Her aralık geldiğinde, Hıristiyan ülkelerde yaşamıyor olsak bile dükkanlarda, sokaklarda kurulan yılbaşı çarşılarında veya festivallerde Noel şarkıları duyarız. Hatta bir bakmışız ki çoğuna eşlik bile ediyoruz. “It’s the most wonderful time of the year” (yılın en harika zamanı) kelimelerini okurken eşzamanlı olarak içinizden melodisini mırıldanmış olabilirsiniz. Pek azımızın bildiği ise bu ikonik şarkılarının yazarlarının Yahudi besteciler olduğu. Peki nasıl oldu da Hıristiyanlar için bu denli önemli bir bayramın neşe dolu bu ruha sahip olabilmesini Yahudiler mümkün kıldı? Şarkıların ait olduğu 20. yüzyılın başlarında müzik endüstrisi antisemitizmin hissedilmediği sektörlerin başında geliyordu. ABD’nin baskın Hıristiyan kültürüne asimile olmak ve vatanseverliklerini gösterebilmek için Yahudi besteciler bunu bir fırsat olarak gördü. Hatta bu şarkılar sayesinde Noel’in dini değil sanki milli bir bayram havasında kutlanmasını sağladılar. Kulaklarınızın aşina olduğu 11 Noel şarkısının Yahudi bestecilerini tanıyalım…
1. “Chestnuts Roasting on an Open Fire” MEL TORME
Bu caz klasiği, Velvet Fog (Kadife Kurbağa) takma isimli pop şarkıcısı Mel Torme tarafından yazıldı. Chicago’da 1925 yılında işçi sınıfına mensup Yahudi bir aileye doğan Torme, dört yaşında şarkı söylemeye başladı hatta Frank Sinatra’nın yanında performans sergiledi. 1946’da Nat King Cole tarafından seslendirilen ve popülerleşen ‘Chestnuts Roasting on an Open Fire’, Mel Torme ile birlikte yine Yahudi asıllı şarkı sözü yazarı Robert Wells tarafından yazılmıştı.
2. “Let it Snow” SAMMY CAHN ve JULE STYNE
1913’te doğan şarkı sözü yazarı, müzisyen ve besteci Samuel Cohen Manhattan’ın doğu yakasında büyüdü. Galiçya göçmeni bir aileden gelen Cohen daha sonra adını Sammy Cahn olarak değiştirdi. Broadway müzikallerinde şarkı yazarı olarak çalışan Cahn daha sonra Yahudi besteci Jule Styne ile iş birliği yaparak ‘Let it Snow’ parçasını çıkardı. Noel gelince akla gelen ilk şarkılardan olmasına rağmen şarkıda bir kez bile bayramdan söz edilmez. Cahn kariyeri boyunca dört Oscar kazandı. Frank Sinatra için 89 şarkı yazdı ve bu sayede 1972’de Songwriters Hall of Fame’de onurlandırılan isimlerden biri oldu.
3. “Santa Baby” JOAN JAVİTS ve PHİL SPRİNGER
Noel’in en seksi şarkısı olabilecek bu şarkının Yahudi iki yazarı bile bu şarkının neden bu kadar tuttuğunu bilmiyor. Phil Springer içinde bolca müzik olan bir evde büyüdü; annesi piyano öğretmeni, babası ise müziğe çok yatkın bir avukattı. Joan Javits halen Palm Beach Florida’da yaşıyor. 1953’te şarkı ilk kez Eartha Kitt tarafından yorumlandığından beri günümüze kadar Shakira ve Taylor Swift dahil onlarca ünlü isim tarafından söylendi.
4. “It’s The Most Wonderful Time of the Year” GEORGE WYLE ve EDDIE POLA
Yine iki Yahudi yazar tarafından yaratılmış bu şarkı şüphesiz Noel’in ilk akla gelen şarkısı. Bernard Weissman olarak doğan George Wyle, kariyerine New Yorklu Yahudilerin 1920 ila 1980 arası yaz aylarında uğrak yeri olan Catskills tesislerinde piyano çalarak başladı. Sidney Edward Pollacsek olarak Macar göçmeni bir ailede dünyaya gelen Eddie Pola, New York’ta büyüdü. İkili bu ikonik şarkı için 1963’te bir araya geldi. Şarkıya hayat veren isim ise ‘The Way We Were’ ve ‘Love Story’ (Where do I begin) şarkısıyla tanınan ses Andy Williams.
