İsraillilerin %66'sı: "Netanyahu politikayı bıraksın"

Sonuçları açıklanan bir kamuoyu araştırması sonucuna göre Bennett potansiyel sağcı rüya takımına liderlik etme konusunda açık ara favori... Daha önce Başbakana oy vermiş olanların yüzde 37'si Netanyahu'nun yeniden seçilmeye çalışmaması gerektiğini düşünürken yüzde 66 aşırı dindar Haredilerin İsrail Savunma Kuvvetlerinde (IDF) görev yapması gerektiğini düşünüyor. 

İsrail'de Yüksek Mahkemenin verdiği tarihi ultra-Ortodoks Yeşiva öğrencilerinin askere alınma kararını takip eden, siyasette gergin bir haftanın ardından geçtiğimiz cuma bir televizyon kanalının düzenlediği ankete göre, İsraillilerin yaklaşık üçte ikisi Başbakan Binyamin Netanyahu'nun politikayı bırakması ve yeniden seçilmeye çalışmaması gerektiğine inanıyor. 

Anket eski Başbakan Naftali Bennett'in potansiyel yeni bir sağ ittifakının lideri olarak konumunu güçlendirdi. Araştırma aynı zamanda İsraillilerin çoğunluğunun  dindar Haredilerin askere alınmalarını ve 7 Ekim başarısızlıklarına ilişkin bir soruşturma açılmasını desteklediklerini gösterdi. 

Ankete katılanların yüzde 66'sı Netanyahu'nun gelecek seçimlere katılmaması gerektiğini ifade ederken, yüzde 27'si katılması gerektiğini, yüzde 7'si ise bu konuda fikirleri olmadığını söyledi. 

İsrail'in Channel 12 TV kanalının haberine göre, Başbakanın sağcı-dindar bloğundaki partilere oy veren seçmenlerin yüzde 37'si Netanyahu'nun tekrar seçilmek istemesine karşı iken yüzde 53'ü İsrail'in en uzun süre yönetimde kalan liderinin yine başbakan olarak kalması gerektiğini düşündüğünü belirtiyor. 

Geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen iki anket, seçimlerin eskiden Netanyahu'nun himayesinde bulunan dört kişi liderliğindeki bir grup tarafından tersyüz edileceğini ortaya çıkardı. Bunlar eski Başbakan Naftali Bennett, Yisrael Beytenu (Evimiz İsrail) Partisi Lideri Avigdor Liberman, New Hope (Yeni Umut) Partisi Lideri Gideon Sa'ar ve Mossad eski Başkanı Yossi Cohen. 

İsrail'in Channel 12 ve Channel 13 haber ajanslarının anketleri bu tarz bir oluşumun seçimde en yüksek sayıda Knesset koltuğunu kazanacağını gösterdi. Bu partinin kazanacağı koltuk sayısı Channel 12'nin anketine göre 120 Knesset koltuğunun 25'i, Channel 13'ünküne göre ise 33'ü. 

Channel 12'nin geçtiğimiz cuma günkü anketine göre Bennett sağcı rüya takımının açık ara en favori lideri. Eski başbakan muhalefet seçmenlerinin yüzde 50'si de dahil olmak üzere bu ankete katılanların yüzde 30'u tarafından tercih edilen lider olarak görülüyor. 

Bennett'i, ikisi de yüzde 10 oy oranıyla Liberman ve Cohen, yüzde 4 ile ise Sa'ar takip etmekte. Ankete katılanların diğerleri ya seçenekleri tanımadıklarını ya da hiçbirini tercih etmediklerini ifade ettiler. 

Sıkıntılı ve farklı koalisyonunun kötü bir şekilde dağılmasının ardından 2022 yılında politikayı bırakan Bennett geri dönüş sinyalleri verdi. Bennett'i motive eden faktör Channel 12'nin anketine katılanların eski başbakanın göreve Netanyahu'dan daha uygun olduğunu düşünmeleri oldu. 

“7 Ekim felaketi soruşturulmalı”

Anket sırasında Hamas'ın 7 Ekim katliamına yol açan başarısızlıkları araştırmak için bir devlet soruşturma komisyonu kurulup kurulmaması gerektiği sorulduğunda, katılımcıların yüzde 85'i evet derken, yüzde 6'sı hayır dedi ve yüzde 9'u ise bu konuda fikirleri olmadığını söyledi. Netanyahu destekçilerinin arasında araştırma yapılmasını isteyenler sadece biraz daha düşük bir oranla yüzde 76, hayır diyenler yüzde 11 ve bilmiyorum diyenler ise yüzde 12 oldu. 

Yüksek Adalet Mahkemesi geçtiğimiz cuma günü, İsrail'in Hamas'ın 7 Ekim katliamına ve sonrasında da Gazze'deki savaşa yol açan başarısızlıklarını araştırma amacıyla neden hala bir devlet soruşturma komisyonu kurmadığını açıklaması için hükümete 28 Temmuz'a kadar süre tanıdı. 

Hükümet araştırmanın savaş bittikten sonra düzenlenmesi gerektiği konusunda ısrar etmişti. Hükümet üyelerinin büyük bir kısmı, binlerce teröristin güney İsrail'e saldırarak yaklaşık 1200 kişiyi öldürdüğü, 250'den fazla kişiyi rehin aldığı ve Gazze'deki savaşın başlamasına sebep olan şok saldırıya yol açan başarısızlıklarla ilgili sorumluluk almayı reddetmişti. 

Başsavcı Gali Baharav-Miara kısa bir süre önce Netanyahu'nun bir devlet soruşturma komisyonuna olabilecek alternatifleri kanunlaştırma çabalarını reddetmişti. Normalde bu tür soruşturma komisyonlarına emekli Yüksek Mahkeme yargıçları başkanlık eder ve Netanyahu'nun da hükümetin tartışmalı yargı revizyonunu sert bir şekilde eleştiren eski Baş Yargıç Esther Hayut'un başkanlık edeceği bir komisyonu engellemek istediği söylenmekte. 

Baharav-Miara, Yüksek Mahkemenin Haredilerin cemaat bazında askerlik görevinden muaf tutulmalarına karşı karar almasının üzerine, orduya salı günü 3.000 ultra-Ortodoks Yeşiva öğrencisini askere almaya başlaması konusunda emir vermişti. 

Gazze'deki savaştan dolayı yedek askerler bile daha uzun süre göreve çağırılırken, koalisyondaki dindar üyelerin halen askerlikten muaf tutulma konusundaki ısrarları, laik meslektaşlarını kızdırmış olduğundan, bu karar koalisyonda gerilimi artırdı. Buna rağmen, anlaşmazlıklar henüz hükümetin istikrarını tehdit edecek seviyeye ulaşmadı. 

Channel 12'nin Yüksek Mahkeme'nin muafiyet kararının hemen ardından düzenlediği ankete göre, Netanyahu'nun destekçilerinin büyük bir çoğunluğu dahil olmak üzere, katılımcıların yüzde 66'sı ultra Ortodoks Yeşiva öğrencilerinin askere alınması gerektiğini söylerken, yüzde 24'ü buna katılmadığını ve yüzde 10'u da bu konuda fikri olmadığını ifade etti. 

Anket Midgam araştırma şirketi tarafından iPanel iş birliğiyle gerçekleştirildi. Şirket hata payı belirtmedi veya kaç katılımcının ankete katıldığı konusunda bilgi vermedi.