VAYİGAŞ - Daireler

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
23 Aralık 2020 Çarşamba

Tora’da yazmasına rağmen uygulanması çok zor, belki de ikansız olan bir mitsva vardır. O da asi oğula verilmesi gereken cezanın infaz edilmesidir. Öncelikle bu oğulun nasıl ortaya çıktığına bakmak gerekir. Savaş sırasında yabancı bir kadından etkilenip onu esir alan kişi, kızın anne ve babasına ağlaması için onu bir ay boyunca rahat bırakır. Daha sonra onunla evlenir. Bu evlilikten doğan bir çocuğun da isyankar veya asi oğul olma ihtimalinin yüksek olduğuna değinilir. Aslında çocuğun yaptığı gereğinden fazla et yemek ve belki de şarap içmektir. Neden bu oğul cezalandırılmalıdır sorusu güncelliğini hep korumaktadır.

Bir başka oğulun durumuna bakalım: Sara’nın cariyesi Hagar ve oğlu Yişmael Yitshak ile olan olumsuz yaklaşımından dolayı gönderilir. Çölde susuz kalan Yişmael Tanrı tarafından kurtarılır. On iki kavim olarak çoğaltılır. Sorun yaratmaya meyilli olan Yişmael neden kurtarılır sorusu da oldukça önemli bir çıkmazdır.

İsrael Baş Hahamı Rav David Lau bu iki olayda ailelerin kimler olduğuna bakılması gerektiğini öğretir. Asi oğulun babası savaşta ele geçirdiği bir kadına ‘ganimet’ gözü ile bakan ve mutlaka ona sahip olmak isteyen biridir. Anne ise ‘ganimet’ olarak alınmış fikri sorulmadan evlendirilmiş ve o çocuğa sahip olmuştur. Aile kavramının pek de ortada olmadığı bir vakada çocuğun daha iyi çıkma olasılığı çok da yüksek değildir. Bir de Yişmael’e bakalım. Yişmael’in babası olan Avraam’ın konumu da aile ilişkisi de görevini yerine getirmesi de bellidir. Hagar bir hizmetçi olabilir ama Midraş’a göre Paro’nun kızıdır. Hadi soy meselesini bir kenara bırakırsak Hagar meleklerin doğrudan iletişim kurduğu meleklerden korkmayan bir kişidir. Avraam’ın evinde böyle görüntülere alışıktır. Yine Midraş’a göre Sara’nın vefatından ve Yitshak’ın evlenmesinden sonra Avraam’a altı çocuk veren Ketura, Hagar’dan başkası değildir. Yişmael Tanrı tarafından kurtarıldıktan sonra teşuva yapmayı başarmıştır. Nitekim Avraam’ın Mearat Amahpela’ya defin işleminde önce Yitshak’ın isminin geçmesi teşuva yaparak yanlışlarından vazgeçen Yişmael’in onuru Yitshak’a verdiğinin göstergesidir.

Avraam Tanrı ismini dünyaya yaymak için kuyular açar ve bunlara isimler verir. Yitshak babasının izinden gider. Peliştiler o kuyuları kapatmak için mücadele etmese de Yitshak bu yolda malvarlığının bir kısmını kaybetse de bu yoldan dönmez. Bu iki atanın yaptıklarından sonra Yaakov’un bu konuda bir şey yapmadığını görmekteyiz. Aksine Yaakov etrafa açılmak yerine kendi ailesine odaklanmış ve ailede Tanrı ismini yüzeltmek ve çocuklarını bu yolda yetiştirmek için çaba göstermiştir.

Rabi Lau insanın etrafından bir takım daireler olduğunu söyler. Bu dairelerin başında ona en yakını yani ailesi gelmektedir. Aile eğer iyi ise o çocuğun da iyi bir yerlere gelme şansı oldukça yüksektir. Asi oğul örneğinde olduğu gibi aile farklı bir yolda ise o çocuğun da sonunun pek parlak olmaması bir sürpriz değildir. Bu yüzdendir ki Yaakov Avinu kendi babası ve büyükbabasının aksine Yisrael kabilelerini oluştururken önceliği ailesine vermiştir. Bu yolda bazen inişler ve çıkışlar olduğu aşikardır ancak sonunda on iki kabile bu hafta olduğu gibi bir araya gelmeyi başarmıştır. Yehezkel peygamber de otuz yedinci bölümünde gelecekte bütün kardeşlerin yeniden bir birlik oluşturacaklarını ifade eder. Yeşayau Peygamber Maşiah günlerini anlattığı bölümde Efrayim ve Yeuda arasındaki kıskançlık ve sıkıştırmaların artık olmayacağını öğretir.

Ve Teilim 133 mizmorda hepimizin bildiği şarkı sözlerini gelecek için bir ilke olarak bizlere hatırlatır: “İne ma tov uma naim şevet ahim gam yahad.”   

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün