Vayakel - Şabat Şekalim Korbanı anlayabilmek

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
27 Şubat 2019 Çarşamba

Adar ayından önceki Şabat veya Adar ayının Roş Hodeş ile birlikte girdiği Şabat günü Şabat Şekalim olarak bilinir. Tanrı her Yahudi erkeğin yarım şekel tutarında bir miktarı ‘lehaper al nafşotehem’ vermelerini istemiştir. Bu miktar Bet Amikdaş zamanında verilen bir paradır. Günümüzdeki uygulaması ‘zeher lemahatsit aşekel’ düzeyindedir. Burada sorulabilecek çok fazla soru vardır ve bunlardan birincisi neden miktarın tam değil de yarım şekel olduğudur.

Megilat Ester’de yazılı olduğu gibi Mordehay’ı hazırladığı darağacına asmak için kraldan izin istemeye gelen Aman tatsız bir sürprizle karşılaşır. Mordehay’ı ödüllendirmek isteyen kral ne yapılması gerektiğini Aman’a sorar. Aman ödülün kendisi için olduğunu zannedince bilindiği gibi kralın kıyafetlerinin giydirilip kralın atı ile dolaştırılması gerektiğini ifade eder. Kral bunu Mordehay’a uygulaması için de Aman’ı görevlendirir.

Bilgeler Aman’ın Mordehay’ı ararken onun akademide ders verdiği yere gittiğini ve oradaki dersi izlediğini belirtir. Mordehay ‘kemitsa’ dediğimiz kuralları anlatmaktadır. Bet Amikdaş’a un bağışında bulunulduğunda Kohen’in belli bir miktarı sağ eliyle alarak mizbeah üzerine serptiği olaya ‘kemitsa’ ismi verilmektedir. Geri kalan un ise Kohen tarafından kullanılabilmektedir. Dersin sonunda Aman Mordehay’ın vermiş olduğu bu dersin kendi kararlarının tümünü nötralize ettiğini belirtir.

Yahudilik dışındaki bazı inançlarda bir kişinin Tanrı’ya ulaşabilmesinin tek yolu mutlak ruhani bir yaşam sürmesi ile mümkündür. Kişi manastır gibi bir yerde dünyevi zevklerden ayrı olarak yaşar ve Tanrı’ya ulaşmaya çalışır. Bu kişiler arasından evlenmek iyi bir davranış değildir. Çünkü evlenmek bazı fiziksel zevklere davetiye çıkarmak ve maneviyatı ertelemektir. Evlilik kutsal olmadığından kişiyi Tanrı’dan uzaklaştırır. Eliyau Ki Tov adlı kaynak balayı’ geleneğinin buradan kaynaklandığını öğretir. Evlilik o kadar istenmeyen bir şeydir ki bunu gerçekleştiren kişi büyük bir günah işlemiş sayılır ve bu günahın ağırlığı ile kimsenin bilmediği bir yere kaçar.  Hâlbuki evliliğin belli bir kutsiyete sahip olduğu Yahudilikte hatan ve kala evlendikten sonra kaçmaz. Aksine onurlarına düzenlenen yemeklerde ve davetlerde evliliklerini daha da bereketlendirir.

Bet Amikdaş’a getirilen korbanlar için bazı kurallar mevcuttur. Bazı korbanlar ‘ola’ olarak adlandırılır ve tamamı mizbeahta yakılır. Bazı korbanlar ise ‘şelamim’ olarak adlandırılır. Bu korbanın bir kısmı yakılırken bir kısmı da yemek için ayrılır. İşte Yahudi olmayanlar korban konusunda ‘ola’ korbanını belki anlayabilirler. Çünkü tamamen Tanrı’ya adanmış gibidir. Ama ‘Şelamim’ korbanını anlamaları mümkün değildir.

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün