Bundan 18 yıl önce, Şubat’ın 1’inde Amerikan Uzay Mekiği Columbia, uzay görevinden dönüş sırasında infilak etti. Amerikan Uzay Programında 1986’da yaşanan ‘Challenger’ faciasından sonra Columbia kazası sonrası Amerikan toplumu bir kez daha şoke olmuştu. Rick Husband, William C. McCool, Michael P. Anderson, Kalpana Chawla, David M. Brown, Laurel Clark ve İlan Ramon’dan oluşan Columbia ekibinin yedi üyesi de kaza sırasında hayatlarını kaybettiler. Kaza üzerine yapılan araştırmalarda, terör şüphesi de dahil olmak üzere bütün ihtimaller incelendi. Kazanın sebebi, yakıt tankından kopan bir parçanın mekiğin sol kanadını parçalaması olarak açıklandı. Kopan parçanın, mekiğin yeryüzünden ayrılırken yaşanan yıpranma sonucu dönüş esnasında kopmuş olabileceği belirtildi.
Bu görev esnasında hayatlarını kaybeden bütün astronotların içerisinde İlan Ramon, İsrail’in ilk astronotu olması sebebiyle hatırlanmaktadır. Holokost’tan kurtulan bir ailenin çocuğu olan Ramon’un, gerçek adı İlan Wolfermann’dı. Ramat Gan’da 1954 yılında doğan Wolfermann, daha sonra soyadını ‘Ramon’ olarak değiştirdi. Eğitim, öğretim hayatını Ber Şeva’da geçirdi. Bu nedenden dolayı bir nevi bu şehrin sembol isimlerinden biri olarak da bilinmektedir. Ramon, daha sonra Tel Aviv Üniversitesinde Bilgisayar ve Elektronik Mühendisliği okudu. Lisans derecesini aldıktan sonra, kariyerini İsrail Hava Kuvvetlerinde sürdüren Ramon, kıdemli ve deneyimli bir savaş pilotuydu. Hayatını Türk asıllı Rona Ramon’la birleştiren İlan Ramon’un, Asaf, Tal, David ve Noa isminde dört çocuğu oldu. Tarihin veya kaderin garip bir cilvesi olarak büyük oğlu Asaf da askeri pilot olarak kariyerini sürdürürken 2009 yılında bir eğitim uçuşu sırasında hayatını kaybetti. Belki peş peşe yaşanan bu trajediler sonrası Rona Ramon da 2018 yılında yakalandığı amansız hastalık sonrasını hayatını kaybetti. Rona Ramon’un, Türk asıllı Yahudi bir aileden geldiği bilgisini de, 14 Şubat 2013 tarihinde Şalom Gazetesi’nde çıkan ‘İlan Ramonun Yeri Asla Doldurulamadı’ isimli bir haber sonrası öğrendim (Bkz: https://www.salom.com.tr/arsiv/haber-85854-ilan_ramonun_yeri_doldurulmadi.html).
Bu bilgi ayrıca, Marv Wolfman, Mario Ruiz, William J. Rubin tarafından 2007 yılında yazılan ‘Homeland: The Illustrated History of the State of Israel’ isimli kitapta da doğrudan Rona Ramon tarafından kendi yazdığı bir paragrafta şöyle dile getirilir: “Türkiye’den aliya yapan bir ailenin kızı olarak doğdum.” İlan Ramon, İsrail’in ulusal kahramanıdır. Doğduğu yer ve hayatını geçirdiği şehirden olsa gerek, Ramon’un resimlerini Güney İsrail’de yani Negev’de daha fazla görebilirsiniz. Ben Gurion Üniversitesinin de Ber Şeva’daki merkez kampüsü başta olmak üzere, Sde Boker gibi diğer kampüslerde de Ramon’la ilgili anma köşelerini görmek olasıdır. Ramon’un yaşam öyküsünde beni en çok etkileyen kuşkusuz hayatını kaybetmesi sonrası, oğlunun da benzer şekilde hayatını kaybetmesi ve Rona Ramon’un hem eş hem de evlat acısını derinden yaşamış olmasıdır. Rona, bu ölümler sonrası hayatını sivil toplum kuruluşlarında çalışarak gençlerin eğitimine adamış ve İsrail toplumunda idol olarak yerini almıştı.
