Pew: ABD'de çoğunluk İsrail'in Hamas ile savaşmasını haklı buluyor

Hamas-İsrail savaşının nedenlerine bakış

İsrail-Hamas savaşı Amerikalılar arasında çok yakından takip edilen bir husus değil. Yüzde 22’lik bir kesim haberleri takip ettiğini söylerken, yarısı kadarı Filistinlilerin daha çok can kaybı yaşadığını biliyor. Genel olarak savaşla ilgili sorularda emin olmama oranı oldukça yüksek. Anket, Müslüman ve Yahudi katılımcılara yeterli derecede temsil vermesi ve ayrı ayrı olarak kendi içlerinde de konuyla ilgili duruşlarını analiz edebilme açısından benzersiz bir özellik gösteriyor. ABD nüfusunun yüzde 2’si kendisini Yahudi olarak nitelendirirken (5,8 milyon), yüzde 1’i (3,5 milyon) Müslüman olarak nitelendiriyor.

Amerikalıların yüzde 58’i İsrail’in Hamas ile savaşmasının nedenlerini geçerli sayıyor. Bu soru “Hamas İsrail ile savaşmakta haklı mıdır?” şeklinde sorulduğunda sadece yüzde 22 Hamas’ın sebeplerini geçerli buluyor.

Dinlere göre tarafların birbirleriyle savaşma gerekçelerini geçerli bulup bulmama tablosu aşağıdaki tabloda görülmekte. Burada soru sorulurken kelime seçimine şu şekilde dikkat edilmiş: “7 Ekim saldırısını kabul edip etmemenizden bağımsız olarak Hamas’ın İsrail ile savaşmasının nedenlerini geçerli buluyor musunuz?” ve “Şu anda İsrail’in Gazze’deki savaşma şeklinden bağımsız olarak İsrail’in Hamas ile savaşmasının nedenlerini geçerli buluyor musunuz?”

Taraflar nasıl savaşıyor?

• İsrail’in 7 Ekim saldırısına karşılık verme şekline dayalı değerlendirmeler daha karışık. Amerikalı yetişkinlerin yüzde 38’i İsrail’in savaşma şeklini kabul edilebilir bulurken, yüzde 34’ü kabul edilemez olarak görüyor. Geri kalan yüzde 26 ise bu konuda emin olmadıklarını söylüyorlar. Amerikalıların sadece yüzde 5’i Hamas’ın 7 Ekim saldırısının şeklini kabul edilebilir görüyor; yüzde 66 ise ‘kesinlikle kabul edilemez’ diyor. Amerikalıların genelinden din gruplarına indiğimizde, Yahudilerin yüzde 62’si İsrail’in Gazze’deki savaş yöntemini kabul edilebilir buluyor. Bu fikirde olan Müslüman oranı ise yüzde 5. 
• Öte yandan 7 Ekim saldırısının kabul edilir olup olmadığını sorusuna ise Müslümanlar diğer hiçbir din grubunda görülmeyen bir şekilde yüzde 21 ile ‘kabul edilebilir’ cevabını veriyor. Diğer din gruplarının -Yahudiler de dahil- 7 Ekim’i kabul edilir bulma oranı yüzde 3 ila 5 arasında dağılıyor.

Yaşlara göre keskin farklılıklar

Aynı sorular 30 yaş altındaki yetişkinlere ve 65 yaş üstü sorulduğunda tablo neredeyse birbirinin zıttı oluyor.

Hamas’ın İsrail’e karşı savaşmasının geçerli sebeplerini olduğunu söyleyen 30 yaş altı gençlerin oranı yüzde 34, geçersiz bulanlar ise yüzde 30. Karşılaştıracak olursak 65 yaş üstünde Hamas’ı haksız bulma oranı yüzde 64.

Yaşlara göre taraflar nasıl savaşıyor?

• İsrail’in Gazze’deki savaş yöntemini kabul edilemez bulan gençlerin oranı ise yüzde 46, yalnızca yüzde 21 kabul edilebilir olarak görüyor. 65 yaş üstünde İsrail’in hareketini kabul edilemez bulanların oranı yüzde 29, kabul edilebilir diyenlerin oranı yüzde 53.
• Hamas’ın 7 Ekim saldırısını kabul edilebilir bulan gençlerin oranı yüzde 9’a kadar çıkıyor, yaşlılarda ise bu oran yüzde 3. Fakat asıl göze çarpan gençler arasında bu soruya ‘emin değilim’ cevabını verenlerin yüzde 32 gibi yüksek bir oran olması, yaşlılarda bu oran sadece yüzde 9.

Amerikalılar daha çok hangi tarafa sempati duyuyor?

Amerikalıların yüzde 31’i İsraillilerle sempati duyarken yüzde 16’sı ise Filistinlilere sempati duyuyor. Amerikalıların yüzde 26’sı her iki gruba da sempati duymadıklarını ya da emin olmadıklarını söyledi. Gençler bu genellemenin tam zıt tarafında yer alıyor. Filistinlilere sempati besleyenler yüzde 33 iken İsraillilere ise gençlerin yüzde 14’ü sempati duyuyor. Yaşlılarda oran tam tersi şekilde gerçekleşiyor. Bu fark Demokrat gençlerden kaynaklı. Demokrat gençlerin neredeyse yarısı Filistinlilere sempati duyuyor. Genç Cumhuriyetçilerin ise bu oran yüzde 12.

