Bu hafta okuduğumuz Hazon Yeşayau adlı Aftara aynı zamanda bu Şabat gününe de ismini verir. Tişa BeAv’dan önce okunan ve çok sert uyarılarla dolu Yeşayau’nun sözlerinde kitabın ve tabi ki Aftara’nın beşinci cümlesi dikkatimizi çeker: “Neyin yüzünden darbe yediniz diye düşünmüyor bunu görmezden gelip daha da yoldan sapmalar yapıyorsunuz. Oysa aldığınız cezalar yüzünden her baş hastalıklı her kalp ıstırap dolu.” Bu cümlede halkın çeşitli cezalara, yaptırımlara ve başlarına gelen olumsuzluklara rağmen bir türlü doğru yola dönmemek için gösterdikleri dik başlı tutum yerilmektedir. Tanrı insanları cezalandırmaktadır ama insanlar bu cezalardan gerekli dersi çıkarmayıp bu ders sayesinde yollarını düzeltmekten uzaktırlar. Yeşayau “Kol roş holi vehol levav davay/her baş hastalıklı hep kalp ıstırap dolu” ifadesinin sanki altını kalın çizgilerle işaretlemektedir. Hida adı ile bilinen Rabi Hayim Yosef David Azulay bu cümleye farklı bir açıklama getirir. Hida pasuğu her kafanın hastalıkla meşgul hep kalbin ise sadece acıdan endişe ettiğini söylemektedir. Peygamber burada halkın acılarını tedavi etmek için sadece günlük pratik çözümler peşinde koşmalarını kınamaktadır. Halkın tek endişesi hastalandıklarında doğru doktoru bulmak ve doğru tedavi ile sağlığına kavuşmaktır. Bu hastalıkların veya sıkıntıların neden geldiğini araştıracak bir iç muhasebe yapmaktan oldukça uzak bir konumda bulunan halkı peygamber sertçe eleştirmektedir. Gemara Masehet Berahot 5/A’da ‘bir kişi, kendisinin acı çektiğini görürse, eylemlerini incelemelidir’ öğretisi yer almaktadır. Elbette doğal olarak kişi kötü durumunu hafifletmek, hastalık durumunda tedavi olabilmek için günlük acil çözümleri bulmak, bir hekime başvurmak ve sıkıntılarından kurtulmak için gerekeni yapmalıdır. Bu konuda kesinlikle bir eleştiri söz konusu değildir. Hida tarafından burada açıklanan, kişilerin başlarına gelen sıkıntıların nedenini araştırmak yerine sadece günlük çözümler bulmalarına ilişkin peygamberin getirdiği eleştiridir. Rabi burada toplumun teşuva yapmaktan uzak olduğunu vurgulamaktadır. Herhangi bir zorlukla karşılaştığımızda Tanrı’nın bunu bizlere neden verdiğini kesinkes anlayamasak bile davranışlarımızı incelemek ve iç muhasebe yapmak sureti ile edimlerimizi olumlu kılmak için çaba göstermeye kendimizi yönlendirmemiz gerekir. Zihnimiz ve düşüncelerimiz sadece anlık çözümlere odaklandıysa hareketlerimiz doğruyu yansıtmaktan uzak kalmış demektir.
Dünya olarak karşı karşıya olduğumuz pandemi döneminde de elbette bizim için hazırlanan aşıları olmak, gerekli tedbirleri almak ve bu yönergelere göre yaşamımızı devam ettirmek son derece önemlidir. Ancak bütün kriz dönemlerinde odaklandığımız şey o anki durumu kurtarmak yönündedir. Pasuk her kafanın hastalıkla meşgul olduğunu, kalplerin de sadece ıstırap çektiğini ifade etmektedir. Burada hepimizin Tanrı’nın gönderdiği mesajı algılamak için ne yaptığı önemlidir.
Sadece sağlık alanında değil, çevresel, ekonomik ve kültürel alanlarda dünyamız sık sık krizlerle karşı karşıya gelmektedir. Üretilen çözüm sadece o anlık sıkıntıyı atlatmak içindir. Kalpte hissedilen ıstırap eğer teşuva yapmak konusunda bizleri panik etmiyorsa bu konuda gitmemiz gereken çok ciddi bir yol var demektir.
Bu günlerde yaşadığımız müsilaj sorununa durumu benzetirsek yüzeysel anlamda deniz salyasını temizlemek sadece geçici bir çözümdür ve sorunun kökenine inmekten uzaktır. Asıl olan müsilaja neden olan durumun ortadan kaldırılması ve yeniden deniz salyası oluşumuna engel olunabilmesidir.
Yeşayau Peygamberin Tişa BeAv öncesinde hepimize gönderdiği Tanrısal mesaj budur. Bir an evvel uyanmak günlük çözümler ile beraber konunun derinine inerek oradaki sorunu çözümlemek gerekir. İşte o zaman sıkıntılarımızın sonunu ve Maşiah’ın günleri görebilmek mümkün olabilecektir, amen.
