Ateş ve su elementlerinin baskın olduğu yaz mevsimi hepimizi tabii ki etkiliyor. Ancak, sıcak geçen bu dönem yaşam kalitemiz ve sağlığımız üzerinde tehdit oluşturmaya başladıysa bedenimizi gözlemlemekte fayda var.
Ateş elementinin yoğun ısısını dengelemek için, serinlik niteliği (guna) ön planda olmalıdır. Yaz aylarında Pitta Dosha’yı dengelemek için günlük rutinlerimizde ve beslenme düzenimizde bu bağlamda küçük değişiklikler yapabiliriz.
• Hindistan cevizi yağının serinletici etkisi vardır. Bu dönem soğuk sıkım hindistan cevizi yağı ile ağızda yağ çalkalama (oil-pulling) uygulayabilir, bedeninize masaj yapabilirsiniz.
• Uçucu yağ kullanımında da gül, sandal ağacı, nane gibi serinletici esansiyel yağlara yönelebilirsiniz.
• Güneş altında uzun saatler geçirmek yerine serin ortamlarda kalmaya özen gösterebilirsiniz.
• Sabah erken saatlerde veya akşam serinliğinde kalp ritmini hızlandırmadan, rekabetsizce yüzme, yürüyüş, bisiklet, yoga gibi egzersizler iyi hissettirebilir. İmkanınız
var ise doğada, açık havada hareket etmek zihinsel olarak da iyi hissettirebilir.
• Acılı ve sıcak yiyecekler yerine serinletici yiyecekleri seçebilir, pul biber, zencefil gibi ısıtıcı baharatlardan, kızartmalar, turşu gibi fermente olmuş besinlerden uzak durabilir, tuz tüketiminin kontrollü olmasına özen gösterebilirsiniz.
• Serinletici baharatları tercih ederek salatalara, çorbalara ve soslara taze fesleğen, kişniş, dereotu, nane veya maydonoz ekleyebilirsiniz.
• Sulu mevsim meyve (karpuz, kavun, üzüm) ve sebzeleri (salatalık, kabak, bamya, marul, roka, pazı) tercih edebilirsiniz.
• Serinletici nane veya kişniş otları ile tatlandırılmış bir bardak lassi (tarifi aşağıdadır) veya ayran içmek de sindirime yardımcı olur ve vücudu serinletmeye destek olur.
• Akşam yemeklerinde ağır gıdalar, protein tüketmek mide asidi ve yanma hissi yaratıyor ise daha hafif tabaklar hazırlayabilir, yemeklerden sonra rezene tohumu
çiğneyebilirsiniz. Asla vazgeçemem dediğimiz bazı gıdaları neden tüketmemeliyiz ya da kontrollü tüketmeliyiz?
Alışkanlıkları değiştirmek zordur. Ancak bize iyi gelmeyen gıdaların neden iyi gelmediğini bilirsek belki de alışkanlıklarımızdan vazgeçmemiz daha kolay olabilir. Sindirim dilde başlar, mide ve pankreasta güçlenir. Pitta Dosha dengede olduğunda metabolizma ve sindirim sağlıklı olurken, metabolizma zayıf ya da ağır olduğunda hastalıklara alan açılır. Ayurveda, fiziksel, zihinsel ve ruhsal sağlığımızın dengede olmasına odaklanır. Bedenimize giren her besin fiziken ve duygusal olarak bizi etkiler. Doğru besinler ve kombinasyonlar sağlığımızı desteklerken, yanlış seçimler bizi yorar.
Karpuz&peynir: Karpuzun içerdiği su oranı ile serinletici bir meyvedir. Ancak, tek başına tüketilmesi gerekir. Peynir doğası gereği zaten ağır ve Ayurveda’ya göre her meyve tek başına tüketilmelidir.
Buz gibi soğuk su: Sindirim ateşimizi söndürür. Oda sıcaklığında su içmek zihni, bedeni ve duyguları sakinleştirmeye yardımcı olur.
Domates: Yaz aylarının vazgeçilmezi olan çoban salatasını ara sıra tabii ki tüketebilirsiniz.
Ancak domates ve çiğ soğanın ısıtıcı özelliklere sahip olduğunu hatırlayarak kontrollü tüketmeye özen gösterin.
Alkol: Alkol tüketimi bedende biriken toksinleri artırabileceğiden dolayı bedende enflamasyon ve ödem yaratabilir, doşaların dengesini bozabilir. En azından gündüz saatlerinde, sıcağın altında alkolden uzak durmaya çalışın.
Her şeyin denge olduğunu hatırlayarak, kendimizi cezalandırmadan, yasaklar koymadan, kontrollü bir şekilde, şefkatle, bedenin sesine kulak vererek hareket ettiğimizde inanın her şey daha kolay dönüşecek.
Serinletici ve Sindirimi Destekleyen Pitta Çayı
Malzemeler:
• 1 bardak su
• 1 tatlı kaşığı nane yaprağı (serinletici)
• 1 tatlı kaşığı rezene tohumu (sindirim destekleyici)
• 1-2 dilim taze zencefil (anti-enflamatuar)
• 1-2 adet biberiye yaprağı (serinletici ve sindirim destekleyici)
Hazırlanışı:
Suyu kaynatın ve kaynayan suyun içine nane yaprağı, rezene tohumu, zencefil dilimleri ve biberiye yapraklarını ekleyerek kısık ateşte 5-10 dakika kadar demlenmeye bırakın. Ardından çayı süzün. Tercihinize göre sıcak ya da ılık servis edin.
Serinletici Lassi
Malzemeler:
• 1 su bardağı yoğurt
• Yarım su bardağı su
• Bir tutam tuz
• Çay kaşığı kadar taze nane veya fesleğen yaprakları (isteğe bağlı)
Hazırlanışı:
Tüm malzemeleri bir blender veya mikser yardımıyla iyice karıştırın. Dilerseniz üzerine biraz taze nane veya fesleğen yaprağı ekleyerek servis yapabilirsiniz. Ayran!a benzeyen ancak ayrandan daha koyu, kremamsı bir dokuya bir kıvama sahip olan bu içecek, damak tadınıza göre tatlandırılabilir. İçine buz buzlu su eklenebilir. Serinletici baharatlar yerine şeker, tarçın veya meyve eklenerek tatlandırılabilir.
