Leonardo da Vinci günümüz dünyasına ilham vermeye devam ediyor

Lale Müzesindeki Leonardo da Vinci sergisi, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Da Vinci Vakfı’nın katkıları ile düzenlendi. Yer alan eserlerin büyük bir bölümü, daha sonra açılacak Leonardo da Vinci Müzesi’nde sergilenmek üzere İstanbul Lale Vakfı tarafından satın alındı.

GERÇEK BİR MUCİT

Çağımızın bilim adamları, Leonardo da Vinci’nin icat ve tasarımlarından, uzay mühendisliği ile mekanik işlerinden ve geliştirdiği makinelerden feyz almaya devam ediyor. Onun hava akımlarını anlama çabası, modern uçak tasarımlarının temelini oluştururken, uzay araçlarındaki aerodinamik prensipler de bu eşsiz dâhinin çalışmalarından etkilenmiştir. Aynı şekilde Da Vinci’nin karmaşık makineleri ve otomatik sistemlere olan ilgisi, otomasyonun gelişimine ön ayak olmuştur.

Otuz yılı İtalya'da olmak üzere elli yıldır Leonardo da Vinci üzerine çalışma yürüten, Leonardo Da Vinci Derneği Türkiye Komitesi Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Tolay açılışta, “Leonardo’nun en büyük özelliği meraktı. Vinci'nin daha çok resim, mühendislik ve anatomi çalışmaları bilinir ancak çok değerli felsefi çalışmaları da bulunuyor. Yaklaşık on yıl önce, arkadaşları ile birlikte yapmış olduğu felsefi çalışmalarına dair önemli belgeler bulundu. Bu belgeler, Türkiye’de ilk kez bu sergide yer alıyor” dedi.

Aralarında helikopter gibi hava araçlarından savaş sanatı silahlarına, ahşap zincirli bisikletten portatif köprüye, her biri inovasyon örneği 100’den fazla eser; Mona Lisa tablosu ile resim sanatında zirveye çıkan, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Haliç’e köprü yapmayı teklif eden bu ustanın sıra dışı dehasını gözler önüne seriyor. Sergide ayrıca, ziyaretçilerin kullanabileceği 28 farklı icattan meydana gelen bir de koleksiyon var. Birçok makinenin çalışmasını sağlayan, dönemin önemli icadı 'sonsuz vida', helikopterin yapılmasındaki en büyük icatlardan biri olan bilyelerden oluşan aletler de ziyaretçiler tarafından kullanılabiliyor.

ÖLÜMSÜZ DÂHİNİN SANATA YAKLAŞIMI

Leonardo da Vinci, 15 Nisan 1452’de Vinci, Floransa’da doğdu. Çocukluğunda, doğaya merakı ve çizim yeteneği çevresindekileri şaşırttı. Babası, eğitimine büyük önem verdi ve onu Floransa’da tanınmış̧ bir sanat ustası olan Andrea del Verrocchio’nun yanına çırak olarak verdi. Verrocchio’nun yanında çalışırken, Leonardo’nun sanat-zanaat becerileri hızla gelişti ve kısa sürede ustasını aştı. Leonardo’nun sanatındaki en belirgin özelliklerden biri, gerçekçiliğe verdiği önem ve detaylardaki hassasiyetidir. Eserlerindeki insan figürleri, ince detayları ve doğal duruşlarıyla gerçek hayattan alınmış̧ gibi görünür. En ünlü eserlerinden biri olan ‘Mona Lisa’, bu detaycılığın ve gerçekçiliğin en güzel örneklerinden biridir. Bir diğer ünlü yapıtı olan ‘Son Akşam Yemeği’ ise, kompozisyonunun karmaşıklığı ve figürlerin hareketliliğiyle sanat dünyasında eşsiz bir yere sahiptir.

YEMEK VE MUTFAK KÜLTÜRÜNE KATKILARI

Da Vinci, ‘Spago mangiabile’yi, yani yenilebilen kordon olarak tarif edilen ‘spagetti’yi icat ettiğinde sayısız insanın bu ürünü bu kadar çok sevip tüketeceğini hayal bile etmemişti. Bir vejetaryen olmasına rağmen, şömineden kaplara kadar mutfakta kullanılacak aletlerden oluşan bir sistem kurmuştu. Serginin küratörlüğünü üstlenen Uğur Bekdemir, dünyaca ünlü sanatçının yemek ve mutfak kültürüne önemli katkılarda bulunduğunun altını çizerek ‘çoklu pişirme’ sistemini Leonardo Da Vinci'nin geliştirdiğini söyledi. El değirmeninden bıçağa kadar icat ettiği mutfak aletlerinin çizimleri bu sergide yer almakta.

ANATOMİK ÇALIŞMALARI VE TIP BİLİMİ

Leonardo da Vinci’nin anatomik çalışmaları, döneminde büyük bir ilgi ve hayranlık uyandırmış̧, birçok tıp bilimcisine ilham kaynağı olmuştur. Çizim ve notları, kas- iskelet sistemi, organlar ve dolaşım sistemi gibi konularda detaylı bilgiler içermekte olup modern tıp biliminin gelişimine katkı sağlamıştır.

SU YÖNETİMİ VE İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ

İtalya’nın farklı bölgelerinde su yönetimi projeleri geliştirmiş̧ ve suyun doğru kullanımı konusunda çeşitli çalışmalar yapmıştır. Ayrıca Da Vinci’nin inşaat mühendisliği alanında yaptığı işler arasında suyun kontrol edilmesi için kanallar, suyolu sistemleri ve su kaldırma makineleri gibi teknolojiler de bulunmaktadır. Bu çalışmalarıyla, Da Vinci sanatın yanı sıra mühendislik ve su yönetimi konularında da önemli bir iz bırakmıştır.

SON SÖZ

Ölümünün üzerinden 505 yıl geçmesine rağmen Leonardo Da Vinci’nin bilimsel çalışmaları ve icatları, çağının ötesine geçerek modern teknolojiye ışık olmuştur. Günlük yaşamımızda karşılaştığımız birçok objenin tasarımsal sürecinde rol oynamıştır. Sanattaki yenilikçi yaklaşımı, sonraki sanat akımlarının gelişimini olumlu etkilemiştir. Bugün, Da Vinci insanlık tarihinin en önemli dâhilerden biri olarak anılmaktadır.