İbrani Takvimine göre yepyeni bir yılı umutlarla kucakladığımız bu günlerde, çok sevdiğimiz Büyükada’dan hem de yakından tanıdığınız iki yapının etrafında gelişen bir umut hikayesini sizlerle paylaşmak isterim.
Büyükada Nizam Mevkiinde adanın en güzel köşklerinden yıllarca Turing kurumu tarafından ‘Kültür Evi’ olarak kullanılan ve şimdilerde Adalar Adliyesi olarak hizmet veren Fabiato Köşkünü adalılar yakından tanırlar. İlk olarak1878 yılında dönemin önde gelen deri üreticisi Yorgo Maryano'nun eşi Artemisyo Leonardo'nun isteği üzerine otel olarak inşa edilen köşkün 1910’lu yıllardaki hikayesi bir umudu içinde barındırır. 1912 yılında Gemma Giuliani Pavlina kocası Spridon Fabiato ile birlikte Büyükada’ya yerleşir. Doğma büyüme İstanbullu olan Spridon Fabiato, Osmanlı Bankasında görev yapmaktadır. Çiftin çocukları olmaması nedeniyle Büyükada Rum Yetimhanesinden bir çocuk evlat edinmeyi düşünürler. İşte tam da o yıllarda yetimhanede kalan Karamanlı bir Rum ailenin kızı Aurora Agapiou Büyükada gezilerinden her dönüşünde bu görkemli binaya bakıp iç geçirmekte ve “Ben de bir gün böyle bir köşkte yaşamaya vakıf olur muyum?” diye dua etmektedir. Hayatın bir cilvesi olarak yetimhaneyi ziyaret eden Fabiato Ailesi Aurora’yı evlat edinmeye karar verir. Aurora’nın tüm hayatı birdenbire değişir. Hikayenin sonu yalnızlık ve hüzünle bitse de bizlere umut etmenin her daim mümkün olduğunu öğretir Aurora… Şimdilerde Aurora’nın köşkü sessiz sedasız Büyükada’yı ziyarete gelenleri çoğu bu hikayeden habersiz bir şekilde selamlamaktadır.
Üç imparatorluğa başkentlik etmiş şehrimizin kültürel mirası ile olan ilişkimizde geçmişe özlem kadar nasıl bir gelecek hayal ettiğimizin de ortak yaşam kurabilmekle yakın ilgisi vardır. 27 Ağustos Cuma günü Büyükada Rum Yetimhanesinde gerçekleştirilen bilgilendirme buluşmasında, yetimhane restorasyon projesi koordinatörü, Yeniköy Panayia Kilisesi Vakfı Başkanı Laki Vingas’ın konuşması bizlere bundan sonra çok kültürlü bir yaşamı muhafaza edebilmek için nasıl düşünmemiz gerektiği konusunda ışık tutmaktaydı.
“Bu hikâyenin terkediliş, yıkım, kayıp ve hüzün ile özdeşlemiş bir hikâye olmaktan çıkarak, yaşayan, üreten, varlığı ile topluma değer katan bir yaşam alanına dönmesini umuyorum. Dileyelim, Büyükada Rum Yetimhanesinin hikayesi, artık maziye karışmış, nostaljik bir öykü olmasın. ‘Ah bir zamanlar’ diye başlayan cümleler ile anılmasın. Hikayesi yeniden hayat bulsun, yaşasın, yeni kahramanları olsun ve yeni sayfalar yazılsın.” Sevgili Laki Ağabey’in bu sözlerine katılmamak mümkün mü?
Laki Ağabey o akşam “Bir binanın yetimliği onun sırtından nasıl kalkar?” sorusu ile de Büyükada Rum Yetimhanesi merkezinde sayıca azalan azınlık toplumlarının taşınmazlarına dair ortak endişemize de parmak basmaktaydı. Dileyelim Büyükada Rum Yetimhanesi bir başlangıç olsun ve kapılarına kilit vurulmuş, metruk halde duran tüm azınlık yapılarımız ortak mirasımıza kazandırılsın.
***
Misyon Yayınevleri ve Görünürlük
Geçtiğimiz hafta Yeniköy Panayia Kilisesi Vakfı tarafından Theotokia etkinlikleri kapsamında ‘21. Yüzyıl Yayıncılarının Zorlukları, Dönüşümleri ve Yeni Fırsatlar: Aras, Gözlem ve İstos Örneği’ başlığı ile düzenlenen faaliyette Aras Yayıncılık’tan Lora Sarı, Gözlem Kitap’tan Gila Erbeş ve İstos Yayınları’ndan Foti Benlisoy, Doç.Dr. Erkan Saka’nın moderatörlüğünde söz aldılar. Ortak düşüncelerin dile getirildiği bu verimli oturumda daha kurulma aşamasında iken zaten kar etmeyeceği bilinen misyon yayınevlerinin hayatta kalabilmesi için devlet desteğinin olabilmesi gerekliliği her üç yayınevinin de ortak fikriydi. Bunun yanında Gözlem Yayınevi’nin en çok satan kitabının Tevrat’ın Türkçe transliterasyonu olması da not ettiğim ilginç bilgilerden biriydi. Azınlık yayınevlerinin üstlendiği misyonun toplum genelinde fark edilip,üniversitelerden devlet kurumlarına gerekli desteğin sağlanması dileğiyle…
***
Çocuk seslerinin sokakları doldurduğu, toplumsal mekanlarımızda tekrardan biraraya gelebildiğimiz, sağlık dolu bir yıl dileriz.
