Oscar adayları vizyonda

Oscar adayları geçen ay açıklandı. 3 Mart gecesi dağıtılacak ödüllerin bazı iddialı aday filmleri art arda vizyona girecek. 3 Altın Küre Ödüllü, Brady Corbet’in ‘The Brutalist’i geçen hafta vizyon şansı buldu. Edward Berger’in ‘Konsey / Conclave’ı ve James Mangold’un ‘Tam Bir Bilinmez / A Complete Unknown’u cuma vizyona girecek. Pablo Larrain’in ‘Maria’sı ise 21 Şubat’ta vizyona girecek. Ancak ‘Maria’ Callas’ı canlandıran Angelia Jolie’nin beş aday arasına girememiş olması şaşkınlık yarattı.

Oscar adayları açıklanınca, 13 adaylıkla rekor kıran ‘Emilia Perez’in, İngilizce olmayan filmler arasında en çok adaylık alan film oldu. Filmin başrol oyuncusu Karla Sofia Gascon, Oscar tarihinde aday gösterilen ilk açık trans oyuncu oldu. Film ‘El Mal’ ve ‘Mi Camino’ şarkılarıyla En İyi Özgün Şarkı dalında iki adaylık birden aldı. Filmin yaratıcısı Jacques Audiard hem yönetmen, hem senaryo yazarı olarak Oscar yarışında olacak. Zoe Saldana, Altın Küre Ödülü’nden sonra Oscar’ı da kucaklamaya çalışacak. Audiard ile Carolie Fargeat’nın adaylık ilanıyla, En İyi Yönetmen dalında ilk kez iki Fransız listede yer almış oldu.

Mayıs ayında Cannes’daki dünya prömiyerinde izlediğim ‘Emilia Perez’in, sezon boyunca yılın en iyi filmi olduğunda ısrarcı oldum. ‘Emilia Perez’in yılın en kaliteli filmi olduğu, Bafta Ödülleri için 11 dalda aday gösterilmesi, Altın Küre jürisinden en çok (4) ödül alan film olması, Oscar seçici kurulunun filme en çok adaylık şansı tanımasıyla kanıtlanmış oluyor. Film, müzikal, macera, komedi gibi türler arasında nefis geçişlerle dolaşan, görsel ve işitsel bir şölen. Özenle hazırlanmış koreografisiyle, usta işi mizanseniyle, Cannes ödüllü dört muhteşem kadın oyuncunun başı çektiği olağanüstü kadrosuyla, şaşırtıcı ve baş döndürücü olmayı başaran, İspanyol dilinde çekilen bir başyapıt.

‘The Brutalist’

Oscar adaylarında ikinci sırayı on adaylıkla ‘The Brutalist’, üçüncü sırayı dokuz adaylıkla ‘Wicked’ aldı. Sekiz adaylık alan iki film ‘Konsey’ ve ‘Tam Bir Bilinmez’ oldu. Cannes’dan Altın Palmiye ödüllü ‘Anora’ ancak altı dalda aday gösterildi. Drama dalında En İyi Film Altın Küre Ödülü sahibi ‘The Brutalist’i yöneten Brady Corbet’i ve başkarakterini canlandıran Adrien Brody’yi kendi branşlarında Altın Küre Ödülü ile kucaklaştırdı. Film Holokost kurtulanı Macar bir mimarın Orta Avrupa’dan Amerika’ya uzanan zorlu bir göç öyküsünü anlatıyor. Dachau Temerküz Kampından sağ kurtulmayı başarmış karizmatik mimar Laszlo Toth’un inişli çıkışlı hayatının 33 yıllık bölümüne odaklanan film, dramatik yapısı, akıcı kurgusu, alışılmadık açı ve kadrajlı görüntüleri, parlak oyuncu kadrosuyla, şaşırtıcı ve unutulmaz bir deneyim yaşatıyor. Venedik’te En İyi Yönetmen Gümüş Ayı ve FİPRESCİ Ödülleri kazanan film, birçok eleştirmen tarafından daha şimdiden modern bir başyapıt olarak nitelendirildi.

Yenilikçi üslubu ve minimalist kadrajlarıyla dikkati çeken filme eleştirmenler alaycı, trajik, muhteşem, rahatsız edici, zeki, kasvetli, melankolik gibi sıfatları yakıştırdı. Epik tarihi drama türünün başarılı örneği, Brady Corbet ve Mona Fasvold elinden çıkmış senaryo, göçmenlerin sığındıkları ülkeye uyum sağlama zorluğunu gerçekçi örnekler eşliğinde gözler önüne seriyor. Henüz 36 yaşında olan, kariyerine oyuncu olarak başlayan Brady Corbet, bu dördüncü yönetmenlik denemesinde mizansenindeki ustalığı ve oyuncu yönetmedeki başarısıyla ilerisi için umut verdi. 51 yaşındaki Macar asıllı aktör Adrien Brody, kendisine Oscar getiren, Roman Polanski’nin ‘Piyanist’inden sonra, yine bir Yahudi sanatçıyı canlandırdığı ‘The Brutalist’ ile Altın Küre Ödülü’nden sonra ikinci Oscar Ödülü’nün kuvvetli adayı oldu. Filmde karısını canlandıran Felicity Jones En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında aynı ödülü kovalıyor. Macar mimara ABD’de yeni imkânlar sunan varlıklı Amerikalıyı canlandıran Guy Pearce En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalının adayı. Variety, oy kullanan Akademi üyelerinin bazılarının 215 dakikalık filmi “tam bitiremediklerini” itiraf eden bazı üyelerle konuşmuş. Ancak Oscar uzmanları filmin sekiz dalda ödül alacağını bekliyor.

