TikTok videolarında Ortodoks Yahudi yaşam tarzı

Video "Merhaba, benim adım Miriam. Ben bir Ortodoks Yahudiyim ve hayatımın nasıl olduğunu paylaşıyorum" şeklinde başlıyor. 

Sosyal medya platformunda 1,6 milyon takipçiye seslenen 37 yaşındaki Brooklynli doğum hemşiresi Miriam Ezagui'nin tipik bir TikTok paylaşımı böyle açılmakta. TikTok'un Yahudi köşesi olarak bilinen 'JewTok'u ziyaret eden kullanıcılar, büyük ihtimalle Ezagui'nin peruk satın almaktan, matza çorbası yapmaya veya kızına makyaj yapmayı öğretmeye kadar birçok şeyi kapsayan videolarıyla karşılaşmışlardır. 

Ezagui, Mayıs 2020'de hesabını açtığından beri sıcak tavırları, espri anlayışı ve bilgiye dayalı yaklaşımı sayesinde 'Yahudi' ve 'Ortodoks Yahudi' aramalarında üst sıralara yerleşti. Fakat Ezagui paylaşımlarına bir Yahudi influencer olmak için başlamamıştı. 

Jewish Telegraphic Agency ile yaptığı röportajda Ezagui, "Başta bir Yahudi hesabı olarak başlamamıştım" dedi. Aslında paylaşımlarına dördüncü çocuğunu doğurduktan sonra doğum iznindeyken üretken olmanın bir yolu olarak başlayan Ezagui, "Bana bütün gün evin içinde pijamayla dolaşmak yerine giyinmek için bir bahane oldu" diyerek açıklamasına devam etti. 

Ezagui TikTok hesabı hakkında, "Bugün geldiği yerde olacağını asla hayal edemezdim. Hayat değiştirici bir deneyim oldu" ifadelerini kullandı. 

Bugünlerde Ezagui birçok etkinliğe ve Yahudi ürünü lansmanına davet ediliyor. Yerel perakendecilerle yaptığı iş birlikleri sayesinde bedava kıyafetler, hesabında reklamını yapması karşılığında Broadway dışı oyun 'The Wanderers'ı seyretmek için bedava bilet ve hatta çok tanınmış Shani peruk firmasından indirim kazandı. Hem Yahudi hem de Yahudi olmayan influencerlarla iş birliği yapan Ezagui sokakta gezerken çoğunlukla tanındığını belirtti. 

Hasidik Yahudi olan ve yaşları 18 ay ile 9 yaş arasında değişen dört kızı olan Ezagui, dokuma kumaşlar kullanarak bir bebeği güvenli ve rahat tutmanın en iyi yollarıyla ilgili ipuçlarını paylaşarak hesabına başlamıştı. Fakat komedyen ve 'The View' programının sunucusu Whoopi Goldberg Ocak 2022'de canlı yayında "Holokost ırkla ilgili değildir" dediğinde her şey değişti. 

Ezagui, Holokost kurtulanlarının torunu olarak Goldberg gibi geniş izleyici kitlesine sahip birinin Holokost hakkında nasıl bu kadar anlayışsız olabildiğini sorguladığını ve bu yüzden konuşmaya ve Goldberg'ün iddialarının doğru olmadığını anlatan bir video yapmaya karar verdiğini söyledi. 

Başta paylaşım konusunda çekinceleri olduğunu anlatırken Ezagui, "İnternette Yahudi olduğumu açık açık göstermek konusunda gerçekten uzun uzun düşündüm, çünkü nefret ve antisemitizmden çok korkuyordum; insanların internette bunu yapmaları herhangi boş bir profil fotoğrafı veya bir ekran olabildikleri için çok kolay. Yahudi olduğumu hiçbir zaman saklamam fakat ben bir sosyal medya kişiliği değildim (...) Paylaşım yaparım ama kişisel olarak; dünyaya değil." 

Ezagui, Nazilerin Yahudileri daha aşağı bir ırk olarak görmelerinin sonucu olan Holokost'un neden Yahudileri yok etme girişimi olduğunu adım adım anlatan ilk açıklayıcı videosunu Şubat 2022'de yaptı. 3 dakikalık videosunda, "Yahudi bir kadın olarak bir yükümlülüğüm olduğunu hissediyorum. Bir değil iki Holokost kurtulanının torunu olarak sesimin duyulması gerektiğini düşünüyorum." 

