Pesah´la Şavuot arasındaki Omer günlerinin müziksiz, neşesiz, kutlamasız yapısı, Omer sayımının 33. günü-Lag BaOmer´de gerçekleşen mutlu olaylarla sona erer ve Lag BaOmer neşe, coşku ve ışık içinde kutlanır. Bu yıl Lag BaOmer 8 Mayıs Pazartesi akşamı ve 9 Mayıs Salı günü kutlanıyor.
Mısır’dan kurtulduğumuz Pesah ile Tora’yı alacağımız Şavuot arasındaki yedi haftanın aslında heyecanlı ve mutlu bir bekleyiş dönemi olmasını beklenir. Ancak tarihte bu günlerde Yahudi tarihini derinden etkileyen felaketler gerçekleşir. Büyük bilge Rabi Akiva’nın 12.000 çift öğrencisinin ölümü, Haçlılar dönemindeki Yahudi katliamları, Bar Kohba isyanları sonucunda binlerce Yahudi’nin hayatını kaybetmesi, Holokost’un başlaması gibi trajik olaylar, Pesah ile Şavuot arasındaki Omer günlerinin müziksiz, neşesiz, kutlamasız yapısını oluşturur. Omer sayımının 33. günü gerçekleşen mutlu olaylarla artık bu sıkıntılı dönem sona erer, Lag BaOmer neşe, coşku ve ışık içinde kutlanır. Rabi Akiva’nın öğrencilerini öldüren salgın hastalığın yol açtığı ölümler bu dönemde durur. Rabi Akiva öğrencilerini kaybetmenin verdiği derin üzüntüye rağmen bunu umutsuzluğa çevirmez; harekete geçerek öğrencilerinin başlattığı yola devam edecek, Tora öğretilerini aktaracak yeni öğrencileri eğitmeye başlar. Zohar’ı aktaran R. Şimon bar Yohay, Lag BaOmer’e denk gelen ölüm gününde kendisi için yas tutulmamasını, mutlu olunmasını, bu günün kendisi için yom hilula (sevinçli kutlama) günü olarak kutlanmasını vasiyet eder.
Bu yıl Lag BaOmer 8 Mayıs Pazartesi akşamı ve 9 Mayıs Salı günü kutlanıyor.
Omer Dönemi: Pesah ile Şavuot arasındaki yedi hafta-49 gün
Tora yedi hafta boyunca her günü sayma mitsvasını verir. “…Omeri getirdiğiniz günden itibaren kendiniz için yedi hafta sayın, (bu yedi hafta) tam olmalıdır. Yedinci haftanın (bitiminin) ertesi gününe-ellinci güne-kadar sayacaksınız” (Vayikra 23:15-16). Zamanında Bet Amikdaş’a Pesah’ta arpa sunusu, bundan yedi hafta sonra Şavuot’ta da buğdayın ilk hasadından elde edilen undan yapılmış Şete Alehem/ iki somun ekmek sunusu getirilirdi. Bu şekilde, yetişen her ürünün, edinilen her kazancın, Tanrı'nın Bereketi sayesinde gerçekleştiğinin farkındalığı, Tanrı’nın tarlaların meyvelerini de kutsayacağına olan inanç ifade edilirdi.
Bilgelerimiz Pesah/Mısır’dan Çıkış ile Şavuot/Tora’yı Alış zamanı arasındaki 49 günlük dönemi kendimizi spiritüel anlamda yükseltebileceğimiz kişisel gelişim ve ilerleme için elverişli bir süreç olarak kabul eder. Kabala bilgeleri bu 49 günü yedi haftaya bölerek, her hafta kişiliğimizin bir özelliği, onun uzantıları ve diğer haftalardaki karakter özelliklerimizle bağlantıları üzerine yoğunlaşmamızı sağlayacak farklı kişisel gelişim rehberleri oluşturdu.
Bu rehberlerden biri olan Rabi Yaacov Haber & Rabi David Sedley’in yazdığı Sefiros-Omer Sayarken Ruhumuzu Arındırma Kitabında Pesah ile Şavuot arasındaki yedi haftanın her birinin bir Sefira’yı temsil ettiği belirtilir. Tanrı’yı tanımlamak, büyüklüğünü ve yüceliğini tam olarak idrak edebilmek mümkün değildir. Sefiralar Tanrı’nın, bu dünyada insanı algılarımızla anlayabileceğimiz nitelikleridir. Birbirini etkileyen yedi Sefira ve bunlara ek olarak üç Sefira ile toplam on Sefira’dan söz edilir. Pesah ile Şavuot arasındaki yedi haftanın her birinde bir Sefira ve onun diğer Sefiralarla etkileşimi ele alınır. 1.hafta Hesed: Merhamet, şefkat, bağışlama, iyilik, sevecenlik, sevgi, büyüklük özellikleri ve bu özelliğin diğer Sefiralarla etkileşimleri üzerine çalışılır. 2.hafta Gevura: Adalet, yargı, disiplin, sınır, katı yargı özellikleri ve bunun diğer Sefiralarla ilişkisi üzerine yoğunlaşılır. 3.hafta Tiferet: Güzellik, uyum, merhamet, ahenk, denge. 4.hafta: Netsah: Sonsuzluk, zafer, tahammül, azim, kararlılık, bağlılık, dayanıklılık, kalıcılık. 5.hafta Hod: İhtişam, haşmet, titreşim, yankı, güzellik, anlayış, tevazu, kabul. 6.hafta Yesod: Asıl, temel, bağ kurma. 7.hafta Malkut: Hakimiyet, krallık, egemenlik, önderlik, yücelik-görkem, onur, saygınlık özellikleri ve diğer Sefiralarla bağlantıları ele alınır. Bunlara, 50.günde Keter-irade, Hohma-bilgelik, Bina-anlayış özellikleri eklenir. Her akşam Omer sayarken, o güne ait Sefira’nın içindeki lekenin düzeltilmesi, arınma ve ilahi kutsanma ile kutsanmak için dua edilir.
