Nevrotik Yahudi kimliği ve kendini yeren esprileriyle ünlü, ´stand up´ komedyeni ve oyuncu olarak elli yılı aşkın bir mizah kariyerine sahip Richard Lewis, 76 yaşındaydı.
Lewis, geçtiğimiz Nisan ayında, iki sene önce kendisine Parkinson teşhisi konduğunu açıklamıştı.
Kendisinin emekli bir stand-up komedyeni olduğunu söylemesine rağmen Lewis, son sezonu hala gösterimde olan ve kendi hayatının başka bir versiyonunu canlandırdığı karakter ile ‘Curb Your Enthusiasm’ adlı komedi dizisinde rol alıyordu. Dizinin yaratıcısı ve başrolü Larry David, çocukluk arkadaşıyla birlikte rol aldıkları ‘Curb Your Enthusiasm’ın yayınladığı HBO üzerinden yaptığı açıklamada, “Richard ve ben üç gün arayla aynı hastanede doğduk. Hayatımızın büyük çoğunluğunda da birbirimizin kardeşi olduk. Kendisi, nadir görülecek şekilde en komik ve tatlı insan özelliklerinin ikisini de barındırabilen biriydi. Ne var ki bu gün, beni böyle hıçkırarak ağlattığı için onu asla affetmeyeceğim,” dedi.
Gerek performansını sergilediği komedi kulüplerinde gerekse beyaz ekranda, Lewis daima giydiği cenaze takımları kadar koyu, karanlık bir mizaha sahipti. En tanınan, imza esprilerinden biri, 1964 yılı yapımı dramatik ‘The Prawnbroker’ adlı filmin fon müziği eşliğinde evde oturan bunalımlı bir amca hikayesiydi. Lewis, ‘cehennemden gelen eski karım’ manasında kısaltarak kullandığı ‘cehennemden gelen’ adlı sloganı yaratan kişi olarak Yale Alıntılar Sözlüğü’ne girmiş, komedyen buna tepki olarak sosyal medya platformunda, ‘Nobel Ödülü’m nerede?’ diyen bir mesaj paylaşmıştı.
Aktör, aralarında Prens John karakterini Yahudileştirerek oynadığı 1993 yılı yapımı Mel Brooks’un yönetimindeki parodi filmi ‘Robin Hood: Men in Tights’ın da bulunduğu pek çok filmde rol almıştı.
Brooklyn’de doğup, New Jersey’de büyüyen Lewis, bir aşçı ile şehir tiyatrosunda görevli bir aktrisin çocuğu olarak dünyaya geldi. Komedyen bir röportajında ailesi hakkında, “Babam oldukça tanınmış bir aşçıydı. Çevremizdeki tüm bar-mitzvaların yemek davetlerinde görev alırdı. Öyle ki, bar-mitzva partimi babam cumartesi akşamı dolu olduğundan bir salı günü yapmak zorunda kalmıştık,” demişti.
Ohio Devlet Üniversitesi’nde pazarlama eğitimini tamamladıktan sonra, 1972 yılında stand-up kariyerine ve yazmaya başlayan Lewis, ilham kaynakları olarak Woody Allen ve Lenny Bruce gibi Yahudi komedyenleri gösterse de, aslında kendisi de pek çok komedyenin ilham kaynağı oldu. Comedy Cental tarafından, 2004’te, ‘Tüm Zamanların En İyi 100 Stand Up Komedyenleri’ listesinde 45 numarada olan sanatçı, dört yıl sürecek ‘Anything But Love’ adlı dizisinde, ilk bölümün henüz ilk dakikalarında Yahudi olduğunu belirtiyordu. 2011’de İngiliz haftalık yayını Jewish Telegraph’a konuşan Lewis, sinagoga düzenli giden biri olmadığını fakat Yahudi kimliğini bilerek ve isteyerek oynadığı karakterlere mutlaka uyarladığını çünkü komedinin Yahudi kültürüne ait bir olgu olduğuna inandığını söylemişti. Komedyen sözlerine, “Yahudi olmamla harika, aşk dolu bir ilişkiye sahibim. Bu insanların bir parçası olmaktan öylesine gurur duyuyorum ki, başka bir şeyin de parçası olmayı istiyorum. Yahudilerin, kelimenin tam da manasıyla, Gün Bir’den beri yaşadıkları şeyler, geçtikleri cehennemler.. dünyadaki en eğlenceli şey Yahudi olmak. Bizler ancak mizahını yapacak şey bulamadığımızda tehlikedeyiz,” diyerek devam etmişti.
Uzun yıllar bağımlılık problemleri ile mücadele eden oyuncu, 2016 yılında 22 yıldır ayık olduğu bilgisini gururla paylaşmış, iyileşme yolundaki bağımlılara yardımcı olduğunu da belirtmişti.
Aynı yıl Lewis sağlık koşullarının sanatını sergilemesine engel olduğunu kabul ettiğini, fakat kariyerine mizah yazarı, oyuncu ve nadiren sahne alan bir komedyen olarak devam edeceğini açıklamıştı. Lewis, “Eskisi gibi olmadığımı kabul etmeyi öğrendim. Sağlıklı, ayık kalmaya çalışıyorum, elini uzatanlara yardımcı olmak için elimden geleni yapıyorum. Pek çok badireler atlattım. Yaşlanma sanatının, hayatta olduğuna şükredebilmek, hayatta biraz kahkaha atmak ve diğer insanlara yardım etmek olduğunu düşünüyorum,” diye konuşmuştu.
