Her şey çok güzel olacak ama 2021´den sonra…

Alber NASİ Köşe Yazısı
30 Aralık 2020 Çarşamba

2020 gerçekten garip bir yıldı. İlk günlerinden itibaren bu gariplik seziliyordu. Şubat ayıyla beraber korona virüsünün hızlı bir şekilde yayılmasıyla, ülke sağlık sistemlerinin ve ülke yönetimlerinin birçok noktada yetersiz kalması, insanların çok daha derin endişeler yaşamasına sebep oldu. Aylarca kapalı kaldık. Ya hastalığa yakalandık ya da hastalığa yakalananları duyduk. Kimi zaman ölüm haberleriyle sarsıldık. Genel olarak maddi ve manevi olarak kötü bir yıldı. İnsanların kafasında hiç de olumlu mesajlar çağrıştırmayacak bir yılı geride bırakıyoruz.

2021 yılında, hastalık yayılmaya devam etse bile, ilk başta yaşanan panik bir kez daha yaşanmayacak. Virüs mutasyona uğrasa bile alınacak önlemler belli. Aşının bulunmuş olması ve hızla uygulanmaya başlanması ağustos ayına kadar virüse karşı alınan önlemlerin tedricen kaldırılmasını gündeme getirebilecek.

Ancak salgın kontrol altına alınmış olsa bile yaşanan ekonomik tahribat aşı ile giderilemeyecek. Ne yazık ki kısıtlamalar kaldırılsa ve ekonomik faaliyetlere izin verilse bile birçok işletme kaldığı yerden devam edemeyecek. Bu durumun getireceği gerçek işsizlik, gerçek kapanan işletme sayısı ve insanlar üzerindeki etkisi, toplumların bu yeni duruma nasıl reaksiyon göstereceği şimdilik tahmin edilemiyor.

Ekonomik tahribatın düzeltilmesi için başta FED olmak üzere merkez bankaları para  basmaktan başka bir çare bulamıyorlar. Tek güvendikleri kısıtlanmış ekonomilerin enflasyon yaratmayacağı varsayımı. Oysa enflasyon şimdilik birçok ülkenin istatistik verilerinde yer almasa da, özellikle seyahat sektöründe kendini göstermeye başladı bile. Aynı şekilde ekonomilerin açılmasıyla turizm sektöründe, halihazırda mobilya sektöründe, petrol fiyatlarının yükselmesiyle gıda sektöründe, hammadde fiyatlarının gerek spekülatif gerekse de arz sıkıntısına bağlı olarak yükselmesiyle gayrimenkul hariç hemen her üründe küresel bir enflasyon gündeme oturacak. Bu durum hesaplara yansır mı veya enflasyonun yüzde 1’den az olduğunu mu iddia ederler? Yaşayıp göreceğiz.

ABD’de Biden’ın seçilmiş olması ve çevreci politikalara siyasi ve maddi destek verecek olması önümüzdeki yıllar için bir umut ışığı elbette. Gerek Türkiye, gerek İsrail için tercih edilen lider olmasa da, ABD halkının sağduyulu bir seçim yaparak Biden’ı seçmesi Trump’ın sistemi daha fazla tahrip etmesine engel oldu.

ABD başkan değiştirirken, Putin’in de Rusya devlet başkanlığı görevini bırakması -henüz açıklanmış olmasa da- şaşırtıcı olmaz. Geçen hafta Rusya meclisinde eski devlet başkanlarının geçmişte işlediği suçlardan dolayı yargılanamayacağı hükmündeki yasanın onaylanması, Putin’in çok da uzun olmayan bir vadede görevi bırakacağı yönünde yorumlandı. Yerine kim gelirse gelsin, Kırım sorunu çözülmeden Batı dünyasının Rusya ile ilişkileri eski güzel günlere döndürmesi söz konusu değil. Gerçi petrolün varili yüz doları bulmadan Rusya’nın eski şaşalı dönemlerine dönmesi pek de olası değil.

En büyük merak konusu elbette Çin-ABD ilişkileri. Trump’ın çok ciddi şekilde, biraz da haklı olarak hasar verdiği Çin-ABD ilişkilerinde Biden’ın izleyeceği politika merak konusu. Hem çevreci olup hem de Çin’in pek de çevreci olmayan teknolojilerle ürettiği mallara izin mi verecek? Biden gümrük duvarlarını indirse ve ilişkileri düzeltse bile Çin’i çevreci üretim ile sıkıştırması muhtemel.

Geçen hafta İsrail’de bütçenin onay almaması ülkenin iki sene içerisinde dördüncü kez sandığa gitme kararı almasına sebep oldu. Bu seçimlerden Netanyahu yine başbakan olarak çıkar mı? Yoksa Netanyahu’nun başbakanlığı, hatta politikayı bırakma zamanı geldi mi? Onu da seçimler gösterecek. Şüphesiz Netanyahu son derece zeki ve iyi bir lider ve İsrail için çok önemli görevler yaptı. Ancak İsrail’in altyapısına bakıldığında Netanyahu’yu aratmayacak yeni liderlerin çıkacağını öngörmek hiç de zor değil. Netanyahu tutuklanma korkusuyla başbakanlığa yapışmaya devam ederse, demokrasiyi eğip bükerse, olmayacak partilerle koalisyon arayışlarına girerse, İsrail için artık yararlı değil zararlı olacaktır.

  

 

Siz de yorumunuzu yapın

Tüm Yorumları Görün