Ketuba bir Yahudi evlilik öncesi anlaşması türüdür. Geleneksel Yahudi evliliğinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilir, damadın gelinle ilgili hak ve sorumluluklarını ana hatlarıyla belirtir.
Ketuba’nın içeriği özünde, Yahudi bir kocanın karısına karşı Halaha'nın (Yahudi hukuku) çeşitli gerekliliklerini resmileştiren tek yönlü bir sözleşmedir.
Diyarbakır yöresine özel yapılmış, üzerinde geometrik desenler ve toprak renklerinin hakim olduğu bu belge Siman oğlu Eliyahu ile Tzemah HaKohen kızı Julia’nın evliliğini belgelemiştir.
Görselde bulunan ketuba’nın başında Matza Ishah Matza Tov yazmaktadır. Belgenin yöresi Diyarbakır, tarihi ise 1930'dur.
Büyük, süslü ketuba, Türkiye’nin doğu bölgesine ait Yahudi halk süslemelerinin tipik bir örneğidir. Ketuba metni yaprağın ortasını ve alt yarısını kaplamış, her tarafı sarı, turuncu, kahverengi geometrik ve bitkisel süslemelerle çevrilmiştir. Süslemeler, eş merkezli daireler içinde yer alan yedi büyük çiçek, yapraklı dallar ve tekrarlanan geometrik desenleri içermektedir.
Biri ketuba metnini, diğeri de tüm yaprağı (alt kenar hariç) çevreleyen, kutsama beyitlerinden oluşan iki kenarlık bulunuyor. Ketuba’nın altındaki tanıkların imzaları ise Reuven HaLevi oğlu Chaim, Moshe Ajami oğlu Meir ve Avraham oğlu Yaakov’dur.
Kağıt malzemeden yapılmış, mürekkeple yazılan bu ketuba’nın yüksekliği 81 cm, genişliği ise 56,5 cm. İsrail'de yaşayan koleksiyoner William Bill Gross koleksiyonuna ait bu belge müzede 20 Mart tarihine kadar devam edecek olan ‘Osmanlı ve Türk Ketubaları’ sergisinde görülebilir.
Silvyo Ovadya’nın küratörlüğünü yaptığı serginin bir sonraki durağı ise İzmir olacak; mutlaka görmenizi tavsiye ederim.
