Ketuba özel bir Yahudi evlilik öncesi anlaşması türüdür. Geleneksel Yahudi evliliğinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilir; damadın gelinle ilgili hak ve sorumluluklarını ana hatlarıyla belirtir. Ketuba'nın içeriği özünde, Yahudi bir kocanın karısına karşı Alaha'nın (Yahudi hukuku) çeşitli gerekliliklerini resmileştiren tek yönlü bir sözleşmedir. Yahudi koca Ketuba'da karısına üç önemli şeyi sağlama yükümlülüğünü üstlenir: giyecek, yiyecek ve evlilik ilişkileri ve ayrıca boşanma durumunda önceden belirlenmiş bir miktar nakit para ödeyecektir. Dolayısıyla Ketuba'nın içeriği esasen kadının güvenliğini, korunmasını ve evlilikteki haklarını belirler.
Bu belge imzalandıktan sonra geline kendi malı olarak verilir. İtalya'da ve Yahudilerin yaşadığı İslam ülkelerinin çoğunda, İspanya'daki Yahudilerden gelen bir gelenek olarak, böyle bir Ketuba genellikle süslenirdi. Günümüzde genellikle basılı Ketubotlar kullanılmakta.
Görselde yer alan Ketuba’da Damat: Michael Chalfon, Gelin: Rivka Camondo’dur. Ketuba’nın tarihi ise 1849. Materyal: Kağıt, ipek, mürekkep, boya, altın varak, yazılı ve boyalıdır.
Bu görkemli Ketuba, 19. yüzyıl İstanbul'unun en önde gelen ailelerinden biri olan Kamondo ailesinin kızı Rivka'nın evliliğini kaydetmekte. Bu belgenin görkemli yapısı, 19. yüzyılda kurdukları bankacılık imparatorluğuyla ‘Osmanlı İmparatorluğu'nun Rothschild'leri’ olarak ünlenen bu ailenin statüsünü ve prestijini göstermekte. Evlilik sözleşmesinin ve ailenin zenginliği, boyutları, Ketubot için çok alışılmadık bir durum olan belge üzerinde bol miktarda altın varak kullanımı ve belgeye destek olarak kullanılan ince ipek ile vurgulanmakta. Boyutları yükseklik: 114 cm; genişlik: 78 cm. Ketuba Gross Aile Koleksiyonu’na aittir.
Not: Müzemizde şubat ayı sonuna kadar sürecek ve Osmanlı’nın çeşitli yerlerinden gelen Ketubalara ev sahipliği yapan, küratörlüğünü Silvyo Ovadya’nın yaptığı sergi ziyaret edilebilir. Yakın zamanda basılacak Ketuba kitabında ise sergi dışında, Osmanlı topraklarından 1800’lü yıllara ait dekoratif ketubaların olacağı kitap müze dükkândan temin edilebilir.
