1953 yılında komünizm tehdidinin, Soğuk Savaş´ın yoğun yaşandığı dönemde Sovyetler adına casusluk yaptığı gerekçesiyle kocası Julius ile birlikte elektrikli sandalyede idam edilen Ethel Rosenberg´in ailesi, yeni yayımlanan bir belgenin ABD hükümetinin Rosenberg´in casus olmadığını bildiğini kanıtlamasının ardından Joe Biden´dan onun resmen temize çıkarılmasını talep etti.
Sonuna kadar masum olduklarını iddia eden çiftin davası, uzun zamandır olası bir adaletsizlik olarak görülüyordu. Çoğu tarihçi Julius Rosenberg'i gerçek bir Sovyet casusu olarak görse de Ethel Rosenberg'in rolüyle ilgili sorular hep devam etti. Çiftin oğulları Robert ve Michael Meeropol uzun zamandır ailelerinin davası için kampanya yürütüyor.
Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansının belgesine göre, Soğuk Savaş sırasında gizli Sovyet haberleşmelerini çözen üst düzey bir ABD şifre çözücüsü, Ethel Rosenberg'in kocası Julius'un atom casusluğu faaliyetlerini bildiği ancak "bu işe kendisi girmediği" sonucuna vardı.
Ebeveynleri tutuklandığında sadece yedi ve üç yaşlarında olan Meeropol kardeşler, annelerinin haksız yere casuslukla ilişkilendirildiğini kanıtlamak için onlarca yıldır uğraşıyor. Ve şimdi, Başkan Biden'ın Ethel Rosenberg'i haksız yere mahkum edildiğini ve idam edildiğini belirten bir başkanlık bildirisi yayınlayarak temize çıkarmasını talep ediyorlar.
81 yaşındaki Michael Meeropol geçen hafta yaptığı açıklamada, "Kardeşim ve ben, ABD hükümetinin, annemiz Ethel Rosenberg'in 1951'deki yargılanmasından yedi ay sonra, 1953'teki idamından ise yaklaşık üç yıl önce casus olmadığı sonucuna vardığını öğrendiğimizde hem rahatladık hem de öfkelendik" dedi. Meeropol, "Gerçeği öğrenince rahatladık, ancak ABD hükümetinin bu tarifsiz adaletsizliği ortaya çıkarmak ve bu önemli temize çıkaran bildirideki gizlilik kararını kaldırıp yayınlayarak gerçeği söylemek için 74 yıl beklediği için öfkeliyiz" diye ekledi.
77 yaşındaki Robert Meeropol, annelerinin casusluk yapmadığının nihayet teyit edilmesinden derinden memnuniyet duyduğunu belirtti ve ona ve ailelerine karşı işlenen adaletsizliğin düzeltilmesi için ABD hükümetinin kaydı resmi olarak düzeltmesi ve Biden'ın "annemiz Ethel Rosenberg'in haksız yere mahkum edildiğini ve idam edildiğini belirten bir başkanlık bildirisi" yayınlaması gerektiğini söyledi.
Açıklanan belge
Geçtiğimiz ay yayınlanan daha önce beyan edilmemiş değerlendirme, Rosenberg'in tutuklanmasından günler sonra yazılmış. Birkaç araştırmacı Julius Rosenberg'in bir Sovyet casusu olduğundan şüphe etse de, karısının dahil olmasıyla ilgili tartışmalı sorular mevcut.
Dilbilimci ve şifre çözücü Meredith Gardner'ın, şifresi çözülen Sovyet haberleşmelerinden yazdığı, yayımlanan Ulusal Güvenlik Ajansı bildirisinde, Ethel Rosenberg'in "kocasının [casusluk] işini bildiği, ancak sağlık sorunları nedeniyle bu işi kendisi yapmadığı" sonucuna varılıyor.
Associated Press'in haberine göre bildiride, inşaat mühendisi olarak çalışan Julius Rosenberg'den Sovyet kod adlarıyla (önce ‘Antenna’ sonra ‘Liberal’) söz ediliyor ve Rosenberg, Sovyet istihbaratı için eleman arayan bir ajan olarak tanımlanıyor.
“Bayan Julius Rosenberg” başlıklı ayrı bir paragrafta Gardner, deşifre edilen bir mesajın Ethel Rosenberg’in bir ‘parti üyesi’ ve ‘sadık bir eş’ olduğunu, ancak kendisinin bir casus olmadığını ve bir kod adının olmadığını söylediğini açıklıyor.
Rosenbergler, Gardner'ın değerlendirmesine rağmen, bildirinin yazılmasından aylar sonra yargılandı. Meeropol Kardeşler, bildirinin FBI müdürü J. Edgar Hoover'a sunulacağını ancak Hoover'ın, Başkanlar Harry Truman ve Dwight D. Eisenhower dahil olmak üzere, onun mahkumiyetini değiştirme yetkisine sahip olanlarla paylaşmamayı seçtiğini söyledi.
Robert ve Michael Meeropol kardeşler, bildirinin, annelerinin Sovyetler için casusluk yapmadığını gösteren deliller bütününün "zirve noktası" niteliğinde olduğunu savunuyorlar.
Michael Meeropol, "Ebeveynlerimizin idamıyla yetim kaldığımızda ben on, kardeşim altı yaşındaydı. ABD hükümetinin bu adaletsiz eylemi hayatımızı şekillendirdi. Soyadlarını gururla yaşadığımız sevgi dolu evlat edinen ebeveynler tarafından yetiştirilme şansımıza rağmen, yetişkin hayatımız boyunca ebeveynlerimiz hakkındaki gerçeği amansızca aradık. Sonunda annemiz hakkındaki gerçeği öğrendiğimiz için çok mutluyuz" dedi.
Kardeşler, Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines'e Ulusal Güvenlik Ajansı'nın daha açık bir yaklaşımını desteklemesinden dolayı teşekkür ettiler. Robert Meeropol, "Bu duyurunun gizlilik geçmişine dair tek seferlik bir istisna olmasını değil, ulusal güvenlik topluluğunun daha fazla açıklığa doğru daha kapsamlı geçişi yaptığının işareti olmasını umuyoruz" dedi.
