İyi olma hali

İyi olma hali

Hayatımızı bir bütün olarak ele aldığımızda her şey daha anlamlı bir bütün haline gelir…

Seren Alçeh

Günümüzde ‘iyi hissetmek’, ‘sağlıklı olmak’, ‘anda kalmak’ gibi kavramlar her yerde karşımıza çıkıyor. Özellikle yeni yıla girerken, "Bu sene daha iyi bir ben olacağım" diye niyetlerimizi yazdık, çizdik. Ama aslında ‘daha iyi bir ben olmak’, herkes için farklı şeyler ifade edebilir. Kimimiz için daha sağlıklı bir yaşam tarzı ya da düzenli bir beslenme alışkanlığı edinmek demekken, kimimiz için daha başarılı olmak, daha çok seyahat etmek veya yeni hobiler edinmek olabilir. Genelde, fiziksel görünüşümüz, maddi yeterliliklerimiz gibi daha somut ve ölçülebilir hedeflere odaklanıyoruz. Ancak ‘iyi olma hali’ sadece fit olmak, varlıklı olmak veya başarılı olmakla ölçülemeyecek kadar kapsamlı. Hatta bu hedeflere odaklanmak bazen bizi asıl amacımızdan uzaklaştırabilir. Çünkü ölçülebilir şeylere odaklanmak kolay gibi görünse de, sürdürülebilirliği çok da kolay olmayabilir.

İşte burada, ‘wellbeing’ ve ‘wellness’ kavramlarını iyi ayırt etmek gerekiyor. ‘Wellness’ daha çok fiziksel sağlığa odaklanır; düzenli egzersiz yapmak, dengeli beslenmek, yeterince uyumak gibi alışkanlıklar ile oluşturulan rutinlerin getirdiği bir iyi oluş halidir. Günlük egzersizler planlamak veya sağlıklı bir beslenme düzeni için liste oluşturmak gibi somut ve ölçülebilir adımlar ile daha iyi olma yolunda bize yol gösterir.

‘Wellbeing’ ise daha geniş bir kavram. Yaşamımızı etkileyen her alanda iyi olma haline odaklanır. Mutlu, huzurlu, dengeli bir yaşam sürmemiz için gerekli tüm faktörleri kapsar. Kendimize vakit ayırmanın bencillik olmadığını, hobilerimizin peşinden gitmenin, sevdiklerimizle keyifli bir kahve içmenin zaman kaybı olmadığını, hatta sağlığımız üzerinde olumlu etkiler yarattığını savunur.

Eylemlerde denge

Hayatımızı bir bütün olarak ele aldığımızda her şey daha anlamlı bir bütün haline gelir; günlük yaşamımızdan keyif almak, ilişkilerimizin kalitesine önem vermek, finansal güvenliğimize dikkat etmek, sosyal bağlarımızı güçlü tutmak ve ruhsal sağlığımıza gereken özeni göstermek. Tüm bu eylemler ile bütünsel dengeyi sağlayabilir, gerçekten ‘iyi olma hali’ni deneyimleyebiliriz.

Uluslararası araştırma kuruluşu Gallup’un yayımladığı Wellbeing: The 5 Essential Elements kitabında, yaşam kalitemizi artırmak için odaklanmamız gereken beş ana alanı ele alınıyor. Yapılan araştırmalar, sadece bir alanda değil, hayatımızın farklı yönlerinde dengede olmamız gerektiğini hatırlatıyor. Aksi takdirde, bir alandaki sorunun diğerlerini de etkileyeceğini vurguluyor. Örneğin, işimizden memnun değilsek, bu hem sosyal hayatımızı hem de sağlığımızı olumsuz etkileyebilir.

Dolayısıyla aşağıdaki beş unsura dikkat ederek, kendimize dürüstçe sorular sorup yanıtlar arayarak sadece kendimizi değil, çevremizi de olumlu şekilde etkileyebilir, hem kendi huzurumuzu hem de dış dünyadaki ilişkilerimizi sağlıklı hale getirebiliriz.

1. Fiziksel / Bedensel Wellbeing

• Düzenli egzersiz yapıyor musun?
• Gün içinde işlerini tamamlayacak yeterli enerjin var mı?
• Uyandığında kendini iyi dinlenmiş hissediyor musun?

Her şeyin başı sağlık! Daha enerjik, sağlıklı ve zinde hissetmeden ne ruhsal ne de sosyal açıdan iyi hissedebiliriz.

2. Kariyer Wellbeing

• Her gün yaptığın işi seviyor musun?
• İşini yaparken, güçlü yönlerini kullanabiliyor musun?

Kariyer, sadece 9.00-18.00 saatleri arasında bir masa başında geçirdiğimiz zaman dilimi değildir. Yaptığımız iş ile ilgili duyduğumuz tatmin duygusu, kariyerin gerçek anlamını oluşturur.  Para kazanmanın yanı sıra yaptığımız işten keyif almak ve işin bizi geliştirmesine, beslemesine alan açmak bizi birçok açıdan iyi hissettirir.

3. Finansal Wellbeing

• İstediğin şeyleri yapmaya yetecek kadar birikimin var mı? (Temel ihtiyaçlar, tatil, alışveriş vs.)
• Yaşam standartlarından memnun musun?
• Nesneler yerine deneyimlere para harcıyor musun?

Paranın doğrudan mutluluk getirmediğini kabul etmek gerekir, ancak paraya odaklamadan finansal güvenliğimizi yaratmak bizi maddi kaygılar olmadan yaşamanın rahatlığına kavuşturur.

4. Sosyal Wellbeing

• Son 24 saatte hiç güldün mü?
• Son 24 saatte ilgi çekici bir şey yaptın mı ya da öğrendin mi?
• Sevildiğini, saygı gördüğünü hissediyor musun?
• Hiç düşünmeden arayabileceğin yakınların var mı?
• Gününün en az altı saatini sosyal olarak geçiriyor musun? (İş arkadaşlarınla, arkadaşlarınla, sevdiklerinle iletişim kurarak…)

İnsan, sosyal bir varlıktır. Çevremizdeki insanlarla kurduğumuz sağlıklı bağlar, iyilik halimizin önemli bir parçasıdır. Güven duygusu, sevdiklerimizle vakit geçirmek, onlara değerli hissettirmek ve açık iletişim kurmak bizi de besler.

5. Çevresel / Toplumsal Wellbeing

• Mahallende kendini güvende hissediyor musun?
• Yaşadığın alanda mutlu musun?
• Yaşadığın çevreyi güzelleştirecek bir girişimde bulundun mu?
• Çevrende gördüğün olumsuzlukları iyileştirmek için ne kadar özen gösteriyorsun?

Yaşadığımız toplum ve çevremizle kurduğumuz ilişkiler, toplumun bir parçası olmak, aidiyet ve güven duygumuzu geliştirir, kendimizle kurduğumuz ilişkinin temelini oluşturur.Ülkemizde ve dünyada kontrolümüz dışında gelişen dış etkenler, ne yazık ki stresin hayatımızın içinde tutuyor. Özellikle büyük şehirlerde, her gün hızla akan hayatın içinde birbirimize destek olmak çok daha değerli hale geliyor. Yalnızca bireysel olarak değil, toplumsal olarak da daha sağlıklı bir çevre yaratmak için neler yaptığımız, bireysel iyilik hali kadar, kolektif iyilik halini de geliştirir.

Birbiriyle bağlantılı bu beş alandaki unsurları iyileştirerek, dengeye getirerek sadece bireysel anlamda değil, toplumsal anlamda da daha sağlıklı ve iyi bir yaşam yaratabiliriz.