Omurga sağlığı birçok uzmanlık dalını ilgilendiren multidisipliner bir ekip işidir. Fizik tedavi uzmanı, beyin cerrahı, ortopedist, nöroloji uzmanı ve omurga konusuna hâkim uzman fizyoterapistler gibi uzmanlar bir ekip halinde çalışarak tedavi planlanmalı ve en uygun tedavi seçilerek aşama aşama uygulanmalıdır.
Uzm. Fzt. Hayrettin Horoz*
Omurga problemleri, özellikle bel ve boyun problemleri, çağımızın en önemli sorunlarından biri olmuştur. Masa başı çalışma, hareketsiz yaşam, uzun süre evde kapalı kalma gibi etkenler de bu sorunların derinleşmesine katkıda bulunurlar. Omurga kireçlenmeleri, kanal darlığı, bel ve boyun fıtığı gibi rahatsızlıklar, en sık gördüğümüz omurga problemleridir. Bunun yanı sıra skolyoz, kifoz artışı, lordoz artışı gibi postür bozuklukları da önümüze önemli bir sorun olarak çıkar. Omurga hastalıklarında teşhis, tedavi ve çözüm önerileri konusunda çok fazla bilgi kirliliği yaşanmakta. Dolayısıyla doğru teşhis ve doğru tedaviye ulaşmak zorlaşır. Bel ve boyun fıtığında cerrahi müdahale sıklığı yeni yaklaşımlar geliştikçe azalmakta, cerrahi dışı tedaviler daha çok öne çıkmaktadır. Cerrahi müdahale dışı tedavilerde bilgi kirliliği, yanlış ve eksik uygulamalar multidisipliner ekip çalışması dışında bireysel müdahalelerde daha çok görülmekte. Dolayısıyla hasta yaklaşımlarında hatalara yol açmakta. Başarısız tedaviler hastaların tedaviye olan inançlarını kaybettirmekte ve ümitsizliğe sürüklüyor.
Bu kapsamda omurga sağlığı merkezleri, omurga problemlerine bütüncül yaklaşımın ön koşulu olmuştur. Böylece omurga problemlerini en az hata ile etkin ve kalıcı çözümler bulmak amaçlanmaktadır.
Cerrahi dışı tedaviler yaygınlaşıyor
Cerrahi dışı tedavilerin giderek yaygınlaşması, tanı ve tedavide teknolojik gelişmeler omurga konusunda daha hızlı çözüme kavuşulmasını sağlamaktadır. Medikal tedaviler, fizik tedavi ve rehabilitasyon yaklaşımları bütüncül, kişiye özel, hızlı ve kalıcı çözüm içeren yaklaşımlardır. Bunun haricinde omurga hastalıkları dışındaki ağrılar için yapılan güncel tedaviler de bütüncül yaklaşımın olmazsa olmazıdır.
Ekibin üyeleri, alanlarında tecrübeli, bilimsel odaklı çalışan hekim ve fizyoterapistlerden oluşmalı. Merkeze başvuran omurga problemi olan danışanların ilk muayenesi, konusunda uzman hekim tarafından gerçekleştirilmeli, gerekli durumlarda uygun görülen hastalar ekibin diğer tarafından da değerlendirilip en etkin tedaviler seçilmelidir. Hastanın cerrahi müdahale açısından değerlendirilmesi, gerekliyse en etkin ve en minimal müdahale ile sağlığına kavuşması hedeflenmeli. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarında en son teknoloji ürünü cihazlar kullanılmalı ve alanında omurga konusunda uzman ve deneyimli fizyoterapistler görev almalı. Radyolojik görüntülemelerde Grafi, Ultason, Bilgisayarlı Tomografi ve MR sonuçları yine omurga konusunda deneyimli radyolog tarafından raporlanmalı ve tüm ekipçe değerlendirilmeli. Gerekli durumlarda uzman nörolog tarafından emg çekilmeli ve ekip üyeleriyle birlikte karar verilerek, hızlı ve etkin çözüme ulaşmalı. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarından fayda göremeyeceğini düşünülen ya da tedavi esnasında ilerleme sağlanamayan hastalar ekip tarafından yeniden değerlendirilip anestezi uzmanı ve omurga konusunda deneyimli uzman hekimler tarafından spinal enjeksiyon yöntemiyle gerek o bölgedeki enflamasyonun azaltılması gerekse ağrı kontrolü açısından devreye girilerek müdahale yapılmalıdır. Unutulmamalıdır ki; her omurga patolojisi ameliyatlık değildir. Bu süreçte multidisipliner ekip çalışması sandığımızdan çok daha önemlidir. Omurga sağlığı merkezi hastaların, yanlış ve eksik bilgilerle, populist yaklaşımlarla ve kulaktan dolma bilgilerle çözüm arayışlarını önlemek amacıyla vardır. Bu koordinasyonu sağlayacak konusuna hâkim, deneyimli, tek telefon ile ulaşabilecek bir danışma ekibi bulunması hızlı ve etkili çözüm için oldukça önemlidir.
*Özel Balat Hastanesi Omurga Sağlığı Merkezi
