Türk futbolunun uzun yıllardır en çok tartışılan konularından biri yabancı kuralı. Sezon yeni başlamasına rağmen kulüpler henüz, biraz da bu kural nedeniyle, kadro yapılanmasını tamamlayamamışken biz de fikrimizi paylaşalım.
Türk futbolunda yabancı oyuncu kuralı neredeyse her sezon değişiyor. 6+2+2 gibi kurallardan sınırsız yabancı oynatabilme lüksüne kadar birçok kural uygulandı. Ancak bu kurallar uygulanmaya konurken neler hedeflendi, neler gerçekleşti ve bu karar niye değişti gibi neden-sonuç ilişkisini bir türlü göremedik. Akıllarda sadece bu kuralın sürekli değiştiği ve kulüplerin buna adapte olmaya çalıştığı kaldı.
Geçmişten Kalan Sözleşmeler
Bu sezon uygulanacak kurala göre kulüpler kadrolarında 14 yabancı oyuncu bulundurabilecek. Ancak sahada maksimum sekiz yabancıya şans verilebilecek.
Her kulüpte, özellikle de büyük kulüplerde, geçmiş sezonlarda transfer edilen ve sözleşmesi süren ancak gönderilmek istenen yabancı futbolcular var. Fenerbahçe Nabil Dirar, Mathias Zanka, Mauricio Lemos, Mame Thiam; Beşiktaş Adem Llajic; Galatasaray ise Sofianne Feghouli ve Radamel Falcao gibi oyuncuları göndermek istiyor. Bu oyuncuları gönderemedikleri için de yeni yabancı oyuncu transferi yapamıyor veya transfer ettikleri oyunculara yabancı kontenjanı dolu olduğu için lisans çıkaramıyorlar. Bu da kadro yapılanmasını büyük ölçüde etkiliyor ve zorlaştırıyor.
Sahaya Etkisi
Yabancı kuralı sahadaki oyuna da direk etki ediyor. Sahada maksimum sekiz yabancı oynayabilmesi üç Türk oyuncu oynatma zorunluluğu getiriyor. Hem çıkan 11’de, hem de sonraki oyuncu değişikliklerinde teknik direktörler bu kuralı gözetmek zorunda. 2000 yılında oynanan Beşiktaş-Fenerbahçe karşılaşmasında Fenerbahçe Teknik Direktörü Mustafa Denizli oyuncu değişikliği sonrası altı yabancı sahaya sürmüş, o günkü kural olan beş yabancıyı ihlal ettiği için Sarı-Lacivertliler hükmen mağlup sayılmıştı.
Geçtiğimiz hafta sonu da Beşiktaş Teknik Direktörü Sergen Yalçın, Gaziantep maçı sonrasında yaptığı açıklamada yabancı kuralını eleştirerek “Oynatmama izin vermeyeceksen, transfer etmeme neden izin veriyorsun?” şeklinde bir ifade kullandı. Bu eleştiri çok doğru olmasa da; getirilen kısıtlamanın anlamlı olmadığını savunuyor. Kadroda bulunan yabancıların hepsi aynı anda ligde oynayamasa da Avrupa kupalarında tüm yabancı oyuncular sahada bulunabiliyor. Ancak Türkiye liginde oyuncu değişikliği yaparken yabancı kuralını da gözetmek zorunda kalıyorsun. Örneğin Sergen Yalçın forvette Kenan Karaman ile başlayıp yerine Michy Batshuayi’yi oyuna sokmak istiyor belki; ancak sekiz yabancı sahada ise önce mesela Alex Teixeira’nın yerine Salih Uçan’ı alıp sonrasında Batshuayi ile Kenan Karaman’ı değiştirebiliyor.
Kalite Yeterli mi?
Yabancı oyuncuların sahada olmasının kısıtlanmasında bir amaç da Türk oyuncuların süre bulması ve böylece milli takım başarılarının artması. Ancak bu kısıtlama hem Türk oyuncuların daha fazla ücret istemesini, hem de “nasıl olsa oynarım” rahatlığına girmelerine neden oluyor. Kadrodaki yabancı oyuncu ile rekabet edemiyorsan milli takımda diğer ülkelerle nasıl rekabet edeceksin ki? Örneğin Fenerbahçe’de Serdar Aziz Atilla Szalai ile rekabet edip formayı alamıyorsa Türkiye Macaristan’dan daha kaliteli olabilir mi? Veya Beşiktaş’ta Kenan Karaman Michy Batshuayi yerine görev yapamıyorsa Türkiye Belçika seviyesine gelebilir mi?
Ayrıca, ülkemize gelen yabancı oyuncuların buradaki oyuncuların kalitesini arttırdığını da rahatlıkla söyleyebiliriz. Alex de Souza, Georghe Hagi, Nicolas Anelka, Didier Drogba gibi yıldızlarla antrenman yapan veya karşılıklı maça çıkan Türk oyuncuların ne kadar geliştiklerini, neler öğrendiklerini bir düşünün. Kaliteli yabancı oyuncuların gelmesi ligin değerini de arttırıyor. Bu açıdan baktığımızda yabancı oyuncuları sayı olarak kısıtlamaktansa belirli kriterler getirilebilir. Transfer edilecek yabancı oyuncunun yaşı, milli takımda forma giyip giymediği gibi kriterlere göre izin verilebilir.
Kaldı ki mevcut durumda Milli Takım’da birçok oyuncu kariyerlerini yurtdışında devam ettiriyor. Çağlar Söyüncü Leicester City ile harikalar yaratıyor, Inter’e transfer olan Hakan Çalhanoğlu ilk maçında bir gol, bir asist kaydetti, Merih Demiral sırtına yeni geçirdiği Atalanta forması ile iyi bir başlangıç yaptı, Burak Yılmaz Lille ile geçen sezon şampiyonluğa ulaştı ve Paris Saint-Germain hegemonyasına son verdi. Kalitesini gösteren ve kendisini geliştiren Türk oyuncu bu ligde olmasa bile bir şekilde kendisini gösteriyor ve kanıtlamayı başarıyor.
Kural Devam Edecek mi?
Futbol Federasyonu önümüzdeki sezonlarda yabancı kuralının ne olacağı ile ilgili de çalışma yaptı ve kulüplere de bildirdi. Kulüpler, geleceğe yönelik planları bu kurala göre yapmak zorunda. Umalım ki eskiden olduğu gibi birden bu kural değişmez ve açıklandığı şekli ile devam eder.