Bu videosundaki açıklamasında Ezagui, "Nazi hareketi Yahudileri dünyadan yok etmek istiyordu. Bizi insanlık dışı, aşağılık, dünyadan temizlenmesi gereken bir şey olarak görüyorlardı. Nürnberg Yasalarını okursanız bizden Yahudi ırkı olarak bahsederler. Bizi ırk olarak sınıflandırdılar, kollarımıza yıldızları yapıştırdılar, toplama kamplarına gönderdiler, gaz odalarına gönderdiler, çünkü Yahudi'ydik; beyaz olmamız bizi kurtaramadı" ifadelerini kullanıyordu. 

Bu video takipçilerinden olumlu yorumlar almasına rağmen, sadece 350 civarında beğeni aldı. Ezagui'nin hesabının takipçileri, Nisan 2022'de Holokost anılarını anlatan büyükannesi Lilly Malnik'i gösteren paylaşımından sonra artmaya başladı. "Bubby'm ile tanışın" başlıklı video 30.000 beğeninin üzerine ulaştı. 

Sonraki dört ay içinde Ezagui'nin bazı videoları on binlerce bazıları da milyonlarca beğeni ve görüntülemeye ulaştı. Haziran 2022'deki bir videoda Malnik yaşadıklarından dolayı reglinin kesilmesinden bahsediyordu. Bu video 3,1 milyon beğeni ve 23,4 milyon görüntülenmeye ulaştı. 

Zamanla Ezagui Yahudilikle ilgili daha çok içerik üretmeye başladı. İlk Yahudilik videosundan 2 ay sonra Ezagui'nin içeriğinin yarısı artık günlük Yahudi yaşamı ile ilgiliydi. Şimdilerde Ezagui, içerik yaratıcıların hayatları ile ilgili bir hikâye anlattıkları popüler bir TikTok videosu türü olan hikâye-zamanları paylaşımları, Ortodoks gelenekleriyle ilgili açıklayıcı videolar ve anne ve hemşire olarak hayatından görüntüler paylaşmakta. 

Ezagui Şabat günü hariç her gün nasıl 1 ila 4 saat arası kayıt yapabildiği hakkında "Bu birçok şeyi eş zamanlı yapmakla veya benim çoğunlukla sadece günlük hayatımı kaydetmemle ilgili. Mesela 'Tamam şimdi tavuklu Matza çorbası yapıyorum. Haydi kamerayı açalım' gibi" diyor. 

Bu onun için kesinlikle işe yarayan bir karışım olmuş. Takipçileri onun kendine özgünlüğünün, mesela çoğunlukla arkada çocukların bağrışıyor olmalarının, onu farklı kıldığını söylüyorlar. Toledo, Ohio'dan 19 yaşındaki Alyssa Cruz, "Miriam'ı çok seviyorum çünkü kendine dürüst davranan bir influencer kişiliği fikrini hayata geçirdiğini hissediyorum. Belirli tarzda bir hayatı olduğu için özür dilemiyor fakat nefret ve eleştiriyi de zarafet ve saygı ile ele alıyor. Gerçek niyetinin ne olduğunu hemen anlayabilirsiniz ve hiçbir zaman kendisinden başka biri olmaya da çalışmaz" ifadelerini kullanıyor. 

Baltimore'dan 57 yaşındaki Rachel Delman Turniansky, hislerini "Diğer benzer TikTok kanallarındaki gibi 'influencer' olmayışını seviyorum. Hesaplarından para kazanan kişiler olduğunu anlıyorum, aferin onlara, ama bunu bu sebepten yapmayan birini görmek güzel bir rahatlama gibi geliyor" şeklinde anlatıyor. 

Ezagui'yi yakından tanıyan ve özel sebeplerden dolayı soyadını paylaşmak istemeyen Wellington, Florida'lı 25 yaşındaki Shaina, "Miriam benim arkadaşım, dolayısıyla onun gelişimini görmek keyifli oldu. Ben de Ortodoks [Yahudi] bir hemşireyim ve hayatının bu kadar fazla kısmını (iş, aile, din, TikTok, kendi hobileri, vs.) bu kadar uyumlu bir şekilde yönetmesine bayılıyorum. Filtrelerin arkasına saklanmıyor, çekim için özel hazırlıklar yapmıyor. Gördükleriniz onun gerçek günlük hayatı" diyor. 

Ezagui'nin yaklaşımı çoğunlukla akıllıca ve eğitici olsa da videoları ara sıra kendi benzersiz alaycılık ve açık sözlülük karışımı ile eğlenceli bir hal alıyor, bunu da hayranları sevgi dolu bir ifadeyle "baharatlı Miriam" olarak adlandırıyor.