Mahkemesi’nde hizmet etti.
10- Bir önceki İsrail hükümetinde Arap partisi koalisyonda yer almıştı.
11- İbrahim Anlaşmaları, bölgede hızla değişen bir gerçekliği ön plana çıkardı: İsrail artık sadece varlığı zorla kabul edilebilecek bir ülke değil, aynı zamanda giderek daha çok ülke tarafından değerli bir ortak olarak sayılmakta. İsrail 2020’den itibaren Sudan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Fas ve ayrıca Kosova ile diplomatik ilişkileri başlattı.
12- Ortadoğu’da Hıristiyan nüfusun arttığı tek ülke konumundaki İsrail’de Hıristiyan nüfus artışı yıllık yüzde 2.
13- 2021’de İsrail kabinesinin üçte birini kadınlar oluşturuyordu.
14- İsrail’de 150 bin kişilik Dürzi nüfusu bulunuyor.
15- 1948’den bu yana İsrail 3 milyon göçmen kabul etti.
16- İsrail’de toplam 70 değişik etnik grup bulunuyor.
17- Zengin kültürel mirası ile İsrail tam 3 bin yıllık bir tarihe sahip.
18- İsrail’de Yahudi, Hıristiyan, Müslüman ve Bahai inançlarına ait önemli kutsal mabetler bulunur.
19- İsrail, İngiltere ve Yeni Zelanda ile dünyada yazılı anayasası olmayan üç ülkeden biri.
20- Ortadoğu’da LGBTQ+ toplumunun üyelerinin baskı korkusu olmadan yaşadıkları tek ülke İsrail.
21- İsrail Onur Yürüyüşüne ev sahipliği yapan tek Ortadoğu ülkesi.
22- Bol miktarda doğal kaynağın olmamasına rağmen - belki de bu kıtlığın bir sonucu olarak - İsrail, çevre bilimi ve sınırlı doğal kaynakların korunması konusunda dünya lideri haline geldi.
23- İsrail, dünyada 2000 yılında 1900 yılına göre ağaç sayısı fazlalaşmış tek ülkeydi. 1948’de toprakların yüzde 2’si ağaçlarla kaplıyken bu oran bugün yüzde 8,5.
24- 2023 yılında İsrail ülke çapında ağaçlandırma için 7 milyon dolar ayırdı.
25- İsrail, su koruma ve teknolojisinde dünya lideri ve atık sularının yüzde 90'dan fazlası tarımsal kullanım için geri dönüştürülüyor.
26- Çok daha az su ile tarım yapabilmek amacıyla kullanılan damlama teknolojisi bir İsrail icadı.
27- On evden dokuzu su ısıtmak için solar enerji kullanıyor.
28- İsrail’de kişi başına düşen milli gelir 43 bin dolar.
29- Yüksek teknoloji ve Ar-Ge konusunda dünya lideri olan İsrail GSMH’sinin yüzde 5’ini inovasyon için harcıyor.
30- Yenilikçi kültürü ve sayısı artan start-up şirketleri sayesinde İsrail küresel çapta ‘Start-up Devleti’ olarak tanınıyor.
31- Popüler navigasyon uygulaması Waze ve sürücüsüz otomobillerde kullanılan yapay zeka destekli Mobileye İsrail’e ait buluşlar.
32- Yalnızca Tel Aviv’de 6 bin start-up şirketi var.
33- İsrail Intel, IBM, Google ve Microsoft gibi birçok teknoloji devinin Ar-Ge merkezlerine ev sahipliği yapıyor.
34- İsrail, Çin ve ABD’den sonra Nasdaq borsasında en çok sayıda üye şirkete sahip ülke.
35- İsrail dünyada 10 bin kişinin 135’i ile bilim insanı ve mühendis oranı en yüksek olan ülke.
36- İsrail kişi başına düşen müze sayısına bakıldığında dünyanın en önde gelen ülkesi.
37- Akdeniz’in kıyısında, kimsenin yaşamadığı ve tamamen kum yığıntılarından oluşan bir bölgede 1909’da Tel Aviv şehri kuruldu.
38- Farklı toplulukların dinamik bir barış ve uyum içinde yaşadıkları İsrail’in liman şehri Hayfa birlikte var olmanın canlı örneği olarak seçildi.
39- İsrail suç oranı oldukça düşük bir ülke.
40- Hem kadınların hem erkeklerin zorunlu askerlik yaptıkları tek ülke İsrail.
41- Sayısız insan kurtaran hava savunma sistemi Demir Kubbe, İsrail Hava Kuvvetleri tarafından icat edildi.