Omer’in 33. günü-Farklılıklarımızla güzeliz
Polonyalı Hasidik aileden gelen ve erkek kardeşi Shmuel Tsvi ile Yismah Yisrael eserini yazan Yerahmiel Yisrael Yitzchak Dancyger (1853-1910), 49 günlük Omer’in 33. gününün bize ne anlatmak istediğini sorgular. Omer’in 33.gününe denk gelen Sefira kombinasyonu Hod’un içindeki Hod özelliğidir. İbranicede kelimelerin farklı anlamları olduğu gibi, Hod kelimesinin de ihtişam, haşmet, titreşim, yankı, güzellik, anlayış, tevazu, kabul ve daha birçok anlamı vardır. Bu anlamların her birinin hayatımıza yansımaları hakkında düşünebiliriz. R. Yerahmiel Yitzchak, güzellik ve diğer anlamları içermesinin yanında Hod’un aynı zamanda kabul etmek veya tanımak anlamına gelen le-hodot kelimesiyle bağlantısına dikkat çeker. Yani, Hod’un içindeki Hod, başkalarının içindeki güzellikleri tanımak, kabul etmek ve bunlara zarafetle hayatımızda yer açmayı simgeler. Bu bakış açısı da felsefe hakkında dünyevi çalışmalar yapmış 20. yüzyıl büyük Yahudi filozofu Martin Buber’in ünlü iddiasıyla örtüşür: "Eğer insanları gerçekten sevemezsen, Tanrı’yı da gerçekten sevemezsin ve eğer Tanrı’yı gerçekten sevemezsen insanları da gerçekten sevemezsin.”
Kısaca Hasidizm der ki, eğer kişinin insanlarla temel bir ilgisi, ilişkisi, bağlantısı yoksa Tanrı ile de temel bir ilgisi, ilişkisi ve bağlantısı olamaz. R. Yerahmiel Yitzchak, Tora’nın derinliklerini keşfetmenin, bize başkalarının iç güzelliklerini fark etmenin ve kabul etmenin anahtarını verdiğini belirtir. Kendini beğenme veya entelektüel kibir yerine, Tora öğrenimi alçakgönüllülük ve açık kalplilikle sonuçlanmalıdır, der.
Omer’in 33. günü anlamına gelen Lag BaOmer, Hod’un içindeki Hod özelliğini temsil eder ve içimizde ve hayatımızda Hod özelliğimizi daha iyiye taşımamızı, bütün güzelliklerin Tanrı’dan geldiğini idrak etmemizi, bizden farklı görünse de herkesin içindeki güzelliği, Tanrısallığı kabul edip buna saygıyla yer açmamızı hatırlatır.
Lag BaOmer’i Anlamak, Ön Bilgi, Birbirimize İhtiyacımız Var, Omer ve Tora, Lag BaOmer Mesajları: http://www.sevivon.com/index.php?option=com_content&view=article&id=1397:lag-baomer-i-anlamak&catid=54&Itemid=232
Not 1: Yazıda özet olarak verilen bilgiler, okuyucuya bu konular hakkında fikir vermek amacıyla Sefiros, Gözlem’den Bamidbar ve Yahudilik Ansiklopedisi kitapları ve https://jewishreviewofbooks.com, https://www.templeisraelcenter.org, www.chabad.org, www.aish.com, www.meaningfullife.com sitelerinden derlenerek hazırlanmıştır. Cemaatlerin farklı gelenekleri ve uygulamaları olabildiği için özel günler ve uygulamalar hakkında en doğru ve detaylı bilgiler için, cemaatin kendi Rabi’lerine başvurması gerekir.
Not 2: Tora’da ele alınan olaylar hakkında sınırsız yorumlar bulunur. Yazıda bu yorumlardan sadece bazıları belirtilmiştir.
*Katkıları için Rav İzak Peres’e teşekkür ederiz.
