Cumhuriyetçi Yahudilerin Trump'tan sonra favorileri: Nikki Haley

ABD’de Cumhuriyetçi seçmenlerin başkanlık ön seçim oylarını vermeye başlamalarına sadece birkaç gün kala, Nikki Haley, Donald Trump karşısında pek de beklenmeyen bir galibiyet elde edebileceğini umuyor. Eski Güney Carolina valisinin bir avantajı, giderek artan önemli Yahudi bağışçıları...

Birleşmiş Milletlerde Trump'ın elçisi olarak da görev yapan Haley, henüz hiçbir kamuoyu yoklamasında önde görünmüyor. Ancak ulusal anketlerde istikrarlı bir şekilde yükselerek, uzak görülen bir ikincilik için tahmini bir beraberliğe ulaştı. New Hampshire eyaletinde seçime odaklanmış olan New Jersey eski Valisi Chris Christie'nin geçtiğimiz çarşamba günü yarıştan çekilmesiyle Haley'nin New Hampshire'da bir galibiyet umudu arttı. Haley tüm Trump karşıtı oyları kendi cephesinde birleştirmeyi umuyor.

Cumhuriyetçi bağışçıların karar alma süreçleri hakkında bilgiye sahip bir kaynaktan alınan bilgiye göre, bahsi geçen Trump karşıtı seçmen kitlesinde eski başkanın etrafında yaşanan 'kaos ve çılgınlıktan' bıkan ve 6 Ocak'ta Capitol Hill ayaklanmadan sonra Trump'tan soğuyan partinin birçok önde gelen Yahudi ismi bulunmakta.

Bir adayı desteklediğinin bilinmesini istemeyen kaynak, "Birlik [Cumhuriyetçi Yahudiler], Trump'ı aday olarak istemedikleri için hangi atın denenip üzerine oynanacak at olduğuna karar vermeye çalışıyor," dedi ve Haley'nin seçim anketlerinde son zamanlardaki yükselişiyle birlikte ‘çek defterlerini çıkarmaya başladılar’ ifadelerini ekledi.

Haley'nin önde gelen bağışçılarından Houston’lı iş insanı Fred Zeidman'a göre, Cumhuriyetçi Yahudi destekçiler kürtaj konusunda nispeten ılımlı duruşu ve İsrail yanlısı kimliği sebebiyle ağırlıklı olarak Haley'e yöneldi.

Zeidman, Jewish Telegraphic Agency (JTA) haber kanalına yaptığı açıklamada, "Bu kadın kesinlikle çok kararlı bir şekilde İsrail yanlısı duruşu sergiledi. Gerçekten politikadan anlıyor, bunun Amerika için ve dünya barışı için ne anlama geldiğini anlıyor. Diğer bir yandan, Yahudi toplumu için en önemli konulardan biri de kadın hakları. Ve Cumhuriyetçiler arasında [kürtaj] konusunu uygun bir şekilde ele alan o oldu," ifadelerinde bulundu.

Haley son çeyrek dönemde 24 milyon dolar topladı. Yakın tarihli bir Forbes makalesi, Haley'yi destekleyen milyarderler topluluğunun, İsrail yanlısı Yahudi finansmanının 'kim kimdir'i şeklinde olduğunu belirtiyor.

Forbes'un makalesine göre, Haley için düzenlenen 30 Ocak tarihli New York bağış toplama etkinliğinin organizatörleri arasında, yönetiminin Hamas'ın 7 Ekim saldırısı nedeniyle kendi mezun olduğu Pennsylvania Üniversitesi'nden bağış çekme girişimine liderlik eden risk fonu yöneticisi Cliff Asness, eski bir risk fonu yöneticisi şimdinin tam zamanlı hayırseveri Stanley Druckenmiller, İsrail'deki kültürel girişimlere büyük miktarlarda bağışta bulunan yatırımcı Henry Kravis ve Yeshiva Üniversitesi'ne büyük finansal katkılarda bulunan emlak patronu Leonard Stern bulunuyor.

Etkinliğin ertesi günü Haley, 7 Ekim sonrasında 50 milyon dolarlık bir İsrail'e destek girişimi başlatan emlak milyarderi Barry Sternlicht ile Birthright ve UJA Federation of New York kuruluşlarına büyük miktarlarda bağışta bulunan Dan Och tarafından düzenlenen diğer bir bağış toplama etkinliği için Miami'ye uçacak.

Haaretz gazetesinin haberine göre Haley geçen yaz Cumhuriyetçi Yahudi Koalisyonu liderliği kuruluşundan diğer tüm adaylardan daha fazla destek almıştı. Son aylarda ise Cumhuriyetçi anketlerde Trump'ın liderliği sağlamlaştıkça Yahudi bağışçılardan Haley'e verilen destek daha da arttı.

Haley aynı zamanda WhatsApp kurucusu Jan Koum'un da desteğine sahip. Koum, bu yılki önseçimlerde tarafsız kalmaya söz veren İsrail taraftarı Yahudi bağışçı Miriam Adelson ile yakın istişarede bulunmakta. Bağışçıların karar süreçleri hakkında bilgi sahibi olan kaynak, nüfuz sahibi Yahudi risk fonu yöneticisi Paul Singer'ın da Haley'yi destekleme kararına yakın olduğunu belirtti.

Haley'nin diğer Yahudi bağışçıları arasında  aile vakfında düşük gelirli ailelerin çocukları için bir burs programı yürüten ve en az 1 milyon dolar bağışta bulunan Kaliforniyalı inşaatçı Ronald Simon, İsrail'deki yüksek teknoloji sektörünü destekleyen ve en az 250 bin dolar bağış yapan Palm Beach'li hayırsever Terry Kassel ve en az 100 bin dolar bağışlayan Minnesota'lı araba tedarik patronu Elliott Badzin bulunmakta.

Haley, İsrail'i savunmayı BM'deki 18 aylık görevinin odak noktası haline getirdiğinde geniş bir Cumhuriyetçi Yahudi hayran kitlesi kazanmıştı. Haley görevi sırasında, Trump'ı Filistinli mültecilere ve onların soyundan gelenlere yardım eden BM kuruluşu UNRWA'ya (The United Nations Relief and Works Agency) sağlanan ABD fonlarını kesmeye ikna etmiş, Filistinlilerin üst düzey görevlere atanmasını veto etmiş ve İsrail'e karşı oy kullanan ülke diplomatlarını eleştirmişti.