Super Bowl reklamlarında antisemitizm farkındalığı

ABD spor takviminin en çok izlenen etkinliği, Amerikan futbol ligi final karşılaşması Super Bowl, 11 Şubat’ta her yıl olduğu gibi Las Vegas’ta görkemli gösteriler eşliğinde ve çok konuşulan reklam kuşakları ile gerçekleşti. Super Bowl’da finale kalan Kansas City Chiefs takımının üyesi Travis Kelce ile birlikteliği olan sansasyonel şarkıcı Taylor Swift, bu sene etkinliğin her yıldan daha fazla ilgi çekmesini sağladı. Böylesine bir gecede 7 Ekim olayları ile ilintili olmak üzere dört video gösterildi. 30 saniyesi 7 milyon dolara yayınlanan reklamların bu sene en az 100 milyon seyirciye ulaştığı düşünülüyor. Geçen yıl Super Bowl’u 115 milyon kişi izlemişti.

Antisemitizm ile Mücadele Vakfının (Foundation to Combat Antisemitism- FCAS) verdiği reklamda Martin Luther King’in avukatı ve danışmanı olan ayrıca “I have a dream- Bir hayalim var” cümlesiyle başlayan ünlü 1963 Washington konuşmasının yazarı Clarence Jones yer alıyor. 30 saniyelik videoda Jones şöyle diyor: “Bazen bugün olsa dostum Martin için ne yazardım diye merak ediyorum. İnsanlara şunu hatırlatırdım, tüm nefretler bir şey sayesinde büyür: sessizlik.” Bu sözlere arka fonda antisemitizm karşıtı protesto görüntüleri eşlik ediyor. Aynı zamanda New England Patriots futbol takımının sahibi olan vakfın kurucusu Kraft, gerçekten de Jones ile bu diyaloğu yapmış, sonradan bunu reklam filmine çevirmeye karar vermiş. ABD’de Siyah-Yahudi ilişkileri 7 Ekim’den beri bozulma eğiliminde. Birçok siyah aktivist kendini Filistin davası ile özdeşleştirmiş durumda. İnsan hakları için mücadelede genelde Siyahlar ile Yahudiler ortak bir tarihe sahip ancak İsrail-Hamas savaşı ile ilk kez gözle görülür bir kırılma meydana geldi. Jones, Siyahları ve Yahudileri kültür ve sanat etkinlikleri ile bir araya getiren ‘Spill the Honey’ adlı bir vakfın başkanlığını yapıyor. Jones, Yahudilerin ve Siyahların kendilerine yöneltilen nefret karşısında birbirleri için sessiz kalmama zorunlulukları olduğunu hatırlatıyor.

Kraft 2019’da FCAS’ı kurduktan bir yıl sonra dünyada olumlu etki yapan Yahudilere verilen bir milyon dolarlık Genesis Ödülünü kazanmıştı.

Super Bowl’da gösterilen bir diğer FCAS filmi ABD’de 14 Ekim’de gerçekten yaşanan antisemit bir olayı canlandırıyor. Çekimleri Toronto Sinagogunda yapılan videoda, Massachusetts Kilisesinin, bir bomba tehdidiyle karşı karşıya kalan komşu sinagogdan çıkmak zorunda kalan Bat-miztva töreni misafirlerine kapılarını açmasının hikayesi anlatılıyor. Şaşkın haldeki misafirler ve tören sahipleri endişeli bekleyişleri sırasında kiliseye davet edilmiş ve tören orada gerçekleşmişti. Super Bowl reklamı için yaşananların az da olsa farklı bir versiyonu çekilmiş. Reklamda, Bat-mitzva yerine Bar-mitzva yapıldığı, olayın gündüz yerine gece vakti geçtiği ve kadın haham yerine erkek hahamın töreni yönettiği görülüyor.

Robert Craft’ın finanse ettiği diğer bir antisemitizm karşıtı görsel ise bir dakika sürüyor. Kısa filmde, garaj kapılarına svastika grafitisi çizilen ve ‘Yahudilere hayır’ yazılan bir anne ve kızını korku içinde arabalarına binerken gören beyaz bir komşu dikkat çekiyor. Döndüklerinde garaj kapısının temizlendiğini fark eden anne, çocuğuna fark ettirmeden ayakkabıları beyaz boya olmuş komşusuna teşekkür ediyor. Bir hayli etkileyici olan bu reklam bir önceki reklam gibi yine sessizliğe karşı olunması gerektiğinin mesajını veriyor.

Super Bowl’un yayın haklarını alan Paramount’un dijital platformuna İsrail hükümeti de Gazze’de tutulan rehinelerin serbest bırakılması için iki tanıtım videosu verdi.

Bunlardan biri futbol seven babalara yönelik hazırlanmış, babalar ve çocukların mutlu fotoğrafları eşliğinde çocuklarından ayrı kalmak zorunda bırakılan babalar hatırlatılıyor. Son reklamda ise bir stadyumda ‘Bring them Home- Onları eve getirin’ tezahüratı yapan on binlerce insan içinde rehinlerin boş koltukları ve sağır edici sessizlikleri gözler önüne seriliyor.