‘Tam Bir Bilinmez’ ve ‘Konsey’

James Mangold’un ‘Tam Bir Bilinmez / A Complete Unknown’u Bob Dylan’ın halk müziğindeki yükselişini ve aniden rock’n’roll’a geçmesiyle yaşadıklarını konu ediyor. 1961’de Bob Dylan NY Greenwich Village’deki müzik ikonlarıyla kurduğu ilişkilerle dünya çapında tanınır. Minnesotalı bu müzisyen 1965’te Newport Folk Festivali’ndeki çığır açan elektrikli rock’n’roll performansıyla listelerin zirvesine ulaşır. Bob Dylan’ı canlandıran Timothée Chalamet olağanüstü performansıyla filmin öne çıkanlarından biri olmayı sürdürüyor. Fiziksel benzerliğiyle inandırıcı bir Bob Dylan olan Chalamet, ilham perisi sevgilisi Silvie Russo (Elle Fanning) ile birbirlerinden ayrılmaz durumdaydı. Joan Baez’i Monica Barbaro’nun canlandırdığı filmin senaryosunu, yönetmen Mangold, Jay Cocks ile birlikte, Elijah Wald’ın ‘Dylan Goes Electric’ adlı kitabından yararlanarak yazdı. Mangold’un ‘Logan’ ve ‘Ford ve Ferrari’ filmleriyle iki Oscar adaylığı var. Altın Küre’de üç adaylığı olan filmin altı Bafta Ödülü adaylığı var. Timothée Chalamet, James Dean’den sonra ikinci kere En İyi Erkek Oyuncu dalında aday en genç isim oldu. Anne-kız Oscarlılar konusunda, arkadaşım Elçin Yahşi’nin iki tespitine yazımda yer vermek istiyorum. 26 yıl aradan sonra aday gösterilen ilk Brezilyalı kadın oyuncu Fernanda Torres, bu ödülle ilk kez aday gösterilen Fernanda Montenegro’nun kızı. ‘Conclave’ ile En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu adayı İsabella Rossellini’nin annesi İngrid Bergman’ın iki tane En İyi Kadın Oyuncu Oscar Ödülü var.

Bugüne dek yapılan Papa seçimi konulu filmlerin en başarılısı olan ‘Konsey’in senaryosunu Peter Straughan, Robert Harris’in aynı adlı romanından yazdı. Papa’nın ölümünden sonra, Vatikan’da bir araya gelen Katolik Kilisesi’nin en güçlü liderleri, Sistine Şapelinin kilitli kapıları ardında yeni papayı seçecektir. ‘Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok’ ile üç yıl önce dört Oscarlı bir filme imza atan, Avusturya-İsviçreli yönetmen Edward Berger, son derece eğlenceli, inandırıcı, tiyatro tadındaki ‘Konsey’deki sürprizleriyle izleyiciyi sürekli ters köşeye yatırıyor. Keskin politik eleştirili bir bakış açısına sahip film, etik değerlerden yoksun, hırslı din adamlarının entrikalarını ustalıklı bir mizah eşliğinde gözlere seriyor. Yeni ve eski fikirler arasındaki asırlık çatışmayı araştıran senaryo, bunların düşmanca olmaktan ziyade tamamlayıcı olabileceğini, ilerici fikirlerin muhafazakâr bir çerçevede kabul görebileceğini cesaretle savunuyor.

Robert Harris’in romanı kardinallerin insanlık hallerine ışık tutarak, 60’lı, 70’li yaşlardaki bu saygın insanların, baskı altında klikler kurmalarını, dedikodu yapmalarını, hatta arkadan hançerleyebileceklerini etkileyici olaylarla anlatıyor. Trajik bir figür olan, toplantıyı yöneten Lawrence (Ralph Fiennes) arkadaşlık ile görev bilinci arasında seçim yapmaya zorlanan bir din adamını, Rahibe Agnes (İsabella Rossellini) resmen hizmet ettiği erkeklere tabi olsa da varlığıyla Kilise’deki kadınların gizli gücünü temsil ediyor. Papa seçimi filmleri arasındaki Fernando Meirelles’in ‘2 Papa / The Two Popes’u (2019), 2013’te Alman Papa 16. Benedictus’un (Anthony Hopkins) beklenmedik istifasından sonra, Latin Amerika’nın ilk papası Arjantinli başpiskopos Jorge Mario Bergoglio’nun (Jonathan Price) konklav tarafından papalığa getirilişini anlatan bir biyografik dramaydı.

Carol Reed’in 1965 tarihli ‘Acı ve İlham / The Agony and the Ecstasy’si, 16. yüzyılda Papa 2. Julius’un kendisini hatırlatacak bir dini fresk yapması için devrin ünlü heykeltıraşı Michelangelo’yu görevlendirilmesini anlatan dramatik bir tarihi filmdi. Nanni Moretti, ‘Bir Papamız Var / Habemus Papam’ında (2014) Vatikan’da, Papa’nın vefatından sonra konklav toplantısı Kardinal Melville’i (Michel Piccoli) bu göreve getirir. Ancak Papa balkona çıkmaz, çünkü görevi reddetmiştir. Paolo Sorrentino’nun TV dizisi ‘Genç Papa / The Young Pope’u, tarihteki ilk Amerikalı Papa, genç ve çekici Lenny Belardo’nun (Jude Law) Vatikan yaşantısını anlatır. Devam filmi ‘Yeni Papa / The New Pope’ adlı TV dizisi, cinsel skandalla anılan 3. John Paul ile Kardinal Papa 7. Pius arasındaki iç savaşı anlatır.