42- İsrail’de işgücünde yer alan nüfusun yüzde 45’i üniversite mezunu.
43- İsrail’de bulunan dört üniversite, dünyanın en iyi 100 üniversitesi arasında sayılıyor: İbrani Üniversitesi, Tel Aviv Üniversitesi, Weizmann Bilim Enstitüsü ve Technion Üniversitesi.
44- Dünyada kişi başına en çok makale yayınlayan akademisyenler İsrail’den.
45- İsrail uzay araştırmaları alanında önemli katkılarda bulundu, NASA ile iş birliği içinde birçok uyduyu uzaya fırlattı.
46- İsrail 2022 Dünya Mutluluk Endeksinde 9. sırada yer alıyor.
47- Çeri domates İsrail’de icat edildi.
48- İsrail’de kahve ve kafeler o kadar başarılı ki Starbucks yerel pazara giremedi.
49- İsrail’de humuslu dondurma yenebilir.
50- Nüfusun yüzde 90’ı haftada en az bir kez humus yiyor.
51- Her yıl neredeyse Ağlama Duvarına 1 milyon not kağıdı bırakılır; bunlar Roş Aşana ve Pesah bayramlarında temizlenir.
52- İsrail az nüfusuna karşın 13 Olimpiyat madalyası kazandı.
53- Kişi başına düşen Nobel Ödülü sayısına bakılınca İsrail dünyada 11. sırada.
54- Time Out dergisi 2021’de Tel Aviv’i dünyanın en iyi 8. şehri seçti.
55- Eilat’ta suyun altında bir restoran var.
56- İsrail dünyada en yüksek ortalama yaşam süresine sahip ülke. Gelişmiş sağlık sistemi sayesinde ortalama yaşam süresi 83 yıl.
57- İsrail’de görme ve işitme engellileri toplumun diğer üyeleriyle kaynaştırmak için Na Lagaat adında kültürel bir merkez var.
58- İsrail’in ayakta kullanılan yürüyen sandalyesi Re-Walk felçli hastalar için devrimsel bir icat olarak görülmekte.
59- Dünyanın en büyük yeraltı hastanesi İsrail’deki Sammy Ofer Güçlendirilmiş Yeraltı Acil Hastanesi.
60- İsrail’de aşırı zayıf mankenlerin reklamlara çıkması ya da modellik yapması yasak.
61- Yutulabilen ışıklı ve kameralı bir kapsül şeklindeki tıbbi cihaz Pillcam İsrail’de icat edildi.
62- İsrail’de doğurganlık oranı sürdürülebilirliği sağlamak için gereken doğurganlık seviyesini aşar ve diğer gelişmiş ülkelere göre çok daha yüksektir.
63- Bebek sahibi olmaya çalışan çiftlere tüp bebek tedavisi İsrail’de ücretsiz.
64- Etiyopya’da 1980’lerde açlık baş gösterdiğinde İsrail binlerce Etiyopyalı Yahudi’yi uçaklarla İsrail’e götürdü.
65- İsrail, savaştan kaçan Ukraynalılara sığınma talebinde bulunma imkanı sundu.
66- İsrailli kurtarma ekipleri ve insani yardım kuruluşları bir afet durumunda tüm ülkelere en hızlı ve etkili şekilde yardım eder.
67- Afet bölgelerinde çokça kullanılan, atmosferden içme suyu elde eden Water-Gen makinesi İsrail’de icat edildi.
68- İsrail’in ‘Save a Child’s Heart’ kuruluşu Filistinli çocuklar dahil dünyanın dört bir tarafından çocuklar için ücretsiz kalp ameliyatları yapar.
69- İsrail’in yüzölçümü Türkiye’nin 35’te biri kadar.
70- Dünyanın deniz seviyesinden en alçak noktası ve en tuzlu su kütlesi olan Ölü Deniz İsrail sınırlarına girer.
71- Tel Aviv dünyanın vegan başkenti olarak bilinir.
72- İsrail kişi başına en çok kitap basılan ve en çok kitap okunan ülkedir.
73- Burning Man’in kuzeni olarak bilinen Midburn Festivali her yıl Negev Çölünde, beş gün boyunca binlerce genci ağırlar.
74- İsrail’in Shtisel ve Fauda gibi televizyon yapımları dünya çapında ses getirdi.
75- Dünya Sevgililer Gününü 14 Şubat’ta kutlarken İsrail’de aşk günü Tu BeAv kutlanır.
