Harvard, Penn ve MIT üniversitesinin rektörlerinin üçü birden, Temsilciler Meclisi komisyonu oturumunda, kampüslerinde Yahudileri katletme çağrısının üniversite kurallarına aykırı olup olmadığı sorusuna “Bağlamına göre değişir” yanıtını verdi. 746 ABD Kongre üyesi ve birçok bağışçının baskısıyla Penn rektörü istifa etti, Harvard rektörü açıklamasından dolayı özür diledi. MIT rektörü ise üniversitesinden tam destek aldı.
5 Aralık’ta, ABD Kongresi Eğitim ve İş Gücü Komisyonunda, yapılan “Antisemitizme karşı koyma ve kampüs liderlerini sorumlu tutma” adı verilen oturumda, ABD’nin önde gelen üç üniversitenin rektörleri -Harvard Üniversitesi Rektörü Dr. Claudine Gay, Pennsylvania Üniversitesi (Penn) Rektörü Liz Magill ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Rektörü Dr. Sally Kornbluth- ifade verdi. Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçi Parti’nin başkanlığı görevini yürüten Elise Stefanik, beş saat süren soruşturmasının sonunda rektörlere “Yahudi katliamı çağrısında bulunmak üniversitelerinin davranış ilkelerine göre zorbalık ya da taciz midir?” şeklinde bir soru yöneltti. Sorusuna yalnızca ‘evet-hayır’ cevabı istediğini defalarca dile getirmesine rağmen üç rektörden yanıtlar şu şekilde geldi:
Elise Stefanik
MIT Rektörü Kornbluth: Konuşma bireylere yöneltilirse taciz sayılır, genel açıklamalar yapmak sayılmaz. MIT’de Yahudilere katliam çağrılarını duymadım.
Stefanik: İntifada tezahüratlarını duydunuz mu?
Kornbluth: Yahudi halkının yok edilmesine çağrı yapılıyorken bağlama bağlı olarak antisemit olabilecek tezahüratlar duydum.
Stefanik: Öyleyse bunlar MIT’nin kurallarına göre taciz değil.
Kornbluth: Eğer yaygın ve ciddi ise taciz olarak soruşturulur.
***
UPenn Rektörü Magill: Bağlama göre değişir. Eğer konuşma davranışa dönerse, bu taciz olabilir, evet.
Stefanik: Davranış, katliamın kendisini mi yapmak mı oluyor? Konuşmak taciz değil midir? Bu kabul edilemez. Dünyanın cevabınızı görebilmesi için size bir fırsat daha veriyorum.
Magill: Taciz olabilir.
Harvard Rektörü Gay: Bağlama göre değişir. Eğer bireye yönelikse tacizdir.
Stefanik: Yahudi öğrenciler birey değil midir? Bu Yahudilerin insan muamelesi görmemeleri anlamına gelmez mi? Bir daha soruyorum. Evet mi, hayır mı?
Gay: Antisemit ifadeler davranışa geçerse, bu kurallarımızı ihlal eder ve harekete geçeriz. Tekrar ediyorum, bağlama göre değişir.
Stefanik: Bunlar kabul edilemez cevaplar.
Oturumdan iki gün sonra Cumhuriyetçilerin yönettiği Eğitim ve İş Gücü Komitesi, Harvard, Penn ve MIT üniversitelerinin sorumlu tutulması için ilave eylemlerde bulunacaklarını, soruşturma başlatacaklarını açıkladı. Okulların politikaları ve disiplin tutanakları gözden geçirilecek.
İfade özgürlüğü konusunda uzman isimler, rektörlerin ifade, basın, din, toplantı gibi özgürlükleri garantiye alan ABD Anayasasının Ek 1. Maddesine uygun olarak cevap verdiklerini söyledi. PEN America adlı kar gütmeyen kuruluş, “Katliama çağrılar kesinlikle kınanmayı hakkediyor ancak konuşma devlet tarafından yasaklanamaz ya da cezalandırılamaz” şeklinde açıklamada bulundu. Ek 1. Madde, ifadeyi derin bir nefret içerse de eğer ifade gerçek bir tehdit oluşturmuyor ve kaçınılmaz bir şiddeti kışkırtmıyorsa koruma altına alıyor. Aynı şekilde ifadenin kanunen taciz sayılması için ciddiyet ve yaygınlık içermesi gerekiyor.
Üç rektörün beş saatlik soruşturma sonunda üç dakika içinde hep bir ağızdan verdikleri cevaplar sosyal medyada çok ses getirdi. 76 kongre üyesinin rektörlerin istifasını istemesinin yanı sıra Pfizer’ın CEO’su Albert Bourla, hedge fon sahibi milyarder Bill Ackman, Friends dizisinin Ross karakteriyle bilinen David Schwimmer gibi tanınan simalardan da tepkiler geldi.
Sosyal medyada konu ile ilgili meme’ler yapıldı.
