ABD Başkanı Joe Biden, ABD'nin İsrail'e yapacağı savunma yardımı için İsrail-Hamas savaşı süresince ABD ve İsrail arasında önemli bir gerilim noktası olan insani yardım ulaşımının engellenmemesi konusunu şart koşuyor.
Açıklama, Dışişleri Bakanı Blinken'ın Washington ile İsrail Başbakanı Netanyahu arasındaki derinleşen ayrılığı gözler önüne seren İsrail ziyareti sonrasında geldi.
Beyaz Saray'ın ulusal güvenlik muhtırası bu anlaşmazlığın önemli bir unsuru olan dört aydır süren savaş yüzünden kötü durumdaki Filistinlilere ulaştırılacak insani yardım konusunu öne çıkarıyor.
Muhtıra, ABD'den silah yardımı alan tüm ülkelerin, ABD silahlarının kullanıldığı bir savaş alanında, "Alıcı ülke, ABDD insani yardımlarının ve ABD destekli uluslararası insani yardım çabalarının ulaşım ve teslimatına yardımcı olacak, keyfi olarak karşı gelmeyecek, kısıtlamayacak, direkt veya dolaylı olarak engellemeyecek" ifadelerini yazılı taahhüt etmelerini gerektiriyor.
Bu maddenin yayınlanmasından sonra, üst düzey bir yetkili JTA haber ajansına yaptığı açıklamada bu muhtıranın mevcut olan politikayı yinelediğini söyledi. Yetkili ifadesinde "Silahlı çatışma hukuku da dâhil olmak üzere uluslararası hukuk tarafından belirlenen mevcut standartları ayrıntılı olarak kamuoyuna açıklıyoruz. Bunu, herhangi bir ülkenin veya ülkelerin bu standartları ihlal ettiğini düşündüğümüz için yayınlamıyoruz. Yeni olan şey üyelerin şeffaflık adına talep ettikleri Kongre'ye sunulacak yeni bir yıllık [uyum konusunda] rapor" ifadelerinde bulundu.
Muhtırada İsrail'in adı geçmese de hedefi olarak ‘müttefikler ve ortaklar’ belirtilmekte. Biden yaptığı basın toplantısında, dünya sağlık yetkililerin savaş nedeniyle kıtlığın yaklaştığını söyledikleri Gazze’ye insani yardım ulaştırılmasındaki yavaşlıktan duyduğu hayal kırıklığını açıkça dile getirdi.
Biden açıklamasında İsrail Başbakanı’ndan lakabıyla bahsederek, "Bibi ile İsrail tarafındaki kapıyı açması konusunda konuştum. Gazze'ye insani yardım ulaştırılması için gerçekten çok ısrar ediyorum. Açlık çeken ve açlıktan ölen birçok masum insan var. Ve bu durmak zorunda," dedi.
Aynı zamanda Biden İsrail'in Gazze'deki karşılığı hakkındaki endişesini yineledi. Biden "Bildiğiniz gibi Gazze'deki müdahalenin abartılı olduğu görüşündeyim," derken bu hafta Hamas'ın rehine görüşmelerindeki karşı teklifi için de kullanmış olduğu ifadeyi kullandı.
Senatör Chris Van Hollen Biden'ı savunma yardımı muhtırası konusunda övdü. Demokrat Partili Maryland Senatörü Van Hollen, Kongre'deki bazı Demokratların bu tür bir koşulun yasalaştırılması yönündeki çabalarına öncülük etmekte.
Van Hollen X'teki paylaşımında, "Bu çok büyük bir şey... Bu tür şeffaflık ve hesap verilebilirlik mekanizmaları ABD'nin güvenlik yardımı konusunda tarihte ilk kez uygulanıyor" dedi.
Van Hollen paylaşımında Netanyahu'nun muhtıranın hedefi olduğunu belirtti ve "Gördüğümüz gibi, Biden Yönetimi'nden defalarca yapılan ricalara rağmen, Netanyahu hükümetinin tutumu hâlâ son derece yüksek sivil kaybına sebep oluyor ve Gazze'deki 2 milyonu aşkın masum Filistinlinin şiddetle ihtiyaç duyduğu yeterli insani yardıma ulaşmasını engelliyor" dedi.
Amerikan İsrail Halkla İlişkiler Komitesi (AIPAC) ise muhtırayı gereksiz olarak adlandırdı.