5. “Silver Bells” RAY EVANS ve JAY LIVINGSTON
Bu caz parçası yine Yahudi asıllı iki besteci Ray Evans ve Jay Livingston tarafından yazıldı. İkili Penn Üniversitesinde okudukları sırada ortak oldular. Noel’in geldiğini müjdeleyen bu şarkı aslında Tinkle Bells (çınlayan ziller) olacaktı ancak Livingston’ın eşi tinkle kelimesinin argoda idrar anlamını geldiğini hatırlatınca kötü bir hatadan dönülmüş oldu.
6. “White Christmas” IRVING BERLIN
“I’m dreaming of a White Christmas” sözleriyle başlayan bu çok bilinen şarkı Frank Sinatra tarafından seslendirilmişti. Irving Berlin, Rusya’da Israel Baline adıyla doğdu, 1893’te New York’a göç etti. Berlin’in en bilinen şarkısı “God Bless America” ABD’nin milliyetçi duygularını en fazla kabartan şarkılardan biri. Kızının verdiği bir röportaja göre Berlin’in bu şarkıyı yazmasının sebebi ailesini sefaletten kurtaran ülkeye şükran borcunu ödemekti. Berlin aynı şekilde 1947’de de ‘White Christmas’ı bu duygularla yazdı.
7-10. “Rudolph the Red-Nosed Reindeer,” “Rockin’ Around the Christmas Tree,” “Have A Holly, Jolly Christmas,” “Silver and Gold” JOHNNY MARKS
Noel’in simge şarkılarının birçoğu iki yazardan çıkarken, Johnny Marks dört eseriyle bayrama neşe kattı. New York’ta oldukça varlıklı bir ailede 1909’da dünyaya gelen Marks, 40 yaşında St. Nicholas müzik şirketini kurdu. Noel Baba’nın ismini verdiği bu şirketten bunca şarkı çıkması sürpriz olmasa gerek. Robert Louis May adında Yahudi şarkı yazarıyla birlikte yarattığı “Rudolph the Red-Nosed Reindeer” (Kırmızı burunlu Geyik Rudolph) şarkısı söylemlere göre kendi kocaman Yahudi burnu yüzünden çocukluğunda dışlandığı günler için yazılmış.
11. “Walkin’ In a Winter Wonderland” FELIX BERNARD ve RICHARD B. SMITH
Aralık ayında yağan karı kutlayan bu şarkıda Christmas kelimesi geçmese de Noel’in en sevilen parçalarından biri oldu. Şarkının arkasında acıklı bir hikaye var. Smith (Yahudi değildi) verem sebebiyle 1934’te sanatoryumda yatarken hastanenin bahçesine yağan karı görerek bu neşeli şiiri yazar. Besteci ve orkestra şefi New Yorklu Yahudi Felix Bernard bu şiiri aynı sene şarkı haline getirerek piyasaya sürdü. Bir sene sonra Smith maalesef 34 yaşında hayatını kaybetti.
12. “I’ll be home for Christmas” WALTER KENT, KIM GANNON ve BUCK RAM
Üç kişinin katkısıyla ortaya çıkan bu parça, özellikle II. Dünya Savaşı sırasında sevdiklerinden ayrı kalanlar arasında büyük popülerlik kazanmış ve 1943’te Bing Crosby tarafından seslendirildiğinde beğeni toplamıştı. Kent müziği bestelemiş, Buck Ram ise şarkının sözlerine Kim Gannon (Yahudi değil) ile katkıda bulunmuştu. Kent, besteci olmasının yanı sıra mimarlık ve orkestra şefliği yapmış, filmler için müzik bestelemişti. Buck Ram ise oldukça zeki birisiydi. Genç yaşta liseden mezun oldu ve hukuk fakültesini bitirdi, ancak avukatlık yapmadı. Ünü, 1950'lerde yarattığı The Platters grubu ile rock'n'roll müzik yazarı ve yapımcısı olarak geldi.
Kaynak: Kveller
