Bo peraşası Paro’nun direncini kıran ve Bene Yisrael’i özgürlüğe kavuşturan son üç ceza olan çekirge, karanlık ve ilk doğanların ölümünü işler. Son cezadan sonra Bene Yisrael özgür kalarak Mısır’ı terk eder.
Hatam Sofer adı ile bilinen Rabi Moşe Sofer son üç cezanın başlangıcı olan ‘Arbe – çekirge’ cezasının isminin atalardan Yitshak’ın ismi ile aynı sayısal değere sahip olduğunu söyler. Hatam Sofer, Mısır çıkışının Yitshak Avinu’nun zehutu sayesinde gerçekleştiğini öğretir.
Bu konudaki bir başka görüş Baal Aturim olarak bilinen Rabenu Yaakov ben Aşer’e aittir. Cezaların başladığı peraşa olan ‘Vaera’ sözcüğü de Yitshak sözcüğü ile aynı sayısal değeri içerir.
Bu ispatlar Gematria yöntemi ile hesap edilen sözcüklerin ilişkisini anlatır. Ancak çıkışın neden Yitshak’ın zehutu sayesinde olduğuna ilişkin daha kültürel nedenlere bakacağız.
Öncelikle üç atadan sadece Yitshak Avinu Mısır toprağından doğrudan fayda sağlamamıştır. Kenaan topraklarındaki kıtlık nedeniyle Avraam ilk yolculuklarından birini Mısır ülkesine yapar. Yaakov da son on yedi yılını benzer nedenler ve Yosef’in daveti ile Mısır’da geçirir. Bu yüzden Tanrı’nın Mısır topraklarından fayda sağlayan iki ata için o topraklara on ceza göndermesi mümkün değildir. Ancak Yitshak, Erets Yisrael’i terk etmez. Paro’yu yıpratan cezalar Yitshak’ın zehutuna gelir.
Ancak bizce asıl neden çok daha derinlerde gizlidir. Çekirge cezasından önce Paro Moşe’ye kimlerin gideceğini sorar. Moşe’nin cevabı tarihidir. Cevapta çok önemli bir ayrıntı vardır. Cevabı şöyle açmak da mümkündür. “Bizim geleceğimiz demek olan gençlerimizle, tecrübe kaynağımız olan yaşlılarımızla gideceğiz. Sadece erkeklerle değil anne olarak çocuklara ilk eğitimlerini veren ve onları hayata hazırlayan kızlarımızla da gideceğiz.” Paro sadece erkeklerin gitmesine izin vererek geleceğimiz olan gençleri kültürümüzden, geleneklerimizden, öğrenmeleri gereken Tora’dan mahrum bırakmak istemiş böylelikle Bene Yisrael’in geleceğini ve çoğalma potansiyelini yok edebileceğini anlamıştır.
Bene Yisrael geleneği babadan çocuklara aktarılmak suretiyle devam eder. Aktarma yapılan ilk çocuk Yitshak Avinu’dan başkası değildir. Yisrael toplumunun başlangıcı olan Avraam birikimini Yitshak ile o da Yaakov ile paylaşır. Paro bu zinciri kırmak suretiyle Bene Yisrael’i bitirebilmenin ancak mümkün olacağının bilincindedir.
Bizi bitirmek isteyenler sadece Paro ile sınırlı değildir. Günümüzde dahi bu amaçla hareket eden ve çocuklarımızı bizden alarak farklı yönlere kaymalarını sağlayan çok fazla etken vardır. Bu etkenlerin getireceği zararı ortadan kaldırmak günümüz şartlarında hiç de kolay değildir. Çünkü zevkli ama ölümcül olan bu dans gençlerimizi içine çekebilmek için elinden geleni yapmakta içine çektikten sonra da harap etmektedir. Buna kapılmadan önce çocuklarımızın ve gençlerimizin Yahudiliğin devamını sağlayabilmeleri için tarafımızdan çok iyi eğitilmeleri, uyarılmaları, izlenmeleri şarttır. Tora öğrenimi denince bucak bucak kaçan ancak onun yerine kendisine fazla bir şey katmayacak yollara yönelen gençlerimizin sayısı ne yazık ki az değildir. Evlerimize yeniden Yahudiliği getirebilmek için çok çalışmak, çabalamak ancak her şeyden önce Tora’nın ışığında Yahudi yaşam biçimini benimsemek gerekir. Çok geç olmadan bu konuda bir şeyler yapmak için adım atmak şarttır. Aksi durumda tarih boyunca zorla kimsenin bitiremediği Yahudiliği çok zor durumda bırakacağımız kesindir.
