Bir daha asla diyebilmek için.. Unutmamak gerek. Unutmamak ve anlatmak. Unutmamak ve idrak etmek. Dün Yahudilere yapılan yarın bir başka despotun güdümünde herkese olabilir. Tarihi okumak, idrak etmek, anlatmak gerek yeni nesillere. Kinle, garezle değil. Ama anlayarak aktarmak gerek. Tarihi doğru okumak, inkarcılara verecek cevapları bilmek gerek. Her yıl bu zamanlarda Holokost’ta yok edilen 6 milyon Yahudi’yi anıyoruz. Onları onurlandırmak için ve aynı zamanda “bir daha asla” diyebilmek için.
Dünyamızın yaşadığı bu en büyük insanlık dramında katledilen dindaşlarımızı anmak için her yıl Türk Musevi Toplumunun düzenlediği geniş katılımlı dini törenin yanı sıra, Alef Gençleri bu yıl, Tarihin Kara Karesi başlığıyla Holokost’u kendi ifadeleri ile “en basit ve mümkün olan en tarafsız hali ile anlattıkları” bir sergi organize ettiler.
Tarihin Kara Karesine karanlık bir tünelde yazılı, sözlü, sesli bir yolculuğa çıkarıyorlar izleyiciyi.
2. Dünya Savaşı öncesi Almanya’nın ekonomik durumu hakkında bilgi aldıktan sonra, bir despotun diktatörlüğe yükselişi ile başlıyor yolculuğunuz. Anti Yahudi boykotlar, Yahudi çocukların devlet okullarına kabul edilmemesi, derken Nürnberg yasası… Kristalgece… Savaşın başlaması… Kamplar… Sarı Yıldız… Tüm Avrupa’dan Yahudilerin kamplara getirilişi... Gaz odaları… Bir toplumun sistematik bir şekilde yok edilmesi! 6 milyon! Ama ne kadar büyük olursa olsun rakam insan beynine tam olarak bir şey ifade etmiyor. Beyin, bağlantıları arıyor.
Orada katledilenin sizin anneniz, benim çocuğum, birisinin kardeşi, karısı, kocası, öğretmeni, doktoru… yüzlerce ailenin geleceği olduğunu idrak edince dramın etkisini daha fazla hissetmeye başlıyor insan. Bu yok oluşun, yok edilişin devasalığı o zaman daha çok dokunuyor yüreklere. Bir dakika anmak! Yaşamın hızı içinde bir dakika sessizce durup düşünmek! Dün olanın bir daha olmaması için, -sadece Yahudilere değil dünya üzerinden hiçbir halka olmaması için- nasıl yaşamak istediğimizi düşünmek ve bugün küçük bile olsa o yönde bir adım daha atmak mümkün mü diye bakmak.
Neve Şalom Kültür Merkezinde 500 yıl Türk Musevileri Müzesinin de katkılarıyla, Metin Delevi danışmanlığında Alef gençlerinin Rina Muraben’in tasarım desteğinde hazırladıkları tren yolları üzerinde tarihin karanlık karesinde yürürken bunu düşünüyordum. “Bir daha asla” diyebilmek için geçmişe ve geleceğe olan borcumuz ne? Bu borcumuzu ödeyebilmek için yaşadığımız her gün, her an, benim, sizin, her birimizin yapabileceği daha ne var?
Meraklısına Not:
Tarihin Kara Kare Sergisinin hazırlanışında Alef gençlerinden, Gençler başkanı Yoel Kohen, Kara Kare çalışmaları başkanları Eytan Sayah ve Endi Zonana ile Cef Haleva, Yael Kan, Beni Yorohan etkin görev üstlenmişler. Teknik alt yapı İzzet Bonofiel. Sergi 8 Mayıs’a kadar Neve Şalom Kültür Merkezinde ziyarete açık.
