İngiltere´nin bir Orta Çağ pogromunda Yahudi nüfusunun çoğunun yok edildiği York şehri 800 yıldan sonra ilk olarak bir hahama ev sahipliği yapacak.
Rav Elisheva Salamo yıllarca Amerika, İsviçre ve Günay Afrika'da görev yaptıktan sonra geçtiğimiz hafta Kaliforniya'dan York'a geldi. Rav Salamo, Amerikan Reform Hareketi'ne benzer bir cemaat olan York Liberal Yahudi Cemaatinde yarı zamanlı olarak görev yapacak. 2014'te kurulan cemaatin şimdilerde 100 üyesi bulunuyor.
Orta Çağ Yahudi cemaati 1190 yılının mart ayında, Pesah'tan önceki Şabat'ta yok edilen kuzey İngiltere'deki York şehri için Rav Elisheva Salamo'nun göreve başlaması bir milat niteliğinde.
Yahudilere zorla Hristiyanlığı kabul ettirmek ya da öldürmek amacındaki antisemit isyancılardan kaçan York'un Yahudi cemaati, kurtulmak için kralın şatosundaki bir kuleye saklanmışlardı. Birlikler dışarıda toplandıkça kuleden canlı kurtulamayacaklarını anlayan Yahudiler, Haçlı Seferleri sırasında antisemit ordularla karşılaşan diğer bazı Avrupa Yahudi cemaatlerinin de yaptığı gibi, Hristiyanlığı kabul etmek yerine kendilerini öldürmeyi seçtiler.
York pogromunda yaklaşık 150 kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Yüz yıl sonra ise Yahudiler tümüyle İngiltere'den kovulacak ve ancak 1656 yılında dönmelerine izin verilecekti.
Salamo The Guardian'a yaptığı açıklamada, "Bir zamanlar İngiltere'nin en canlı Yahudi cemaatlerinden biri olan cemaatin yeniden kurulmasına yardım etmek bir onur ve ayrıcalık" ifadelerini kullandı.
Tarihinde Orta Çağ antisemitizmi yaşanmış ve yeniden Yahudi yaşamı kurulan tek İngiliz şehri York değil. 1144 yılında tarihte ilk bilinen antisemit kan iftirası olayının yaşandığı ve 1190 yılında diğer bir pogroma sahne olan İngiltere'nin Norwich kenti, bir Yahudi mirası merkezi haline gelmek üzere.
Salamo, ilk kurulduğu yaklaşık on yıl öncesinden beri gönüllüler tarafından yönetilmekte olan bir cemaate katılacak. Salamo'nun ilk resmi görevi eylül ayında Yüksek Bayramlar törenlerini yönetmek olacak. Jewish Chronicle gazetesinin haberine göre cemaat Rav Salamo'yu tam zamanlı olarak görevlendirmek için bağış toplayabilmeyi ümit ediyor.
York Liberal Yahudi Cemaati'nin kurucularından olan Ben Rich Jewish Chronicle'a yaptığı açıklamada, "York'un benzersiz tarihi göz önüne alındığında, bu sadece yerel Yahudi halkı için değil, ulusal ve uluslararası anlamda çok önemli bir zaman. Umarım tüm Yahudi cemaati ve dünyadaki dostları bu tarihi ve inanılmaz güzellikteki şehre Yahudiliği geri getirecek olan bu muhteşem yolculuğun gelecek adımında bize yardımcı olmak ister" dedi.
