Haydar Yener Arıcı
Çocukluk yıllarımda güzel bir mahallede büyüdüm. Bulunduğum mahallede arkadaşlarım ve komşularımız vardı. Teknoloji o zaman yaygın olmadığı için arkadaşlarımla ve ailem ile sosyalleşebiliyordum. Okuldan geldikten sonra derslerimi yapıp kendimi sokağa atardım ve arkadaşlarımla gece geç saatlere kadar oyun oynardık. Saklambaç, yakar top, uzun eşek, körebe vb. birçok oyunu oynardık. Zaman o kadar hızlı, eğlenceli ve dolu geçerdi ki bir sonraki günü ip ile çekerdim. Ertesi gün okula gittiğimde de derslerin dışında zamanım güzel geçiyordu.
Teknolojinin ilerlemesi ve yaygınlaşması ile birlikte çocuklarımızın çocukluk dönemini sosyalleşerek dolu dolu yaşayamadığını görmekteyiz. Diğer bir konu ise çalışan anne ve babalar, bilinçsiz aile büyüklerinde yetişen çocukların durumu. Anne ve babası çalışan çocuklara genelde aile büyükleri bakıyor. Eğer aile büyükleri için zaman kavramı değerli ve teknolojinin tehlikeleri biliniyor ise o bakılan küçük çocuk sosyal yetişirken, aile büyükleri için zaman kavramının değeri ve teknolojinin tehlikeleri bilinmiyor ise o çocuk teknoloji bağımlısı olarak büyüyor.
Çocukluk dönemimden bahsetmiştim. Bu dönemde ses kayıt cihazları, fotoğraf makinaları ve video kaydedici cihazlar hem yaygın değildi hem de sadece görevi itibari ile kullanılırdı. Yani fotoğraf makinesi ile sadece fotoğraf çekebilirdiniz ve arka planda istihbarat bilgisi barındırmazdı. Fakat teknolojinin hızlı bir şekilde ilerlemesi ile birlikte ses kayıt, fotoğraf makinesi ve video kaydedici cihazların yetenekleri hızlı bir şekilde arttı. İlk değişen ve göze çarpan değişiklik ise bant teknolojisinden hafıza kartına geçişin yapılması. Yani; resim, video ve ses kayıt işlemi gerçekleştirildiğinde bu veri artık bir hafıza kartında depolanıyor. Zaten ne olduysa bu yenilikten sonra oldu.
Kullandığımız donanımların yetenekleri arttıkça arka planda yanan ateşin boyutu artıyor ve tehlike büyüyor. Tabi ki kullanıcılar bu ateşi görmüyorlar.
Peki bu ateş nedir?
Kullandığımız akıllı donanımlar ile fotoğraf, video ve ses kayıtları yapıyor. Bu kayıt işlemleri sırasında, kullandığınız donanım ile doğru orantılı, size ait birçok bilgi arka planda kaydedilen dosyanın içeriğinde saklanıyor. Amacım, yaygın olarak kullanılan mobil donanımların marka ya da işletim sistemini kötülemek değil. Fakat güvenerek çok fazla para verip aldığınız donanımlar da ciddi sorunlar yaşayabilirsiniz.
Bu teknik bir konu olduğu için örnek üzerinden açıklamak istiyorum. Cep telefonunuzun hem önde hem de arka kısmında kamerası bulunuyor. Bu kamera yardımı ile video ve fotoğraf çekim işlemlerini gerçekleştiriyorsunuz. Bu işlemden sonra telefonunuzun hafıza kartında bir dosya oluşuyor. Bu dosyayı genelde sosyal medya ortamında paylaşıyorsunuz ya da farklı alternatif yöntemler ve mesajlaşma uygulamaları ile başkaları ile paylaşıyorsunuz. Bu dosya paylaşım işlemi sırasında kullandığınız donanıma ait birçok bilgiyi de paylaşmış oluyorsunuz. Yani ön planda bir resim ya da video olurken arka planda size ait bir donanımın özel bilgileri! Bu özel bilgiler nedir diye sorguladığımızda ise;
- Konum bilgileri,
- Dosya oluşturulma tarih ve saat bilgileri,
- Eğer bu dosya bir resim dosyası ise bu resimde kaç kişi ve nesne bilgisi,
- Kullanılan donanımın adı,
- Kullanılan donanımın üzerinde hizmet veren işletim sistemi bilgisi,
- Nesne/İnsan ile mobil donanım arasındaki mesafe bilgisi,
- Hangi lens kullanıldıysa onun bilgisi (ön-arka)
- Bazı donanımlarda model ve seri numarası
- Ve donanıma bağlı olarak birçok bilgi…
Bahsettiğim dosya türlerinin sık kullanılan sosyal medya platformlarında paylaşılması ve başla kişiler tarafından bu dosyalar download edilerek incelenmesi durumunda bu bilgilere erişilemiyor. Fakat bu sosyal medya platformları tarafından bu bilgilerin depolanma ve analizlerinin yapılma ihtimali çok yüksek. Diğer web sitelerine mobil donanımlar aracılığı ile üretilen dosya türlerinin upload edilmesi, bu dosyalara başka kişiler tarafından erişilmesi durumunda ciddi sorunlar yaşatabilir. Çünkü doğrudan bakmasak da dolaylı yönden bu bilgiler istihbarat bilgisidir. Kendi rızanız ile paylaştığınız bu bilgiler kısa vadede bir sorun olmasa da uzun vadede bir “Ateş” tir.
Bu nedenlerden dolayı, kullandığınız bu donanımların bir ateş olduğunu ve bilinçsizce kullanılması durumunda sizi bir ateş gibi yakacağını unutmamanızı tavsiye ediyorum.
