İsrail ordusundan bir ilk: Ultra Ortodoks askeri birimi kuruluyor

İsrail’in Israel Hayom gazetesinin haberine göre, Haredi (ultra Ortodoks) Yahudiliğin askerlikten muafiyet yasası konusundaki mevcut gerginliklere ve Kudüs’teki askerlik bürosunda devam etmekte olan gösterilere rağmen, yeni ultra Ortodoks askeri birimi çalışmaları devam ediyor. Habere göre savaşa hazır ilk asker biriminin aralık ayında, tugayın yenilenen eğitim üssüne gelmesi bekleniyor.

Ürdün Vadisindeki eğitim üssü dört yeni sinagog inşaatı dahil olmak üzere 46 milyon dolarlık bir dönüşümden geçerek dini gereksinimleri karşılayan özel bir altyapıya sahip olacak şekilde tasarlanıyor. Tesis, standart bir piyade tugayının parçası olarak görev yapacak. İlk ultra Ortodoks askeri biriminin eğitim sahası olarak hizmet verecek.

Tugay, Albay Avinoam Emunah’ın liderliğinde kurulacak olup Tümgeneral David Zini’ye bağlı olacak. İlk ultra Ortodoks piyade tugayının mevcut dindar birliklere katılmak üzere, 2025 yılının kasım ayında savaşmaya hazır hale gelmesi planlanıyor. Bu girişim 1980’lerden bu yana ilk olarak düzenli bir piyade tugayının sıfırdan oluşumunu simgelemekte.

Birimin liderlik yapısı şimdiden oluşturulmuş olup, atamalar arasında tabur komutanı, tugay insan kaynakları subayı, bölük komutanları ve takım komutanları yer alıyor. Tugayın, diğer birliklerin desteğine ihtiyaç duymadan bağımsız bir birim olarak faaliyet gösterebilmesi için personel eğitimleri sürüyor.

İsrail Savunma Kuvvetleri›nin (IDF) ultra Ortodoks asker alımına daha fazla odaklanması operasyonel gereklilikten kaynaklanıyor. Düzenli bir tugay, operasyonel görevlerde etkili bir şekilde düzinelerce yedek taburun yerini alabilir ve bu da yedek kuvvetlerin yükünü önemli ölçüde azaltabilir.

Bu girişime paralel olarak her ikisi de dini gereksinimleri karşılayacak şekilde yapılandırılmış bir ultra Ortodoks Sınır Polisi ve Hava Kuvvetleri bünyesinde bir uçak bakım birimi kurulacak.

İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi bu askeri alım girişimini aylık gelişim değerlendirmeleriyle takip ediyor. Üst düzey askeri liderler bu girişim adına önde gelen Ortodoks hahamları ve dini liderleriyle iletişime geçtiler. Bunların arasında önde gelen Litvanyalı ultra Ortodoks otoritelerinden biri olan Rav Moshe Hillel Hirsch ile bir toplantı da bulunuyordu.

Ordu, ultra Ortodoks toplumu için kendisini ‘eğitimci’ olarak görmek yerine yeni bir yaklaşım benimsedi. Bu yeni yaklaşımda dini uygulama ve askeri hizmetin birlikte var olabileceğini ortaya koymayı amaçlıyor. Bu strateji, hahamların onayını almak da dâhil olmak üzere, askere alım için geniş tabanlı bir destek oluşturmaya odaklanıyor.

Asker alımında İsrail ordusunun bu yılki hedefi geçen yıl askere alınan 1800 ultra Ortodoks askere göre gayet ciddi bir artış gerektirecek 4800 ultra Ortodoks asker.

Dini hassasiyetleri göz önünde bulundurarak, 2025 yılının temmuz ayına kadar tamamı erkek personelden oluşan özel bir ultra Ortodoks askere alım merkezi açılması planlanıyor. Ancak IDF 3000 adet askerlik çağrısı göndermenin askere alınmayı garantilemediğini kabul ederek bu konudaki beklentilerini yumuşattı. Ordu buna çözüm olarak dindar toplum içerisinde aktif olarak askeri hizmet tanıtımına odaklandı.

Resmi askerlik çağrılarının sınırlı başarısına rağmen, askere alımlar ümit verici şekilde artmakta ve geçen yıla göre yüksek bir artış beklenmekte. Özellikle yeni asker alımlarının çoğunluğu resmi askerlik çağrıları dışındaki kanallardan gelmiş bulunuyor.

Pek çoğunun askerlik şubelerine başvurmayabileceğini kabul etmesine rağmen ordu, yaptırımcı tutumunu sürdürüyor. Yoklamaya gelmeyenler genel nüfusa uygulanan protokolde olduğu gibi ek uyarı alacaklar. Bugüne kadar yoklamaya gelmeyen ultra Ortodoks bireyler adına 720 tutuklama emri çıkartılmış durumda. Ancak bu tür vakalarda, bu konudaki genel yaptırımlara benzer bir şekilde hemen tutuklamak yerine, ülkeden çıkış haklarının kısıtlanması söz konusu oluyor.

Ultra Ortodoks toplumunun askerlik hizmeti konusundaki tereddüdü, toplumlarında öncü olma isteksizliği ve askerlik hizmetinin dini inançlarıyla çeliştiği şeklindeki yaygın inanış gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanıyor. İsrail Savunma Kuvvetleri’nin şimdiki stratejisi ise dini liderlerle diyalog yoluyla bu algıları değiştirmeye ve askerlik hizmetini ultra Ortodoks nüfus için daha erişilebilir hale getirecek koşullar yaratmaya odaklanıyor.