Süper Lig’in başlamasına çok az bir süre kaldı. Ligler başlamadan önce Süper Lig yayın gelirlerine bakmak, Süper Lig’in oluşturduğu değeri 2016-2022 yılları arasında karşılaştırmak istiyorum.
Haziran sonu açıklanan bedele göre ve tabii ki o günkü dolar kuruna göre yayın geliri antlaşması 129 milyon dolar ile tekrar yayıncı kuruluş Bein Spor ile yapıldı. Bundan bir önceki anlaşma 2016 yılında 500 milyon dolardı. Aslında bunu daha geniş perspektiften değerlendirmek gerekiyor.
2016 yılında GSYH (Gayri Safi Milli Hasıla) 869 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiş. 2022 yılında bu sayının yaklaşık olarak 692 milyon dolar seviyesinde olması planlanıyor. Neredeyse yüzde 25’lik bir düşüş olduğunu söyleyebiliriz. Diğer ülkelerle kıyaslayacak olursak Türkiye, 2016’de dünyada 17. büyük ekonomi iken 2022 yılında 23. büyük ekonomi olacağımız tahmin ediliyor. (Kaynak (Euronew makalesi=IMF Raporu)
Ekonomik açıdan durum bu şekildeyken 2016’dan bu yana neler değişti bir de onlara bakmak gerekiyor. 2016’da Bein tarafının tek rakip D-smart'tı. Bugün gelinen noktada aslında futbol dışı içerik tarafında rakipleri Netflix, Amazon, Disney, Exen, Gain gibi birçok farklı seçenek bulunuyor. Bu da Bein için futbol ile diğer eğlence paketlerini birleştirmesini ve daha yüksek fiyattan satmasını daha zor hale getiriyor. Hatta futbolsever birisi için geçen yıl SSpor TV paketini alıp Premier Ligi seyretmek, Bein paketlerini almak ve Süper Ligi seyretmekten hem daha ekonomik hem de daha basit bir seçenekti. Buna ek olarak kaçak yayınları artık ülkenin bir gerçeği olarak kabul etmek gerekiyor.
Futbol tarafından bakabileceğimi en önemli metrik ise FIFA ülkeler sıralaması, 2015/2016 sezonu için Türkiye UEFA kulüpler sıralamasında 34,6 puanla 11. sıradaydı. 2021/2022 sezonun geldiğimizde 27,1 puanla 20.sırada bulunuyoruz. Burada Avrupa’da kulüp bazında yaptığımız karşılaşmalar sıralamaya giriyor. Milli takım seviyesine baktığımızda ise 2022 Ocak sıralamasında 42. sırada olan Milli Takım, 2016 Ocak ayında 21. sırada bulunuyordu.
Bein Sport her kadar 500 milyon dolar anlaşma yapsa da anlaşma gereği tutar düştü ve son iki sezonda Federasyon ile görüşerek TL üzerinden ödeme yapmaya başladı. Bein geride bıraktığımız sezon kulüplere 2 milyar 650 bin lira (yaklaşık 148 milyon dolar) ödeme yaptı. Genel olarak kulüpler bu sezon için kazandıkları gelirlerde şu şekilde oluştu. Fenerbahçe, 204,8 milyon lirayla yayın geliri pastasında en büyük dilimi elde etti. Trabzonspor 177,8 milyon lirayla ikinci, Galatasaray 165,2 milyon lirayla üçüncü, Beşiktaş 155,5 milyon lirayla dördüncü sırada yer aldı.
Ligimiz ve futbolumuzun değerinin düştüğü uzun süredir biliyorduk, konuşuyorduk. Bunun nasıl bir küçülme olduğunu, sayılarla ve ülkenin ekonomik göstergesi ile bir kez de daha bakmış, boyutlarını anlamış olduk. Buradaki aslında en kaygı verici durum, futbolu yönetenler tarafında düşüşü önlemek için gösterilen çaba…
İlk yapılması gereken düşüş olduğunu kabul etmek. Süper Lig’in değerinin artırılması için planlama yapmak. Saran Grubu buna yönelik performansa dayalı bir anlaşma sunarken bunları göz önüne almış ve bütün paydaşlar tarafından lige değer katılması hedeflemişti. Saran Grup’un girdiği ihale iptal edilip Bein ile tekrar anlaşma yapılarak yayın ihalesine devam ediliyor. Sonuç olarak serbest düşüş devam bakalım nerede dur diyeceğiz…