Upenn Rektörü’nün istifası
Magill oturumdan bir gün sonra geri adım atarak, cevabını okulunun yıllardır süregelen resmi tutumuna göre verdiğini, konuşmanın tek başına cezalandırılmamasının anayasa ile uyumlu olduğunu söyledi. Ancak Yahudileri katletme çağrısının taciz olarak sınıflandırılmamış olmasını okulun, güncelliğini kaybetmiş kurallarına bağlayarak, bu kuralların gözden geçirilmesi gerektiğini, bunun için bizzat çalışacağını belirtti.
Ancak yine de 9 Aralık’ta Penn Mütevelli Heyeti Başkanı Scott Bok, Magill’in istifasını verdiğini açıkladı. Ardında Bok da istifa etti. Bok’un yerini ocak ayına kadar Kuzey Amerika Yahudi Federasyonu Başkanı Julie Platt alacak. ADL Başkanı Jonathan Greenblatt, X’teki paylaşımında “Umarım bu Penn için iyi bir başlangıç olur ve diğer üniversiteler de uyanır. Kampüs yöneticileri Yahudi öğrencilerini korumakta tüm öğrencilerine gösterdiği hevesi göstermeli. Konu antisemitizm olunca avukatların öğrettiği dilin arkasına saklanıp gözlerini öbür tarafa çevirmemeliler” dedi.
Penn’in işletme okulu olan Wharton School da Magill’in istifasını istemiş, en büyük bağışçısı Stone Ridge Asset Management şirketinin CEO’su Ross Stevens 2019’da yaptığı 100 milyon dolarlık bağışının iadesini istemişti.
Harvard Rektörü’nden özür
Harvard Üniversitesinin öğrenci gazetesi Harvard Crimson’a 8 Aralık’ta verdiği röportajda Rektör Gay şu sözleriyle özür diledi: “Kelimelerim sıkıntı ve acıyı arttırırken bundan yalnızca pişmanlık duyabilirim. Kendimi politikalar ve prosedürlerle ilgili uzadıkça uzayan ve saldırgan bir diyaloğa kaptırdım. Halbuki o anda yapmam gereken şey, Harvard'da Yahudi topluluğuna karşı şiddet çağrılarının ve Yahudi öğrencilerimize yönelik tehditlerin yeri olmadığını ve asla karşılıksız kalmayacağını gösteren yönlendirici gerçekliğime geri dönmekti. Özgür ifade hakkı ile Harvard’ın, Yahudi öğrencilere yönelik şiddet çağrılarına göz yumacağını karıştıranlar var. Açık olayım, Yahudi toplumuna ya da başka bir din ya da etnik gruba katliam ya da şiddet çağrılarının Harvard’da yeri yoktur. Yahudi öğrencileri tehdit edenler hesap verecektir. Esasen, gerçekliğimi gösteremedim.”
Harvard İlahiyat Fakültesine ziyaretçi unvanıyla gelen ABD’nin en tanınan hahamlarından Haham David Wolpe, birkaç hafta önce kampüste artan antisemitizm ile mücadele kapsamında faaliyete başlayan danışmanlık grubunu yönetiyordu. Kongredeki oturum sonrasında Haham Wolpe, umduğu değişimi yaratamayacağını anladığını, Harvard’da hem fakültenin hem öğrencilerin düşündüğünden daha çok antisemit ve şeytani bir ideolojinin etkisinde olduğunu, bunu düzeltmek için yeterli donanıma sahip olmadığını söyleyerek istifa etti.
MIT’de durum farklı
MIT’nin yönetim kurulu Yahudi olan rektörleri Sally Kornbluth’ın tamamen arkasında. Yönetim kurulunun yine Yahudi olan başkanı Mark Gorenberg, açık olarak yazdığı mektupta şöyle söyledi: “MIT Kurumu, Sally'yi mükemmel akademik liderliği, takdir yeteneği, dürüstlüğü, ahlaki pusulası ve MIT'nin temel değerleri etrafında topluluğumuzu birleştirme yeteneği nedeniyle başkanımız olarak seçti. Yahudi düşmanlığı, İslamofobi ve MIT tarafından kesinlikle reddettiğimiz diğer nefret türleriyle mücadelede topluluğumuzu yönetmede mükemmel işler yaptı. Kendisine tam ve şartsız destek veriyoruz.”
Elise Stefanik kimdir?
39 yaşındaki Stefanik, Harvard mezunu, Trump destekçisi ve ABD meclisinde NY bölgesini temsilen görev yapıyor. Stefanik, 2020’deki seçimlerden sonra 6 Ocak’taki Capitol binasına yapılan darbe girişimine verdiği destek sebebiyle Harvard’daki üst düzey danışmanlık görevinden istifa etmesi çağrılarına kulak asmamış ve sonunda Harvard’dan kovulmuştu. Ayrıca Stefanik, Joe Biden’ın seçim zaferini tanımayan 147 Cumhuriyetçiden biri olmuştu. Stefanik, Penn rektörü Magill’in istifasından sonra “Sırada diğer iki rektör var” dedi.