Amerikalıların halk ve hükümetler için hissettikleri

Amerikalılar İsrail-Hamas savaşında, her iki taraf için de geçerli olmak üzere, yönetimlerdense (İsrail Hükümeti, Filistin Yönetimi ve Hamas) halklara karşı daha olumlu duygular beslediklerini ortaya koydular. Amerikaların yüzde 64’ü İsrail halkına olumlu hissettiklerini söylerken Netanyahu hükümetine gelince bu oran yüzde 41’e düşüyor. Amerikan halkının yarısı Filistinlilere olumlu duygular besliyor. Öte yandan bu oranlar Batı Şeria’daki Filistin Yönetim için yüzde 23 Gazze’deki Hamas için ise yüzde 8 ile sınırlı kalıyor. Daha çarpıcı bir sonuç ise Amerikalıların yüzde 60’ının Hamas’a karşı ‘çok olumsuz’ duygular taşıdıkları yönünde.

İsrail-Hamas savaşında ABD’nin rolü ne olmalı?

• Yahudi Amerikalılar bu tabloda her iki yardımın da yapılmasını isteyen insanların oranına göre iki kat daha fazla -yüzde 45 oranında- hem Gazze’ye insani yardım hem de İsrail’e askeri yardım yapılmasını destekliyor. Yahudilerin yüzde 16’sı sadece İsrail’e askeri yardım yapılması gerektiğini savunurken, sadece Gazze’ye insani yardım isteyenlerin de oranı yüzde 16.
• Müslüman Amerikalıların yüzde 63’ü Gazze için insanı yardımı desteklerken yüzde 6’sı İsrail’e de askeri yardım yapılmalıdır düşüncesinde.
• Demokratların yüzde 66’sı Gazze’ye insani yardım gönderilmesini desteklerken, Cumhuriyetçilerde bu oran yüzde 35’e kalıyor. Konu İsrail’e Hamas ile savaşması için askeri yardım göndermek olunca Cumhuriyetçiler Demokratların iki katı kadar (yüzde 50’ye yüzde 25) destek gösteriyor.

Yaşlara göre dağılımlarda diğer tespitler

• Gençler arasında Filistinli halka olumlu duygular besleme oranı yüzde 60, İsrailli halka olumlu duygular besleme oranı ise yüzde 46’da kalıyor.

• 65 yaş üstü Amerikalılar ABD’nin İsrail’e askeri yardım yapmasını yüzde 57’lik bir oranla desteklerken, 30 yaş altı gençlerin yüzde 16’sı destekliyor. Gençlerin yüzde 30’u şiddetle karşı çıkarken, yaşlılarda bu oran sadece yüzde 9.

• Amerikalı gençlerin yalnızca yüzde 14’ü, yaşlıların ise yüzde 36’sı savaşla ilgili haberleri çok yakından takip ediyor. Bununla paralel olarak da katılımcılara sorulan üç temel soruya verdikleri doğru cevap sayısında da gençler yaşlılara göre daha kötü performans gösterdi. Sorular şöyleydi: “İsrail’in başbakanı kimdir?”, “7 Ekim’de İsrail’e kim saldırmıştır?”, “Çatışmalarda şu ana kadar hangi tarafta ölü sayısı daha çoktur?”
• Genç Demokratlarda haberleri takip etmediğini söyleyenler yüzde 49 iken genç Cumhuriyetçilerle bu rakam yüzde 71’e çıkıyor. Yaş ilerledikçe partiler arasında önemsenecek bir fark kalmıyor.

Bağımsız Filistin Devleti doğar mı?

Yalnızca yüzde 22’lik bir oran İsrailli nüfusun bu savaştan sonra daha güvende olacaklarını düşünüyor. Yüzde 27’si daha az güvende olacaklarını, yüzde 35 ise karar veremediklerini söylüyor. Öte yandan Hamas’ın hareketlerinin bağımsız bir Filistin devleti yaratmada öncesine göre olasılığı arttırdı mı sorusuna Amerikalıların çok azı -yüzde 10- evet cevabını verdi. Yüzde 32 olasılığı azalttığını düşünürken yüzde 15 fazla etkisi olmayacağını söylüyor. Emin olmayanların oranı ise yüzde 41.

Amerikalıların bu çatışmadan çıkabilecek sonuçlarla ilgili fikirlerine gelince yüzde 40 çıkabilecek en iyi sonucun iki devletli çözüm olduğunu, yüzde 14’ünün sadece İsrail Devletinin yönettiği tek devlet olduğunu, yüzde 13’ü ise hem İsraillilerin hem Filistinlilerin birlikte yönettiği tek devlet olduğunu söylüyor. Yüzde 2’lik bir kesim ise İsrail devletinin olmadığı ve yalnızca Filistin’in yönettiği bir devlet olmasının en iyi sonuç olacağını söylüyor.

Yahudi Amerikanlarda yüzde 46’lık bir kesim iki devletli çözümün en iyi sonuç olacağına kanaat getirmiş. Bu oran Müslümanlarda yüzde 41. Her iki din grubunun da yüzde 20’si tamamen kendi dinlerini temsil eden hükümetlerin bir ülkeyi tek devlet şeklinde yönetmesinin en iyi sonuç olacağı fikrinde.

Amerikalıların savaş karşısında hissettikleri korkuları

Amerika’da yaşayan Yahudilerin yüzde 62’si, Müslümanların ise yüzde 53’ü İsrail-Hamas savaşı hakkında duydukları veya okudukları haberler yüzünden kendi güvenlikleri için korktuklarını belirtiyor. Amerikalarının genelinde korku duyma oranı yüzde 37. Yahudilerin yüzde 61’i haberleri yakından takip ediyor, Müslümanlarda ise bu oran daha aşağıda yüzde 41.