370 yıl önce bu hafta 23 Sefarad Yahudi´sinden oluşan bir grup New York´a, o zamanki adıyla New Amsterdam´a varmış ve şehirdeki ilk organize Yahudi toplumunu oluşturmuştu. Birkaç yüzyıl sonra, günümüzde New York, dünyadaki şehirler arasında en büyük Yahudi nüfusuna ev sahipliği yapmakta.
Geçtiğimiz hafta, New York Şehir Meclisi bu olayı onurlandırmak için 'Landing Day - Karaya Çıkış Günü'nü birkaç Yahudi liderin bahsettiği bir olaydan şehrin takviminde yer alacak resmi bir tarihe dönüştürecek olan karar tasarısını oyladı. Yasa tasarısının amacı "hem 1654'te ilk Yahudi toplumunun New Amsterdam'a varışını hem de New York Şehri'ndeki Yahudi toplumunun süregelen önemini kutlamak."
'Landing Day - Karaya Çıkış Günü' en yakını geçen sene Yahudi toplumunun 369. yılını kutlamak için düzenlenen bir törenle olmak üzere, şehrin tarihinde birkaç kez kutlanmıştı.
Bu etkinlik, Battery Park içerisindeki Peter Minuit Plaza'da 1954 yılında New York Eyaleti tarafından yaptırılmış olan 300. Yıl Yahudi Anıtında gerçekleştirilmişti. Bu anıtta "Eylül 1654'te karaya çıkarak Kuzey Amerika'daki ilk Yahudi toplumunu kuran 23 erkek, kadın ve çocuğun anısını onurlandırmak" amacıyla bir plaketle süslenmiş bir bayrak direği yer almakta.
Yine de "Landing Day - Karaya Çıkış Günü" ve bu erken dönem New York Yahudi toplumunun varlığı ne Yahudiler ne de New Yorklular arasında çok fazla bilinmiyor. Bu da Şehir Konseyinde Yukarı Batı Bölgesini temsil eden Gale Brewer'ın yasa tasarısının şehrin onayına sunulması konusunda desteklemesinin sebeplerinden birisi.
Brewer JTA gazetesinin New York Yahudi Haftası ekine yaptığı açıklamada, "Şehir Meclisi böyle bir şeyi onayladığında, bu resmi bir karar olur. Şehir kayıtlarına geçer ve şehrin tarihinin bir parçası haline gelir. Bu tam anlamıyla bir tatil değil fakat tanındı ve resmiyet kazandı" dedi.
Karar tasarısına, geçen yıl anma törenini düzenleyen ve kararı Şehir Meclisine sunma konusunda Brewer ile ortaklık yapan Manhattan Yahudi Tarihsel Girişimi'nin kurucu başkanı Howard Teich öncülük ediyor.
New York şehri bundan böyle her yıl eylül ayının ikinci haftası boyunca 'Landing Day - Karaya Çıkış Günü'nü kutlayacak. Yahudilerin New York'a vardıkları gün tam olarak bilinmese de kayıtlar bunun 1654 yılında 12 Eylül'e denk gelen Yahudi bayramı Roş Aşana'dan önceki hafta olduğunu gösteriyor.
O yıl kısa bir süre öncesinde Portekiz tarafından sömürgeleştirilen Brezilya'nın Recife kentindeki zulümden kaçan yaklaşık iki düzine Sefarad Yahudisi New York'a varmıştı. New Amsterdam'ın Hollandalı yöneticisi Peter Stuyvesant yalnızca Hollandalı Reformcu Hıristiyanlar için bir koloni kurmak istediğinden yeni göçmenleri kabul etmeyince, birkaç hafta önce Avrupa'dan gelen üç Aşkenaz Yahudisi Jacob Barsimson, Solomon Pietersen ve Asser Levy, onların New York'ta kalmalarına yardımcı olmuştu.
O dönemde New Netherland (Yeni Hollanda) olarak bilinen bölgede yoğun olarak faaliyet gösteren ve çok sayıda Yahudi yatırımcısı bulunan Dutch West India Şirketi'nin ısrarlarıyla Stuyvesant'ın kararı reddedilmiş ve Sefarad Yahudileri New Amsterdam'da kalmıştı.
Grup daha sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk Yahudi cemaati olan Mill Street Sinagogu'nu kurdu. Cemaatin adı 1897'de İspanyol ve Portekiz Sinagogu Shearith Israel Cemaati olarak değiştirilmiş ve şehrin yukarısına Batı 70. Cadde'ye taşınmıştı.
Karar tasarısının Şehir Konseyinde, konseyin Yahudi Topluluğu Başkanı Eric Dinowitz, topluluk üyeleri Lincoln Restler, Inna Vernikov, Julie Menin, Lynn Schulman ve bazı Yahudi olmayan konsey üyeleri dahil olmak üzere 22 destekçisi bulunuyordu.
Brewer karar tasarısını ilk olarak mayıs ayında sunmuştu. Perşembe günkü konsey çapında yapılan oylamanın öncesinde ise önceki salı günü Kültürel İşler, Kütüphaneler ve Uluslararası İlişkiler Komitesi kararı imzalayarak onaylamıştı.
Brewer ifadesinde ayrıca, "370 yıl sonra New York Şehrinde bir milyondan fazla Yahudi yaşıyor. Bu dünyadaki herhangi bir şehirden daha fazla ve bu bir bakıma bu grupla başladı" yorumunda bulundu.
