Premier League 8 Eylül’de Newcastle United’ın satışını onayladığını açıkladı. Uzun süredir yabancı sermayenin ve zenginlerin Premier League’den kulüp almasından bahsetmek istiyordum; bu satış anlaşması güzel bir fırsat oldu. Önce Premier League’de kulüp almak neden zenginlere bu kadar cazip geliyor ve daha önce onay vermeyen Premier League yönetimi nasıl oldu da Suudi Arabistan yatırım fonunun Newcastle United’ı satın almasına bu sefer onay verdi?
Genel olarak toparlamak gerekirse şu an Premier League’de yirmi kulüp arasında sadece beş kulübün sahibi Birleşik Krallık pasaportu taşıyor. Diğer kulüplerin sahipleri ABD, Çin, Rus, Mısır, İtalya, İran, Birleşik Arap Emirlikleri ve Tayland pasaportları taşıyorlar. Peki bu zenginler neden Premier League’den bir kulüp satın almak için hem paralarını belki de onlar için daha da önemli olan zamanlarını İngiliz futbol kulüplerine harcıyor.
Aslında kulüp satın almanın, zenginler için birçok avantajı bulunuyor. Finansman tarafından bakacak olursak, Premier League ve Championship diğer liglere oranla oldukça yüksek sabit gelir getiriyor. Geçtiğimiz 15 yıl boyunca Premier Leageu’deki bütün kulüp devir işlemlerine bakıldığında, kulüpler satın alındığı zaman toplam geliri 1,4 ile 1,8 kat arasında geliştirdiği görülmüş1. Bunun yanında eğer ülkenizde bir şekilde varlığınız varsa ve kendi ülkenizden bunu çıkaramıyorsanız, bir kulüp alarak hem parayı ülkeden çıkarabiliyorsunuz, daha da önemlisi hem taraftarın hem de medyanın ilgisi ile bilinirlik kazanıyorsunuz. Eğer, ülkenizdeki yönetime muhalif bir duruşunuz varsa bu sayede Birleşik Krallık’ta güvenli bir şekilde yaşamanız sağlanabiliyor.
Buna tam olarak “Sportswashing” deniyor. Tanımı da bir bireyin, grubun, şirketin veya ulus devletin, bir spor etkinliğine ev sahipliği yaparak, spor takımlarını satın alarak, sponsorluk yaparak veya sporun kendisine katılarak itibarını artırmak için büyük veya prestijli bir uluslararası sporu kullanma uygulamasıdır.
Aslında Suudi Arabistan yatırım fonu 2017’de Newcastle United’ı satın almaya çalışmıştı fakat Katar buna engel oldu. Katarlı beIN Media Group, Premier League Yönetimi ve yirmi kulübe birer mektup göndererek, Suudi Arabistan yatırım fonunun aynı zamanda korsan yayınlar yapan BeoutQ platformuna da sahip olduğunu belirtti. Premier League’in de dahil olduğu maçların yayınlarının üç yıldır bu platform tarafından çalındığını dolayısıyla bu satışa engel olunmasını talep etti. Bunun üzerine Premier League satışa onay vermemişti.
2021 yılında Katar ve Suudi Arabistan prensleri bir arada görüntülenmişti. Sonrasında BeoutQ platformunun kaçak yayınlara son vereceği ve Katarlı yayıncının Suudi Arabistan’da da resmi üye kaydına başlayabileceği konusunda anlaşma sağlandığı bildirdi.
Böylece Newcastle United, Premier League’in en zengin kulübü oluyor. Kulüpler arasındaki servetlerden bahsetmek gerekirse Manchester City’nin sahibi Mansour bin Zayed Al Nahyan’ın yaklaşık serveti $22M, Chelsea’nin sahibi Roman Abramovich’in serveti $14M olarak biliniyor; Newcastle United’ın yeni sahiplerinin toplam servetlerinin $250 M civarında olduğu biliniyor2.
Önümüzdeki transfer sezonunda astronomik bonservis bedellerine hazır olalım. Her transfer Suudi Arabistan’ imajına pozitif geri dönecek ne de olsa…
1 Uk-annual-review-of-football-finance-2019
2 Wikipedia
